Türkiye'nin Gizemi Çözülememiş Mirası: Göbeklitepe

Kültür ve Sanat - 03 Mayıs, 2021 - Okuma Süresi: 6 Dk.

03 Mayıs, 2021

Türkiye'nin Gizemi Çözülememiş Mirası: Göbeklitepe

Dünyanın bilinen en eski inanç merkezi olan Göbekli Tepe'nin gizemini benimle beraber keşfetmeye var mısınız? O halde başlayalım

Türkiye'nin en eski yerleşim yeri olarak hep adını duyduğumuz Göbeklitepe'nin gizemini  benimle beraber keşfetmeye var mısınız? Harika, o halde başlayalım!

           Göbeklitepe Şanlıurfa Örencik köyü yakınlarında yer alan dünyanın bilinen en eski inanç merkezi yapıları topluluğudur. Peki Göbeklitepe nasıl mı ortaya çıkmış? Türkiye'nin Gizemi Çözülememiş Mirası: GöbeklitepeTarlasını sürmeye gelen bir çiftçinin sabanı kaya parçalarına çarpması sonucu yetkililere gitmesi vesilesiyle bulunuyor. Tesadüfi bir şekilde ortaya çıkan bu Göbeklitepe’nin bulunması neredeyse bilinen tüm tarihi değiştiriyor. Çünkü tarih durağan değil dinamik bir süreçtir. Mutlak olmayıp her an değişebilir. Yeni gelen bilgi eski bilginin yerini de alabilir birkaç değişiklikte yapabilir. 

            Şanlıurfa coğrafi konumu, iklim şartları, bitki örtüsü, su kaynağı gibi insan yaşamında elzem olan hemen hemen her koşulu sağlayan bir coğrafyaymış. Bu sebepten ötürü birçok uygarlık Şanlıurfa’yı da içine alan Mezopotamya’da yaşamıştır.

Türkiye'nin Gizemi Çözülememiş Mirası: Göbeklitepe

            Göbeklitepe şu an için tarihin ilk ibadet merkezi kabul ediliyor. İbadet merkezi diyorum çünkü Göbeklitepe de yerleşik yaşam ya da göçebe hayata dair bir ize rastlanmamış. Yapılar ve üzerine çizilmiş motifler göbekli tepenin bir ibadet merkezi olduğunu gösterir nitelikte. Göbeklitepe’nin inanç merkezi olmasının bir diğer göstergesi; Örencik köyünde dağın tepesine inşa edilmesidir. Geçmişe baktığımızda da inanç için yapılmış yapılar, putlar dağın tepesine, yüksek yerlere konumlandırılmıştır. Bunun sebebi Gök Tanrıdır. Gökyüzüne yakın olmak ibadetleri Tanrıya yakın gerçekleştirmektir. Bulunan tapınakların geneli daire formunda inşa edilmiştir. Çünkü daire sonsuzluğu bütünlüğü simgeler. Nitekim Göbeklitepe de aynı formda inşa edilmiştir. Göbeklitepe de kullanılan semboller binlerce yıl sonra Mezopotamya’da da görülmeye devam ediyor. Bütün bunlar göbeklitepe’yi eşsiz ve özel yapmakta. Bu sayede UNESCO tarafından 2011de Dünya Mirası geçici listesine alındı 2018'de kalıcı listeye girdi. Bunun yanı sıra 12.000 yıllık Göbeklitepe hakkında farklı teorilerde üretilmiş durumda. Bunlar; Almanya’nın önde gelen dergilerinden biri Göbeklitepe’nin Tevrat’ta geçen Aden bahçesi olabileceğini söyledi. Yahudi ve Hristiyanların Âdem ile Havva hikâyesinde geçen Aden bahçesinin tarifinin Göbeklitepe'ye çok benzediği iddia edildi. Birçok bilim adamı Göbeklitepe’nin dağın zirvesine inşa edilmiş olmasını ve yapıların yıldızın konumlarına göre dikildiğini savunarak buranın bir gözlemevi olabileceğini söyledi. Bir diğer teori ise Klaus Sahmidt tarafından geldi. Göbeklitepe’nin şaman ayinlerinin gerçekleştirildiği bir tapınak olabileceğini söyledi. Tarihin dinamik yapısı sebebiyle bu görüşler her an değişebilir ya da yenileri eklenebilir. Çünkü bazı arkeologlara göre Göbeklitepe de 50 yıl kadar daha kazı yapılması gerektiğini söylüyor. Şimdiye kadar yaklaşık %5'i kadarı gün yüzüne çıkartılabildi. Bakalım Göbeklitepe yıllar içinde bizleri daha ne kadar şaşırtabilecek.

Türkiye'nin Gizemi Çözülememiş Mirası: Göbeklitepe

            Biraz da göbekli tepe dönem şartlarında bahsetmek istiyorum. Nitekim o dönem şartlarını anlayabilmek için, objektif olarak inceleyebilmek için gerekli bir konu.

Göbeklitepe Neolitik çağlarda yapılmış bir ibadet merkezidir. Yine yapılan araştırmalar göre Göbeklitepe ibadetin yanı sıra ziyafet almaçlıda kullanılmış hatta alkolün konabileceği (kesin olmamakla birlikte bazı bilim adamlarına göre o kuyular ayin sırasında kullanılan bir sıvı içinde kullanılmış olabilir diyorlar) kuyular yapılmış. Ziyafetin devamlılığı için ise bölgenin zengin bitki örtüsünden yararlanıldığı hatta bu sebepten ötürü azda olsa tarımın başladığı söylenmektedir. Resimlerde görülen her şey insan gücüyle yapılmıştır. Dikili bloklar üzerine çizilmiş figürler yine hiçbir alet edevat olmadan insan gücüyle taşlarla oyularak şekil verilmiştir. Tarih ise; milattan önce 10.500.

 

 

  Göbeklitepe Şanlıurfa’nın zaten var olan zengin kültürel yapısına bir yenisini ve en önemlisini ekledi. Peygamberler şehri olan Urfa göbeklitepe’yle birlikte hemen hemen her dinden insanın mutlaka ziyaret edeceği yer oldu. Göbeklitepe’nin ilk bulunduğu anda ortaya çıkan yüzlerce sorunun henüz yarısı cevap bulabilmiş durumda. Bu sebeptendir ki tüm dünyanın gözü Göbeklitepe ondan gelecek yeni haberi beklemektedir. Dünyada ve Türkiye’de birçok bilim adamı Göbeklitepe’de araştırma yapmak için günlerce belki aylarca Urfa’da kalıyor. Türkiye’yi fazla tanıyıp bilmeyen insanlar Göbeklitepe sayesinde Urfa’yı çok iyi tanır duruma geldi.  Göbeklitepe sayesinde Türkiye’ye olan ilgi gün geçtikçe artmaya devam ediyor. Dünyanın dört bir tarafından Urfa’ya insan yağdı. Tarih açısından Urfa’nın önemi tartışılmaz bir gerçek durumunda.  Urfa’ya artan bu ilgi ekonomiye ciddi anlamda katkı sağlamıştır ve sağlamaya devam da edecektir. Bu ilgi kentin kendisini yenilemesini sağlayacaktır. Var olan kültürel zenginliğe her geçen gün bir yenisini ekleyen Urfa sadece kendi tarihi için değil tüm dünya tarihi için bir dönüm noktası niteliğini taşımaktadır. Göbeklitepe tarihin sıfır noktası kabul edilmektedir. Bir tarihin başladığı yerin Türkiye’de olması eminim birçoğu için kıskançlık sebebi bile olmuştur. Her köşesi ayrı cennet olan Türkiyemizin sadece bir güzelliğinden bahsettim. Cennetimizin kıymetini bilelim..

 

Haftalığın PeP'te!

İlk 15'a giren her içerik ile 200 TL kazan!

En popüler yazar sen ol!

Okunma puanını artır, kazan!

Liderlik Tablosu'na göz at!

Bu haftanın en çok okunanları.

E-bültenimize abone ol!

Haftanın en popüler içerikleri, en çok kazananlar ve staj haberleri bültenimizde.

Gizlilik Sözleşmesi'nde belirtilen hüküm ve koşulları kabul ediyorum.