Suç Bizde Değil Genlerimizde

Savaşçı gen olarak adlandırdığımız, daha çok katil profillerinde bulunan MAO-A geninin keşfedilmesiyle insandaki davranışların bundan kaynaklandığı dile getirildi. Peki bu gene sahip diye insanlar katil mi oldu ? Çevre faktörünün hiç mi etkisi yoktu? Anne, baba kişiyi iyi yetiştirdiyse bu durum ortadan kalkacak mıydı? Detaylara yazımıza geçip bakalım!

Katil Geni Var mı?

Genetik bilimi, teknolojinin ilerlemesiyle beraber insanda bulunan davranışların gerçek sebebini anlamayı hedefliyorlar. İnsanların aklında o kadar soru var ki seri katil olunur mu doğulur mu genlerimiz bizi katil yapar mı… vb sorular arttıkça araştırmalar da buna yönelik gerçekleşiyor.

Gen dediğimiz nükleotid dizilim DNA’nın parçası olarak adlandırılır. Ünlü nörolog James Fallon MAO-A(Monoamin oksidaz tip A) adı verilen, genellikle ‘‘Savaşçı Gen’’ olarak bilinen geni keşfetmesiyle insandaki davranışların bundan kaynaklandığı söylüyor. MAO-A geninin ve yetersiz düzeydeki MAO’nun aslında dürtüsel saldırganlıkla ilişkisi var. Bu genin eksikliğine neden olan kalıtımlar, kişilerde şiddete eğilimi arttırmaktadır. Bu kişiler yani seri katiller korkusuz, soğukkanlı, heyecan duygusundan yoksun heyecanlansa bile nabızları yavaş, pişmanlık duyguları ve empati yetenekleri gelişmemiş ya da çok düşük düzeyde olan insanlardır. Social Cognitivite and Affective Neuroscience dergisinde yayınlanan makaleye göre katillerin beyinlerinde empati ve şefkate yönelik davranışları anormal şekilde değişmektedir.

Araştırılması gereken diğer nokta da beynin ön kısmında bulunan orbitalfrontal korteksi ya da ‘‘OFC’’ bölgesidir. Bu bölge ahlaki duyarlılığı, etik yargılarımızı, nasıl davranmamız gerektiğiyle ilgili karar alma mekanizmasıdır. Aynı zamanda aldığımız ödüllere ya da cezalara cevap niteliğindeki tepkilerimizle de ilgilidir. Bu bölgeleri hasarlı olan kişiler, cezalara karşı duyarsızdır yani yaptıkları hareketin sonuçlarını umursamazlar. Ödüllere saplantılı insanlardır. İstediklerini almadığı zaman saldırgan, itici ve sinirli olurlar. Psikopat olma eğilimi gösterir. Nörologlar ise hala bu konu hakkında araştırmalarını sürdürüyor.

James Fallon Bir Katilin Zihnini Keşfetmek adlı konuşmasında şöyle söylüyor : ‘‘Burada önemli olan major şiddet genleridir yani bahsettiğimiz MAO-A’dır. Bu gen X kromozomunda yer alıyor. Bildiğiniz gibi cinsiyeti belirleyen kromozumu babadan alıyoruz. Bunu ise anneden alıyoruz. Bu yüzden katillerin çoğu erkeklerden oluşuyor .Çünkü kız çocuk hem anneden hem babadan kromozom alır ve nötrleşir. Ama erkek çocuk sadece anneden X kromozom alır ve anneden oğula geçer. Bu geçiş sırası ve serotonin salınımı birbirleriyle bağlantılıdır.’’

Savaşçı gen olarak adlandırdığımız MAO-A; dopamin, norepinefrin ve serotonin gibi nörotransmitterleri parçalıyor. Serotonin insanları rahatlatmaya çalışırken bu gene sahip bireylerde tam tersi gerçekleşiyor. Çünkü ana rahminden başlayarak beyin bununla yıkanıyor. Beyindeki serotonin normalin altına indiği zamansa saldırganlığa özellikle de reaktif ya da itkisel saldırganlığa eğilimin fazla olması ile ilişkilendirilmiştir. Yani herhangi bir duruma daha fazla direnme olmadan hızlı tepki verme eğilimidir. Bu eğilim düşük düzeyde serotoninle ilgilidir. Serotoninin  genetik versiyonlarında olan kişilerde ise, saldırganlık ihtimalinin fazla olması bu durumla açıklanmaktadır.

Peki, bu gene sahip insanlar katil mi oluyor, diye sorarsanız eğer bunu çevre faktörüyle yanıtlamak daha doğru olacaktır. Çünkü bu gen yaşadığımız çevrede çeşitlilik gösteriyor. Kendini çevrenin kötü koşullarından izole etmiş kişide bu gen varsa bile ortaya çıkmayacaktır.  Anne ve babanın kişiyi yetiştirme biçimi de işte burada devreye giriyor. Yapılan araştırmada seri katillerin %18’i ilgisizlik, %26’sı cinsel istismar, %36’sı fiziksel istismara(dayak, işkence vs.) maruz kaldığını dile getiriyor. %68’i genel olarak kötü yetiştirilme koşullarından, %32’si ise herhangi bir istismara uğramadığını ifade ediyor. Yani gördüğünüz gibi gen sadece bir etken oluyor. Kişi iyi şartlarda yetiştiyse eğer (aile desteği önemli burada) davranışlarını kontrol edebiliyor, bunun farkına bile varmıyor.