Heidi Neden Çıplak Ayaklıydı?

İsviçre’nin Alp dağlarında neşeli bir kız olan Heidi’yi hepimiz tanırız değil mi? Peki onun çıplak ayaklarının hikayesini biliyor musunuz? Heidi’nin çıplak ayaklarının hikayesi, Heidi’nin kendisi kadar neşeli ve masum değil maalesef… Gelin bu hikayeyi birlikte inceleyelim!

Özellikle 80'li ve 90'lı yılların gözde çizgi filmlerinden biridir Heidi. Alp dağlarında büyükbabası ile yaşayan, özgür ruhlu, neşeli bir kızın hikayesidir. Peki Heidi neden ayakkabı giymez? Neden güneşli güzel bir günde veya karlı soğuk havalarda, hep çıplak ayaklarıyla koşturur Alp dağlarında? Birçok kişi bu soruya “Heidi özgür ruhlu bir kız o yüzden ayakkabı giymemeyi tercih ediyor.” diyerek cevap verir. Oysa gerçekler o kadar da masum değildir.

1789 Fransız İhtilali sonrası İsviçre’de, 14 yaşından küçük çocukların çalıştırılması illegal hale gelmişti. Bu yasak çok daha korkunç bir düzenin ortaya çıkmasına sebep oldu. Kilise ile bir araya gelen devlet, 1980li yıllara kadar yaklaşık 200 yıl sürecek yepyeni bir kölelik düzeni ortaya çıkardı. Tarihe kapkara bir leke olarak kazınacak olan bu düzende Çıplak Ayaklı Çocuklar Hadisesi'nden bahsedeceğiz.

İhtilal sonrasında İsviçre’de boşanmış, devlete borcunu ödememiş, suçlu ailelerin çocukları ya da ailelerini kaybetmiş çocuklar, devlet ve kilise eliyle alınıp başka ailelere verilirdi. Daha doğrusu satılırdı. Bu çocuklar gittikleri yerde çalıştırılıyor, ahırlarda yatırılıyor, taciz ediliyor hatta bazen tecavüze uğruyorlardı. Halk arasında “Verdingkinder” yani “Sözleşmeli Çocuklar” olarak geçen bu çocuklardan tüm İsviçre halkı haberdardı ancak herkes buna göz yumardı. Aslında Heidi de bu köle çocuklardan biridir. Onun ve kendi gibi olan tüm çocukların çıplak ayakları, onların köleliğinin simgesidir.

Çoğu zaman aç gezen ve hatta sadece çuvaldan bir kıyafet giydirilen bu çocuklara normal çocuklardan ayırt edilmesi için ayakkabı giydirilmezdi. 4 yaşından itibaren bu çocuklar, ev işlerinde ve çiftliklerde çalıştırılmak için pazarlarda satılırlardı. Satıldıktan sonra çocukların başına gelenlerle halk veya devlet ilgilenmezdi. İşkencelere uğrayan, aç bırakılan ve çalıştırılan bu çocuklar tamamen sahipsiz bırakılırdı. Çünkü İsviçre halkına göre onlar fakir ve suçlu ailelerden kurtarılmış çocuklardır ve ne olursa olsun minnet duymaları gerekirdi.

Çocuklarını geri almak isteyen aileler olursa hapse atılır veya çocukları gibi onlar da ağır işlerde çalıştırılırdı. Bu tarz ağır düzenlemelerle çocuklarını geri alma ısrarları engellenirdi. Çocuklara sahip çıkan olmazdı. Olursa bu kişiler toplumdan dışlanır ve bu ailelere büyük yaptırımlar uygulanırdı. Yaklaşık 100 bin çocuğun bu muameleye maruz kaldığı düşünülüyor.

Bu kölelik sistemi çok eski bir tarihin eseri gibi gözükse de 1981 yılına kadar tam olarak yasaklanmamıştır. Ve yine o yıllara kadar konuşulması dahi tabu olan bu olay çok büyük toplumsal baskılarla ortaya çıkmıştır. Özellikle tarihçi Marco Leuenberger bu konuda büyük çaba sarf etmiştir. Marco Leuenberger, babası Verdingkinder olan bir tarihçidir ve babasının yaşadıklarını 10 yaşında öğrenmiştir. Babası ona yaşadıklarını anlattıktan sonra Marco Leuenberger tüm gerçekleri ortaya çıkarmaya gönül vermiştir.

İsviçre’nin köle çocukları 2009 yılında Verdingkinder Reden isimli bir sergide ilk defa bazı konferans ve açık oturumlara konu olmuştur. Ayrıca 2011 yılında da bu çocukları konu alan bir film yapılır. Der Verdingbub yani Besleme isimli bu film sayesinde Verdingkinder olarak büyümüş birçok kişi yaşadıklarını anlatmaya başlar. Tüm bu baskılar sonucu İsviçre, daha fazla dayanamamış ve 11 Nisan 2013 yılında Verdingkinderlerden resmi olarak özür dilemiştir. Bu utanç verici kölelik sistemi ise geride sadece acı bırakarak tarihe kara bir leke olarak sürülmüştür.