Tanıyalım: Sabahattin Ali

Bu yazımda Türk Edebiyatı'nın usta isimlerinden olan Sabahattin Ali'nin acıklı ve kısa yaşamını anlatıyor ve okurlara Sabahattin Ali'nin başına gelen üzücü olaylar hakkında bilgi veriyorum. Keyifli okumalar dilerim.

Bu yazı, hayatı yazdığı romanların yansıması olan ve ölümündeki sır perdesi hala aralanamayan Sabahattin Ali'nin öyküsüdür. 

Sabahattin Ali 25 Şubat 1907'de bugünkü Bulgaristan toprağı o zamanki Osmanlı toprağı olan Eğridere Köyünde dünyaya geldi. Babasının asker olması dolayısıyla ailesiyle birlikte sürekli yer değiştirmek zorunda kaldı.

Annesi henüz 16 yaşında evlenmiş ve ruhsal sorunlar yaşamaktaydı. Annesinin birçok intihar teşebbüsü oldu. Sabahattin Ali'den ziyade diğer oğlu olan Tevfik ile daha yakından ilgilendi. Bu durum Sabahattin Ali'nin sağlıklı bir çocukluk hayatı yaşamasının önüne geçti. İlköğrenimini Çanakkale, Üsküdar ve Edremitte yaptı.1927 yılında Balıkesir muallim mektebini bitiren Sabahattin Ali aynı yıl Yozgat İlköğretim Okulunda öğretmen oldu. Maarif Vekaletinin sınavlarını kazanarak Almanya'ya eğitime gitti. Ancak orada çok fazla kalamadı. "Bu parazit Türkleri buradan atmalı." diyen Alman öğrenciyi dövmesi üzerine hakkında komplolar uydurularak ülkeyi terk etmesi sağlandı ve anavatana geri döndü. 1932 yılında Atatürk'ü yeren bir şiir okuduğu iddiasıyla tutuklandı. 1 yıl Konya ve Sinop cezaevlerinde yattı. 1933 yılında Cumhuriyetin 10. yılı vesilesiyle çıkan af yasasından yararlanarak hapisten çıktı. Cezaevinden çıktıktan sonra Milli Eğitim Bakanlığı'na başvurarak yeniden mesleğe geri alınmayı talep etti. Ankarada Almanca öğretmenliği, çevirmenlik ve dramaturgluk yapan Sabahattin Ali bu dönemlerde tasavvufa merak saldı ve Kadiri Tarikatının kurucusu için bir nefes yazdı.1946 yılında işssiz kaldığı dönemde, Aziz Nesin ile birlikte Marko Paşa dergisini çıkarmaya başladı. Ancak burada yazdığı bir yazısında hakaret ettiği tespit edilince 3 ay hapse mahkmum edildi. Eserlerine genellikle çevresini mekan ve insanları yansıttı. "Pazarcı" hikayesinde babasının emekli olduktan sonraki yaşamına, "Melankoli" şiirinde ise annesinin sinir hastası oluşuna, "Bir Gemici" hikayesinde ise kardeşi Fikret Şenyuva'nın özelliklerine yer verdi. 

Sabahattin Ali, Aliyye hanım ile evlendi ve bir kız çocukları oldu.

Sabahattin Ali kendisine pasaport verilmediği için yurt dışına çıkmak amacıyla kaçak yollara başvurdu. İddiaya göre 2 Nisan 1948'te Bulgaristan'a oradan da Avrupa'ya ulaşmak amacıyla anlaştığı Ali Ertekin tarafından siyasi bir tartışma sonu ormanda öldürüldü. Bir diğer iddiaya göre ise işkence görerek başından aldığı darbelerle öldü ve işkence vakası örtbas edilmek istendiği için kurşunlatıldı. Cenazesi iki ay sonra İstranca Dağları eteğinde bir çoban tarafından bulundu.

Sabahattin Ali Türk Edebiyatının klasikleri arasında yer alan "Kuyucaklı Yusuf", "Kürk Mantolu Madonna" ve "İçimizdeki Şeytan" kitaplarının da yazarıdır. Aynı zamanda halk arasında "Aldırma Gönül" diye bilinen "Mapushane Türküsü" de Sabahattin Ali'ye aittir.