Youtube: Dijital Zevklerle Dolu Bir Bahçe

Bloggerlar sizi kendine çağırıyor, algoritmalar en sevdiğiniz müziği dinletiyor ve sunucular sizi uyutmak için kulağınıza fısıldıyor. Otonom duyusal meridyen tepkisi, beyinsel orgazm (ASMR) nedir? Hadi gelin öğrenelim!

Youtube'da veya Instagram, Tiktok gibi sosyal mecralarda yemek yiyen, sabun kesen veyahut bir şeyler karıştıran ve mıncıklayan insanların bulunduğu videolara çoğumuz denk gelmişizdir. Ağızlarına yakın bir mikrofon ile bütün ısırmaların, içmelerin ve çiğnemelerin sesini duyarız. Bazılarımız hoşlanmaz ama hoşlanan grubun içindeyseniz videoyu izlemeye devam edersiniz. Bazıları için tıkırdayan parmaklar ve yumuşak sesler "beyin karıncalanmasını " tetikleyebilir, beyinde başlayan bu titreşimler bedenin gevşeyip rahatlamasını sağlayabilir. 

Diğer taraftan bazı izleyiciler aynı şeylere olumsuz tepki gösterebiliyor. Tiksintileri, çiğneme ve dudak şapırdatma gibi şeylerin, bir savaş ya da kaç tepkisine neden olduğu mizofoni denen psikiyatrik bir durumun sonucu. Bu rahatsızlık tahminen nüfusun %20 'sini etkiliyor. Bazı durumlarda rahatsızlığa sahip bireyde o kadar ağır seyrediyor ki, kişi çalışamıyor veya sosyalleşemiyor. Nüfusun kaçının ASMR yaşadığı henüz bilinmiyor.

 Saçma gelebilir çoğumuza belki evet ama ASMR etkisi yaşıyorsanız bu durum oldukça haz verici gelecektir. Muhtemelen duymadığınız ASMR büyük ve büyümekte olan bir trend. Hatta YouTube' da "çikolata" veya "şeker"den daha fazla arama ilgisi bulunuyor.

 

Peki nedir bu Otonom Duyusal Meridyen Tepkisi (ASMR)?

ASMR araştırmacılar tarafından 2010 yılında tanısı koyulmuş, omurga karıncalanması ve beyin masajı şeklinde de adlandırılan, endorfin salgılayıcı ve rahatlatıcı etkiye sahip bir ses türüdür. Özellikle internet kültüründe yeri olan bu ses türünün çeşitli Youtube kullanıcıları tarafından özel olarak hazırlandığı birçok video kanalları mevcuttur.

Bu aşırı işitsel tepkiler, yeterince incelenmemiş ve yeterince anlaşılmamış olgulardır. Araştırmacılar, iki problemin altında yatan mekanizmanın çözülmesini sağlayabileceğini düşünüyor. Mizofoni Yunanca'da "sesten nefret" anlamına gelirken; ASMR bazı araştırmacılarca  "beyin orgazmı" olarak tanımlanıyor. 

Bu iki kelime birbirinin zıttı gibi görünse de tiksinti getiren ve mutluluk, haz uyandıran sesler herhangi bir mantıksal çizgiye sahip değildir. Bir turşuyu hatır hutur yiyen birini izlemek bazılarını sakinleştirirken bazılarını öfkelendirebiliyor.

Bu tür ASMR tetiklemeyi hedefleyen milyonlarca video bulunuyor Youtube'da. Üstelik sadece eğlence veya izlenme için üretilmiş videolar da değil bazı kanal sahipleri bu tarz videolarla izleyicilerine motivasyon ve yöntemlerini aktarıyor. Bu tür paylaşımlar yapan kişilere örnek olarak "Gibi ASMR" ve "Olivia Kissper ASMR" kanallarını verebiliriz.

530 bin kanal abonesi bulunan Heather Feather' da bu kanal sahiplerine örnek olarak bu tarz videolar paylaşmakta. Ünlü ressam Bob Ross 'un yumuşak huzur veren sesini hatırlayın ASMR 'a en güzel örneklerden olabilir sanırım.

Günümüzde YouTube'da 5.2 milyon civarı ASMR videosu bulunmakta ve sayısı her geçen gün artmaktadır. İyi hazırlanmış, ilgi çekici bir ASMR videosu tek başına 16 milyondan çok görüntülenme sayısına ulaşabilir.

Yalnızca sosyal mecralar da değil ASMR'ın kullanım alanları. Günümüzde birçok ihtiyacın çevrimiçi mecralarda halledildiği pandemi döneminde eve servis hizmetleri, sağlıklı yaşam ürünleri, moda ve spor malzemeleri gibi kategorilerde yapılan alışverişlerde farklı reklam stratejileri izlenmekte. Örneğin bir marka reklamında fona izleyiciyi rahatlatan ya da sunulan ürüne göre heyecanlandıran bir ses konulduğunda izleyici markaya karşı bir sempati kazanarak potansiyel müşterinin markadan alışveriş gerçekleştirme yüzdesi artıyor.

ASMR ile ilgili birçok makale ve araştırma bulunmakta. Bilim insanları sesi zevke bağlayan yolları çözebilirlerse, ASMR videolarının yararlarını (kimi insanlar bu tür videoları rahatlamak, uyumak veya depresyon ve stres sonrası davranış bozukluğunu kontrol altına almak için kullanıyormuş) geniş kitlelere tanıtabileceklerini düşünüyor.