Baader Meinhof Fenomeni Nedir? Algıda Seçicilik Mi Yoksa Tesadüf Mü?

Kredi: baader meinhof fenomeni

Bir şeyi yeni öğrendiğinizde öğrendiğiniz o şey kısa bir süre sonra karşınıza çıkıyor mu? Baader Meinhof Fenomeni, algıda seçicilik midir yoksa sadece bir tesadüften ibaret midir? Gelin hep birlikte bu durum neden oluyormuş bakalım.

Bir gün mutfakta bir şeylerle uğraşırken durup dururken aklıma "müşkülpesent" kelimesi geldi. O gün o kelimeyi duymadığıma emindim. O sıra bu durumun üzerinde durmadım. Akşam üzeri kitap okurken bu kelime tekrar karşıma çıktı. Şaşırarak "Daha bugün bu kelime aklıma geldi." dedim kendi kendime ve bu durumun tesadüf mü yoksa evrenin bir mesajı mı diye aklımdan geçirerek araştırmaya koyuldum. Araştırmam sonucunda ne bir tesadüf ne de komik de olsa evrenin mesajı olmadığını öğrendim. Aslında bu kelimeyi kısa bir süre önce duymuştum ve beynim bunu önemli görüp bir yerlerde tutmuştu. Siz de bu durumu sıkça yaşıyorsanız gelin bu durum neden kaynaklanıyormuş bakalım. 

Baader Meinhof Fenomeni Nedir?

Okuduğunuz bir kitapta ya da televizyon izlerken duyduğunuz bir kelime sık sık karşınıza çıkmaya başladı. Aradan uzunca bir süre geçti ve siz o kelimeyi unuttunuz. Aslında unuttuğunuzu sanıyorsunuz ancak beyniniz bu kelimeyi unutmuyor. İlerleyen zamanlarda tekrar bu kelime sizin karşınıza çıkıyor ve siz buna "tesadüfe bak" diyorsunuz. İşte bu duruma Baader Meinhof fenomeni deniyor. İnsanın daha önce duymadığı ya da dikkat etmediği bir şeyi bir kere duyup anlamını öğrendikten kısa bir süre sonra bu kelimenin sık sık karşısına çıkması ve her yerde bu kelimeyi görmesi şeklinde tanımlanıyor. 

Fenomen Nasıl Ortaya Çıktı?

1986 yılında Terry Mullen, II. Dünya Savaşı sonrasında Batı Almanya'nın etkin ve bilinen radikal sol görüşlü örgütü Kızıl Ordu Fraksiyonu hakkında gazetede bir haber okur. Haberi okuduktan sonra her yerde bu örgüt ile ilgili bilgeler sıkça karşısına çıkmaya başlar. Bu ilginç durumu farkına vardıktan sonra, bununla ilgili St. Paul Pionner Press gazetesine bir yazı gönderir ve bu yazı ilan köşesinde yayınlanır. Yazıyı okuyan okuyucuların da benzer durumlar yaşadığını bildiren mektuplar gelmeye başlar. Bu olaylar sonucunda bu durum Baader Meinhof fenomeni olarak anılır. Fenomen adını Kızıl Ordu Fraksiyonu'nun kurucularından alır. 

Algıda Seçicilik mi? Tesadüf mü?

Bu durum insan beyninin ustalaştığı "örüntülü tanıma" yani pattern recognition ile ilgilidir. Bir örnekle anlatacak olursak. 

Önünüzde yeşil, mavi, sarı, kırmızı ve diğer renkleri de barındıran farklı renklerde misketlerin yanyana sıralandığını düşünün. Bir yerlerde 4 tane aynı renkte (mesela sarı) misketin rastgele renkteki misketlerin arasında peş peşe sıralandığını fark ediyorsunuz. Beyniniz ister istemez aynı renkte yan yana olarak sıralanmış bu 4 sarı bilyeye dikkat kesilecek ve onları kaydedecektir. Diğer misketlerin de yerlerini hatırlamaya çalıştığınızda aklınıza ilk olarak peş peşe sıralanan sarı misketlerin konumu gelecektir. Bunun sebebi beynin art arda gelen bilginin daima öncelikli olduğunu düşünmesi ve bu bilgiyi hatırlamamız gerektiğini bize dayatmasıdır. 

Algıda seçicilik yani dikkat, insanın çevresindeki birçok uyarıcıdan bir veya birkaçına dikkatini yöneltmesine denir. Algıda seçicilikte beynin dikkat ettiği faktörlerden biri tekrardır. Tekrar eden şeyler ilgimizi çeker. Mesela bir arkadaşınızla konuşurken arkadaşınızın tekrarladığı kelimeler daha çok dikkatinizi çeker. Çünkü beyniniz bu kelimeyle sonra tekrardan karşılaştığında bu kelimenin önemli olduğunu varsayar ve bu kelimeye daha çok dikkat eder. 

Bu bilgiler eşliğinde Baader Meinhof fenomeni, aslında algıda seçiciliktir demek daha doğru olur. Kısacası beynin kendine gelen her bilgiyi ya da kelimeyi aynı kefede tutmaması, kısa aralıklarla ve art arda gelen bilgileri ya da kelimeleri bir kenarda tutup onlara ayrıcalık tanıması da diyebiliriz.