Arıların Kimyası

Kredi: Nilay AKÇA

Şaşırtıcı olmayan bir şekilde, arılar için ana karbonhidrat kaynağı baldır. Çiçeklerin anterlerinden toplanan polenler, genç arıların yetiştirilmesi için gerekli temel proteinleri sağlar.

Bal arıları ayrıca, kovandaki çatlakları kapatmak veya kovandaki çıkaramadıkları yabancı nesneleri örtmek için ağaç tomurcuklarından reçineli bir malzeme olan propolisi toplarlar.Arılar bal yaparken sistematik bir yol izlerler. Ürettiği balı afiyetle yediğimiz arıların kimyasını hiç düşündünüz mü? Gelin hep birlikte arıların dünyasına göz atalım.

Arılar, tozlaşmadaki rolleriyle bilinir en iyi bilinen türü bal arılarıdır. Arılar,Apoidea üst ailesi içinde yer alan monofiletik bir soydur. Şu anda Anthophila adında bir sınıf olarak kabul edilmektedirler. Şaşırtıcı olmayan bir şekilde, arılar için ana karbonhidrat kaynağı baldır. Çiçeklerin anterlerinden toplanan polenler, genç arıların yetiştirilmesi için gerekli temel proteinleri sağlar. 

Bal arıları sadece nektarı toplamakla kalmaz, nektarı kimyasal olarak değiştirirler. Tükürük bezlerinde invertaz adı verilen bir enzim üretirler. Arı tarafından nektar toplandıktan sonra invertaz eklenir.

Bu enzim, sükrozun eşit miktarda glikoz ve fruktoza dönüştürülmesine yardımcı olur. Diğer enzimler de balın tadının daha iyi olmasına yardımcı olur. Amilaz, amilozun glikoza parçalanmasına yardımcı olan bir enzimdir.

Glikozun sindirimi daha kolaydır ve balı daha tatlı yapan da budur. Başka bir enzim olan glikoz oksidaz daha sonra glikozu parçalar ve balın pH'ını dengeler. Katalaz , hidrojen peroksidi suya ve oksijene dönüştürür. Bu, hidrojen peroksit içeriğini düşük tutar.

Arılar bal yaparken sistematik bir yol izlerler. Forager arıları nektarı hortumlarından (saman benzeri dil) çekerler. Daha sonra nektarı taşırken invertaz eklerler.İnvertaz, sakkarozu glikoz ve fruktoza bölmeye başlar. Forager arıları daha sonra nektarı daha fazla enzimin eklendiği ev arılarına aktarır.

Bu enzim ekleme işlemi, başka bir arı nektarı her toplayışında devam eder. Ev arıları 20 dakikalık bir süre boyunca nektarı kusar ve yeniden içer, bu da şekerleri daha da bozar. Nektar yaklaşık % 20 su olduğunda, arıların buharlaşma sürecini hızlandırmak ve balı daha da yoğunlaştırmak için kapladığı petek üzerine biriktirilir.

Arılar, su konsantrasyonu % 17-18 arasında olduğunda durur ve depolama yerine taşır. Böylece, buharlaşma ve enzimlerin kullanımıyla, aşırı doymamış bir çözelti oluşmuştur.

Diğer birçok böcek zehirin aksine, arı zehiri suda çözünür, yağda çözünür değildir ve etkili olması için nemli dokuya enjekte edilmelidir. Arı zehiri, havaya maruz kaldığında grimsi beyaz kristaller oluşturan berrak bir sıvıdır.

Arı zehiri son zamanlarda tamamlayıcı bir tedavi şeklinde bir kullanım buldu. Arı zehiri tedavisinde arılar etkilenen bölgeyi sokmaya indüklenebilir veya damar içi enjeksiyon ile zehir uygulanabilir. Zehir kortizol salınımını uyarır ve multipl skleroz, romatoid artrit ve gut gibi romatizmal bozuklukların tedavisinde etkilidir.