Türkiye'nin İlk Kadın İnşaat Mühendisi: Sabiha Gürayman - BeautyCase

Kahraman Türk Kadınlarımızdan Türkiye'nin ilk kadın inşaat mühendisi, voleybolcu ve aynı zamanda da Anıtkabir'in başmühendisi olan Sabiha Gürayman'ı yakından tanımaya ne dersiniz? Buyurun yazıma.

Anıtkabir 'in başmühendisi Sabiha Gürayman, tarihler 1910 yılını gösterirken Manastır'da hayata gözlerini açmıştır. İlkokul öğrenimini Beşiktaş Esma Sultan İlkokulu'nda tamamlamıştır. Ortaokul öğrenimine ise 1925 yılında Nişantaşı Kız Ortaokulu'nda devam ettirmiştir. Ardından lise öğrenimini İstanbul Kız Lisesi'nde tamamlamıştır. Oldukça başarılı bir eğitim öğretim hayatına sahip olan Sabiha Gürayman, 1927 yılında Yüksek Mühendis Mektebi'nde şimdiki adıyla İstanbul Teknik Üniversitesi'nde öğrenim görmeye başlamıştır. Sabiha Gürayman'ın üniversitede öğrenim görmeye başladığı yıl okulda bir ilk gerçekleşmiş ve kız öğrencilerde Yüksek Mühendis Mektebi'nde eğitim öğretim görme hakkı kazanmışlardır. Aynı zamanda Yüksek Mühendis Mektebi'nde öğrenim gören ilk kız öğrencidir. 1933 yılına gelindiğinde okulun diğer kız öğrencisi olan Melek Erbil'le birlikte okuldan mezun olmuşlardır. Ve böylelikle Türkiye'nin ilk kadın inşaat mühendisi unvanının sahibi olmuştur. Üniversite de eğitim öğretiminin haricinde sporla da ilgilenen Sabiha Gürayman voleybol alanında büyük başarıılara imza atmıştır. 1929 yılında Fenerbahçe erkek voleybol takımının kaptanlık görevini üstlenerek eğitim hayatının dışında spor dalında da oldukça başarılı olduğunu kanıtlamıştır. 

Uzun yıllar sürecek mesleki hayatına Ankara Bayındırlık Müdürlüğü'nde başlamıştır. Bir süre buradan çalışan Sabiha Gürayman, ardından Bayındırlık Bakanlığı'na geçerek bir süre de orada çalışmıştır. Ülkenin birçok yerini iş yaşamı nedeniyle gezme fırsatı bulmuştur ve çok sayıda hükümet konağı, okul ve resmi kurumun yapımında görev almıştır. 29 Aralık 1945 yılında Anıtkabiri'in inşaatında kontrol şefliği yapan Ekrem Demirtaş'ın görevinden ayrılmasıyla bu göreve Sabiha Gürayman görevi devralmıştır. 10 yıl boyunca Anıtkabir'in inşaatı bitene kadar görevini icra etmiştir. Anıtkabir’de hem bir kadın mühendisin görev alması hem de başmühendis olması tüm dünyaya da ses getirmeyi başarmıştır. Anıtkabir inşaatı sırasında ziyarette bulunan Yunanistan Başbakanı Venizelos’un sözleri ise oldukça gurur vericiydi. Sabiha Gürayman’nın elini sıkan Venizelos: “Hayatımda ilk defa büyük bir işin başında bir kadın görüyorum. Sizi gerçekten tebrik ederim.” demiştir. 

Günümüzde Anıtkabir'de yer alan Hürriyet Kulesi'nde Sabiha Gürayman'ın inşaatta görev aldığı sırada çekilmiş olduğu fotoğraf sergilenmektedir. Aynı zamanda Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin inşaatında da görev almıştır. Ankara'nın Beypazarı ilçesinde “Kemer Köprüsü”'nün inşaatında da görev alması nedeniyle köprü, yerliler tarafından “Kız Köprüsü” olarak anılmaya başlanmıştır. 

Sabiha Gürayman 1939 yılında yüksek mühendis Remzi Gürayman ile dünya evine girmiştir. Sabiha Gürayman'ın çocuğu yoktur. Atatürk Anıtkabir’e nakledildikten sonra Milli Eğitim Bakanlığı Teknik Müşavirlik'te çalışmaya başlamıştır. 1963 yılında kendi isteği üzerine çok sevdiği mesleğinden emekli olma kararı alarak çalışma hayatını sonlandırmıştır. 4 Ocak 2003 tarihinde İzmir'de hayatını kaybetmiştir. İzmir'in Bostanlı semtinin Doğançay Mezarlığı'na defnedilmiştir. Sabiha Gürayman gelecek nesilleri düşünmüş ve onlara armağan olarak tüm mal varlığını İstanbul Teknik Üniversitesi Vakfı'na ve Fevzi Akkaya Temel Eğitim Vakfı'na bağışlamıştır.  

Bu yazımda sizlere Türkiye'nin ilk kadın inşaat mühendisi, voleybolcu ve aynı zamada da Anıtkabir'in başmühendisi olan Sabiha Gürayman'ın yaşam öyküsünden söz ettim. Umarım yazımı büyük bir keyifle okumuşsunuzdur.