Gezegenimizin İlginç Yerleri: Kanyonlar

Gezegenimizin olağanüstü yapılarından biri olan kanyonlar, nehir sularının dev kayaları aşındırması sonucunda oluşur. Ayrıca kanyonları oluşturan kayaç tabakaları bizlere jeolojik geçmiş hakkında bilgi verebilir. Gelin ilginç kanyonları inceleyelim!

Gezegenimizin ilginç yapılara ev sahipliği yapması hepimiz için görsel bir şölen oluşturmaktadır. Bunlardan birisi de kanyonlardır. Kanyonlar, nehirlerdeki suyun hızının değişmesi ve kayaları aşındırmasıyla oluşmaktadır. Dar, zikzaklı ve yüksek kayaların içinden uzanan suyolları çok özel oluşumlardır. Dünyanın birçok yerinde bulabileceğiniz bu kanyonlardan bazılarını sizler için derledim. Keyifli Okumalar!

Talampaya Kanyonu (Arjantin)

Talampaya Ulusal Parkı'nda yer alan Talampaya Kanyonu Arjantin'de en çok ziyaret edilen yerlerden birisidir. Dinozor fosilleri açısından da zengin olan bu alan, Unesco listesindedir. Talampaya kelimesi, "Tala'nın kuru nehir yatağı" anlamına gelmektedir. Kanyon duvarları ve duvarlarda oluşmuş sütun biçimli ayrışma şekillerinin yüksekliği 200 metreyi bulmaktadır. Talampaya Kanyonu'nun falezleri kırmızı kumtaşından oluşmaktadır.

Studlagil Kanyonu (İzlanda)

Studlagil Kanyonu çok uzun süre buzullardan beslenen bir akarsuyun altında gizlenmiş şekildeydi. Birkaç yıl önce akarsu üzerine yapılan hidroelektrik santrali sonrasında su seviyesi düşerek bu kanyonu gün yüzüne çıkarmıştır. Keşfi oldukça yeni olan bu kanyon şu anda İzlanda’nın en ünlü kanyonlarından bir tanesi olmuştur.

Colorado Platosu, Zion Ulusal Parkı (Amerika)

Zion Ulusal Parkı, Büyük Kanyon’un da içinde yer aldığı Colorado Platosu içerisinde yer alır. Zion Parkı'nı oluşturan kayaçlar günümüzden 110-270 milyon yıllar öncesinde birikmiş sedimanter kayaçlardır. Sedimanter kayaçlar, daha yaşlı kayaçların ayrışmasıyla oluşan parçaların tekrardan birikmesiyle oluşan kayaç grubudur. Zion Parkı'nı oluşturan sedimanter kayaç gurupları bu alanın jeolojik geçmişi hakkında önemli bilgiler verir (Sondaki şekil). Bu kayaçlara göre Zion Parkı, eskiden ekvatora daha yakınmış ve kayaçlar sığ denizel koşullarda birikmiştir. Örneğin kanyonun üst kesimindeki kırmızı renkteki Navajo Kumtaşı, çöl ortamında birikmiş çapraz tabakalı kumlardan oluşur. Alttaki kırmızı renkli alan ise gel-git tarafından denetlenen geniş kıyı ovasında birikmiş kırmızı-kahverengi kumtaşı, silt taşı ve kil taşı; Moenkopi Formasyonunu göstermektedir.

Antilop Kanyonu (Amerika)

Antilop Kanyonu, Güneybatı Amerika'da bulunan bir yarık kanyondur. Kanyon iki şekilde ayrılmıştır: Alt kanyon ve üst kanyon. Kanyona antilop ismi daha önce bölgede antilopların yaşıyor olmasından dolayı verilmiştir. Bu çarpıcı kaya oluşumu, Navajo Kumtaşı'nın ani sel ve havadaki kumun neden olduğu erozyon nedeniyle aşınmasıyla oluşmuştur. Kanyon, Navajo Kabilesi arazisindedir ve 1997'den beri halka açıktır.