Dünya'nın Kurtuluşu: Gezegensel Sağlık Diyeti

Dünya bizim ağırlığımız altında ezilmeden, bir şeyleri çok geç olmadan değiştirmeliyiz amacıyla 37 bilim insanının 2 yıllık çalışma sonucu ortaya koyduğu Gezegensel Sağlık Diyeti'ne gelin beraber bakalım!

Gün geçtikçe hızla artan insan nüfusu pek çok problemi de beraberinde getiriyor. Günümüz dünyasında şimdilik sadece kalabalıktan cafeler, caddeler, metrolarda yakınsak da çok da uzak olmayan bir gelecekte dünya kapasitesinin çok üstüne çıkacak insan nüfusu bizi daha büyük sorunlarla yüzleştirecek. Kıtlık, kuraklık, yetersiz besin kaynakları... Fakat kafamızı kumun altına sokmayıp şimdiden önlemimizi alırsak uzamanlar, nüfusun getireceği kolektif yok oluştan kurtulup yaklaşık 10 milyar kişinin sağlıklı ve sürdürülebilir bir biçimde beslenmesinin mümkün olacağını söylüyor.

İşte tam bu noktada EAT-Lancet komisyonu 16 farklı ülkeden tarımda iklim değişikliği ve beslenme gibi pek çok çeşitli alanda uzman 37 bilim insanını bir araya getirmiştir. Bu ekip 2 yıl süren araştırmaları sonucu  “Gezegensel Sağlık Diyeti (Planetary Health Diet)” olarak isimlendirdikleri sağlıklı ve sürdürülebilir diyet ile insanlığın karşısına çıkıyorlar. Komisyon ayrıca bu beslenme biçimini önermesinin arkasında yatan sebep insanlara ne yiyip ne yememesi gerektiğini söyleyerek dünyanın kurtulacağının garantisini vermek değil, bunun yerine gıdanın üretimi ve tüketiminin, doğanın işleyişinin ve insan sağlığı arasındaki ilişkinin çok sıkı olduğunu, beslenme kadar gıda üretiminde gelişme sağlanmadıkça ve gıda atık miktarı azalmadıkça riskin devam edeceğini vurguluyor. Gelin bu Gezegensel Sağlık Diyeti'ne yakından bakalım.

GEZEGENSEL SAĞLIK DİYETİ:

Bu bilim komisyonun geliştirdikleri diyeti yukarıdaki tabak modeli ile anlamak aslında oldukça kolay. Modele baktığımızda tabağımızın yarısının sebze ve meyvelerden oluşması gerektiğini, kalan yarısının çoğunlukla bitkisel protein kaynakları ve tam tahıldan oluşması gerektiğini anlıyoruz. Bununla birlikte modelde sınırlı miktarlarda da olsa hayvansal kaynaklı ürünlere de yer veriliyor. Alışık olduğumuz Türk gelenekleri ve yeme şeklimizden dolayı bu diyette hayvansal kaynaklı ürünlere getirilen sınır diyete alışmamızın zaman alabileceğini düşündürtüyor. Bu tür ürünlerde ciddi kısıtlamalara gidildiği için diyet, insanları ana protein kaynağı olarak bakliyatlara ve yağlı tohumlara yönlendiriyor. Normal bir insanın 1 günde alması gereken ortalama kalori olan 2500 kcal baz alınarak hazırlanmış olan Gezegensel Sağlık Diyeti, 70 kg ağırlığında 30 yaşında fiziksel aktivite düzeyi orta-yüksek olan bir erkek ya da 60 kg ağırlığında 30 yaşında fiziksel aktivite düzeyi orta-yüksek olan bir kadının enerji ihtiyacı göz önüne alınarak düzenlenmiştir.

Gezegensel Sağlık Diyetine Uygun Hazırlanmış Bazı Tabaklar:

Her Gün Tüketebileceğimiz Gıdalar ve Günlük Miktarları:

• Fındık, fıstık - 50 gram
• Baklagiller (fasulye, nohut, mercimek vb.) -75 gram
• Balık - 28 gram
• Yumurta - 13 gram (haftada bir yumurtadan biraz daha fazlası)
• Kırmızı et - 14 gram veya Tavuk -29 gram
• Süt - 250 gram
• Sebze - 300 gram
• Meyve - 200 gram
• Karbonhidrat (tam tahıllılar) - 232 gram
• Nişastalı sebze - 50 gram

Bu maddelere ek olarak 30 gram şeker ve 50 gram yağ da diyete dahil.

Gezegensel Sağlık Diyeti Gerçekten Bir Kurtuluş mu?

Bilim komisyonu, bu diyet sayesinde yılda yaklaşık 11 milyon kişinin yaşamının kurtulabileceğinin yanında sağlıksız beslenme sonucu görülen kalp krizi, felç ve çeşitli kanser türlerinin de görülme sıklığının azalmasında önemli rol oynayacağını belirtiyor.