Vegan Beslenme

Son zamanlarda ülkemizde vejetaryenliğin yanı sıra veganlık da büyük bir hızla artmaya başladı. Her ne kadar çoğu insana hala uzak bir kavram gibi gelse de bunu değiştirmek mümkün. Vegan beslenme ve veganizmi merak ediyorsanız, içeriğime göz atabilirsiniz.

  1940'ın başında dile getirilmeye başlanan ve alternatif bir tüketim biçimini savunan veganlık, 1944’te Vegan Birliği’nin kurulmasından sonra bir kimlik de kazandı. Vejetaryen (vegetarian) sözcüğünün ilk ve son hecelerinden elde edilen vegan sözcüğünün günümüzde kabul edilen tanımı, 1979 yılında Vegan Derneği tarafından yapılmıştır: '‘Veganlık hayvanların gıda, giyim ya da başka amaçlarla maruz kaldıkları sömürü ve zulmün her türlüsünden -uygulanabilir olan en mümkün mertebede- kaçınan ve buna ek olarak insanların, hayvanların ve çevrenin yararına, hayvansal ürün barındırmayan alternatiflerin geliştirilmesi ve bu ürünlerin kullanımını destekleyen felsefe ve yaşam biçimidir. Beslenme söz konusu olduğunda, tamamen hayvanlardan veya kısmi olarak hayvanlardan elde edilen ürünlerin reddedilmesini ifade eder.'’ Veganlık yalnızca beslenme biçimi değil, güçlü bir felsefi altyapısı olan bir kavram ve yaşam biçimidir.

Akıllardaki en büyük soru, vegan beslenme nasıl olur?

  Veganlığın sağlık üzerinde hem fiziksel hem de psikolojik olarak birçok faydası bulunuyor. Bu faydaların günden güne toplum içinde daha çok yer bulmaya başlaması ve sesini duyurmasıyla birlikte günümüzde vegan yaşam şeklini benimseyen kişiler giderek fazlalaşıyor. Pek çok insana hayvansal gıda tüketmemek imkansız gibi gelse de, vegan beslenme bize birçok yiyecek opsiyonu sunabiliyor. Soya sütü, badem veya hindistan cevizi sütü gibi bitkisel sütler, hayvansal sütün yerine geçerken et yerine de soya kıyması ve kinoa gibi yiyecekler tüketilebiliyor. Bunların dışında alışılmış yiyeceklerin yerine geçebilecek tofu ya da vegan döner gibi besinler de veganlar için sunulan seçenekler arasında.

  Tahıl ürünleri, baklagiller, sebze ve meyvelerin daha çok tüketildiği bu beslenme şekli oldukça düşük yağlı ve yüksek posalıdır. Bitkisel gıdalar daha az doymuş yağ ve kolesterol içerdiğinden, vegan beslenme bireylerin daha sağlıklı tansiyon seviyelerine sahip olmasına yardımcı olmaktadır. Amerikan Beslenme Derneği’ne göre, vegan ve tam vejetaryen de dahil uygun biçimde planlanan tüm vejetaryen beslenmelerin sağlıklı, gıda açısından yeterli ve belli hastalıklardan korumada ve onları iyileştirmede fayda sağlar nitelikte olduğu yönündedir. 

  Vegan beslenme tarzında dikkat edilmesi gereken en önemli nokta dengeli ve yeterli beslenebilmektir. Normal beslenme alışkanlığına sahip olan çoğu insanda görülebilen B12 ve D vitamini eksiklikleri takviyelerle giderilebilmektedir. Aramızda vegan beslenme hakkında tereddütleri olanlara şunu söylemek istiyorum: Türk mutfağı veganlar için bir cennet. Bakliyatların çokça kullanılmasıyla protein ihtiyacınızı karşılarken, Akdeniz mutfağındaki zeytinyağlı lezzetlerle sofralarınızı şenlendirebilirsiniz.

         

Neden Veganizm?

• İlk olarak, hayvanlar yaşamak istiyor. Onların da bir hayatları var ve ölümden korkuyorlar. Hiçbir gerekçe (bazı durumlar hariç) bize onları öldürme veya onlardan faydalanma hakkı vermez.
• Yumurta ve süt endüstrileri, maalesef çok büyük bir ızdıraba ve ölümlere sebep oluyor. Endüstriyelleşmiş hayvanlar birer köle olarak kullanılıyor.
• İyi ve dengeli programlanmış bir beslenmeyle hayvansal ürün tüketmemize gerek kalmıyor. Bilim insanları da bu konuyu doğruluyor.
• Hayvancılık; dünyadaki açlığı, iklimi ve çevreyi etkiliyor. Et üretimi için gereken yüksek tahıl miktarının ormansızlaşmaya ve türlerin azalmasına çok büyük etkisi var. Milyonlarca dönüm alan, hayvanlara besin yetiştirmek için kullanılıyor. Bu durum da bu alanları besin için kullanabilecek insanları aç bırakıyor. Ayrıca besi hayvan üretimi metan gazının en yüksek miktarda salınım yapmasına neden olarak dünyamıza zarar veriyor.
• Vegan beslenme şekli, kalp rahatsızlıklarını önlüyor. Ölüm riskini azaltıyor.

  Bunlar gibi daha birçok sebep var. Ama en önemlisi de vicdanınız rahat oluyor. Yazımı Gary L. Francione’nin şu sözleriyle tamamlamak istiyorum:

Vegan olmak kolay. Sosyal baskılar seni hayvan ürünleri yemeye, giymeye ve kullanmaya mı teşvik ediyor? Tabii ki evet.  Ama ataerkil, ırkçı, homofobik ve engelli ayrımcılığı yapan bir toplumda; seksizm, ırkçılık, homofobi ve engelli ayrımcılığa katılım için sosyal baskı da olacaktır. Belli bir noktada, senin kim olduğuna ve senin için nelerin önemli olduğuna karar vermen gerekiyor. Ve bir kez insan olmayanları kurbanlaştırmanın ahlaki olarak kabul edilemez olduğuna karar verdiğinde, vegan olmak ve vegan kalmak kolay.