Vikingler Dönemi'nde Kadın Olmak

Kredi: pixabay/alperkures

Günümüzde gerek filmler/diziler, gerekse bilgisayar oyunları ile kendilerini hatırlatan ve popüler olan Vikingler hakkında bilinen çok fazla yanlış yer almaktadır. Barbar, vahşi, acımasız olarak bildiğimiz bu insanların gerçekte hayatları nasıldı? Bu günlük hayatta kadınların konumu neydi? Bu kadar yıl sonra ne kadar ilerleme kaydedilmiş gelin birlikte bakalım.

Viking Çağı'nda Kadına Şiddet

• İskandinavlar arasında erkeğin karısını haksız yere dövmesi suç teşkil etmektedir. (Özellikle çok tanrılı dönemde kocanın karısına şiddet uygulaması, kadının boşanma hakkını en çok kullandığı durumlardan biridir.)

Viking Dönemi Edebiyatı'nda Kadın

• İskandinav efsaneleri olan sagalarda da görebileceğimiz üzere, özgür kararlar alan, siyasette ve savaşlarda yer alan kadınlar bulunmaktaydı.
  • Ladgerda (Vikings dizisinde Katheryn Winnick'in harika canlandırması ile Lagertha ismiyle de karşımıza çıkmıştır), Keskin Zeka Unn (Aud), Gudrun, Thorgerd Egilsdottir, Kraliçe Gunnhild, Freydis (Vikings dizisini izleyenler bunu da bilebilir), Auda gibi güçlü kadın karakterler sagalarda karşımıza çıkmaktadır.

Din'de Kadın

• Frigg, Nanna, Idunn, Nerthus, Freya gibi tanrıçalara inanılmaktaydı. (Arka planda Ariana Grande, God Is a Woman (Tanrı Bir Kadındır) çalmaya başlar.)

Viking Kadınlarının Hakları

• Evlilik kararı genellikle kadının babası karar verirdi fakat yine sagalarda gördüğümüz üzere bu karar nadiren de olsa kadının kendisine de bırakılmaktaydı. 
• Ev anahtarları kadının üzerinde taşınırdı. Kadınların, evdeki güçlerini kanıtlarcasına bellerine taktığı anahtarların sayısı ile de maddi durumu temsil edilmekteydi. 
• O dönemde eğitim, günlük hayata hazırlamak amaçlı verilmekteydi. Kadınlara da ev işlerinin (ev temizliği, kıyafetlerin yıkanması, yemek pişirme vb.) yanı sıra üretimde de kendilerini gösterebilecekleri eğitimler (örgü, kumaş boyama, tereyağı ve peynir üretimi vb.) verilmekteydi. Bunların yanı sıra entelektüel alanla da ilgilenmiş ve yazma-okuma (onlara ait olan runik alfabesi ile), şiir ve saga okuma, bir müzik aleti çalma gibi alanlarda da kendilerini geliştirmiş kadınlar da toplumda yer almıştır.
• Oyunlarda veya filmlerde/dizilerde gördüğümüz kadarıyla Vikingler kendi kültürlerine ait çok tanrılı bir dine inanırlardı. Thor, Odin, Loki gibi isimlerini çokça gördüğümüz bu tanrılar zamanla yok olmuş ve Hristiyanlık dönemi başlamıştır. Bu iki dönem arasındaki kültür farklılıkları kadınlara olan bakış açısını da değiştirmiştir. Bunların göstergelerinden biri de kadının boşanma hakkıdır. Çok tanrılı dönemde kadın yeterli bir gerekçe sunması halinde boşanma hakkına sahipti fakat Hristiyanlık ile birlikte kısıtlamalar getirilmiştir.
• Miras konusunda da kadınlara haklar tanınmaktaydı. Kocası ölen kadın, kocasından kalan mülk ve kadının getirmiş olduğu çeyiz kadına kalmaktaydı. Tersi bir durumda ise erkek, ölen karısının çeyizine sahip olamazdı. Kadının çeyizi, kadının ailesine dağıtılmaktaydı. Viking Çağı'nın ilk dönemlerinde kız çocuğu babasının mirasından hak talep edemezken, son dönemlerde kız çocuğu da erkek çocuğu gibi miras hakkına sahip olmuştur. 
• Vikinglerin savaş kanunlarından birisi kadın ve çocukların esir alınamamasıdır.
• Erkek, bir kadın öldürmesi durumunda idam ile cezalandırılırdı. 

İş Hayatında Kadın

• Eczacılık, sağlık hizmetleri, kahinlik ve büyücülük gibi meslekler, büyük çoğunlukla kadınlar tarafından edinilmekteydi. Ağaç ve metal işleme gibi "erkek işi" olarak görülen işlerde de kadınlar yer almaktaydı.
• Gemicilik yetenekleri ile bildiğimiz Vikinglerin gemi yelkenini de kadınlar önce yünü ipliğe dönüştürüp sonrasında o ipliği yıllarca dokuyarak üretmekteydi.