Tarihe Etki Eden Kadınlar

Kredi: 640x470

Tarih boyunca kadınların büyük bir etkiye sahip olduğuna hiç şüphesiz hemfikiriz. 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü'nü yeni geçmişken, 'kadın gücü'nü tüm insanlığa haykıran binlerce isimden bazılarını hatırlayalım.

Marie Curie

Uranyumla yaptığı deneyler sonucu radyoaktiviteyi keşfetti. Toryumun radyoaktif özelliğini buldu ve radyum elementini ayrıştırdı.

1903 Nobel Fizik ödülü, 1911 Nobel Kimya Ödülü sahibi ve radyoloji biliminin kurucusudur. Çalışmalarıyla bir çığır açan Curie, hem Nobel Ödülü'nü alan ilk kadın hem de bu ödülü iki kere alan ilk bilim insanı olmuştur. 1934 yılında Fransa'nın Savoy kentinde kan kanserinden öldü. Hastalığı, aşırı dozda radyasyona maruz kalmasına bağlandı. Bu yüzden ona "Bilim için ölen kadın." denildi.

Curie'nin not defterleri o kadar çok radyasyona maruz kalmıştır ki, ancak kurşun kaplı bölmelerde muhafaza edilip sadece radyoaktif koruma altında incelenebilmektedir.

 

Rosa Parks

1955'te Alabama eyaletinde, siyahilere uygulanan ayrımcılığa karşı tavır koyarak sonrasındaki hareketin başlangıcını yapan kişi oldu.

O yıllarda Amerika Birleşik Devletleri'nin güney eyaletlerinde siyahilerle beyazlar otobüslere ayrı kapıdan biniyor, kendilerine ayrılmış ayrı yerlere oturuyorlardı. Rosa Parks bir gün Montgomery'de otobüse bindi. O otobüste bir beyaz, beyazlara ayrılan yerde yer bulamayınca, siyahilere ait bölümde oturmakta olan Rosa Parks'tan koltuğundan kalkıp kendisine yer vermesini istedi. Şoför de kalkması için uyardı ama Parks yerinden kalkmadı. Tutuklandı ve hapse girdi.

Olaydan sonraki bir yıldan daha uzun bir süre boyunca siyahiler otobüslere binmediler, her yere yürüyerek gittiler. Protesto eylemleri bir yıl sonra meyvesini verdi. ABD Federal Mahkemesi, otobüslerdeki bu uygulamayı yasakladı.

 

Türkân Saylan

Türkiye’de daha cüzzam hastalığı tam olarak bilinmezken yaptığı araştırmalarla hastalığı her yönüyle açıklayan ve çözümler üretti.

1976 yılında lepra (cüzzam) çalışmalarına başladı, Cüzzamla Savaş Derneği ve Vakfı’nı kurdu. 1986’da kendisine Hindistan’da “Uluslararası Gandhi Ödülü” verildi. 2006 yılına kadar Dünya Sağlık Örgütü’nün lepra konusunda danışmanlığını yapmıştır. Uluslararası Lepra Birliği’nin (ILU) kurucu üyesi ve başkan yardımcısıdır. Avrupa Dermato Veneroloji Akademisi’nin ve Uluslararası Lepra Derneği’nin üyesidir. Dermatopatoloji Laboratuvarının, Behçet Hastalığı ve Cinsel İlişkiyle Bulaşan Hastalıklar Polikliniklerinin kurulmasında yer aldı. 1981-2002 yılları arasında 21 yıl gönüllü olarak Sağlık Bakanlığı İstanbul Lepra Hastanesi Başhekimliği’ni yaptı.

Vefat ettiğinde gönüllü kuruluş olarak ÇYDD’nin Genel Başkanlığını, TÜRKÇAĞ ve KANKEV Vakfı Başkanlığı ile Cüzzamla Savaş Derneği ve Vakfı Başkanlığı’nı sürdürmekteydi.

 

Margaret Sanger

Amerikalı doğum kontrolü savunucusu, cinsel eğitimci, yazar, hemşire ve Amerikan Doğum Kontrolü Birliği'nin (American Birth Control League) kurucusudur.

Hemşire Margaret Sanger, New York’un aşağı doğu yakasında kontrolsüz doğurganlığı, yüksek oranda anne ve çocuk ölümünü gözlemledikten sonra, her kadının ailesini planlamaya hakkı olduğunu söyleyerek 1914’te çıkarmaya başladığı feminist dergide, tarihte ‘doğum kontrolü’ terimini ilk defa kullandı ve “kiliseden ya da devletten bağımsız anne olma hakkının feminizmin temeli olduğu” düşüncesi ile mücadelesini sürdürdü. 1916 yılında kız kardeşi ile birlikte ABD’nin ilk doğum kontrol kliniğini açtılar. Kliniğin açılmasından dokuz gün sonra tutuklanan Sanger, ilk seferinde kefaletle çıkarılıp eve gönderildi.

 

Ada Lovelace

Ada Lovelace, İngiliz matematikçi ve yazardır. Esas olarak Charles Babbage'in erken dönem mekanik genel amaçlı bilgisayarı Analitik Makine üzerindeki çalışmaları ile bilinir. Makine hakkındaki notları, bir bilgisayar tarafından işlenmek üzere yazılan ilk algoritmayı içerir. Bundan dolayı genel kanı dünyanın ilk bilgisayar programcısı olduğudur.

 

Leman Altınçekiç

İlk Türk kadın jet pilotudur. NATO kuvvetlerinin de ilk ve uzun zaman boyunca tek kadın jet pilotu oldu.

1954 yılında Silahlı Kuvvetler'e kadınların da alınmasıyla ilgili karar çıkınca İzmir Hava Harp Okulu'na başvurdu ve Ekim 1955'te burada eğitime başladı. Pervaneli uçaklarla eğitimini tamamlayarak 30 Ağustos 1957'de mezun oldu.

Daha hızlı ve daha yüksekten uçmak arzusuyla jet pilotu eğitimi almak istedi. Ağustos 1958'de Eskişehir'deki jet eğitim filosuna katıldı ve kısa sürede eğitimini başarıyla tamamladı.

Kasım 1958'de jet pilotu brövesini taktı. Dokuz yıl süreyle F-84 ve T-33 jet uçaklarında uçtu. Sonraki yıllarda Hava Kuvvetleri'nin karargâh hizmetlerinde çalıştı. Personel Plan Şube Müdürü ve Merkez Şube Müdürü olarak görev yaptı. Kıdemli Albay rütbesiyle Hava Kuvvetleri'nden emekli oldu.

 

İlk adımın zorluğunu cesaretleriyle aşan tüm öncü kadınlarımıza minnetle... Dünya Emekçi Kadınlar Günü kutlu olsun!