Shakespeare'in Fındık Kabukları

Dünya'da tiyatro denince ilk akla gelen isimlerden biri Shakespeare. Eserleri ile pek çok farklı sınıftan insan bilmiştir onu. Ufak bir kürsüde de canlandırılmıştır oyunları, altın yaldızlı tiyatrolarda da. Peki ya bu eserler, ilk başta nasıl bir tiyatroda oynanmıştı dersiniz?

William Shakespeare denildiğinde hepimizin aklında yankılanan, en çok bilinen repliktir sanıyorum ki; "Olmak ya da olmamak, işte bütün mesele bu!"
Bu ve bunun gibi daha nice replikleri tiyatroya kazandıran Shakespeare'in oyun yazarlığı serüveninin doğup büyüdüğü Stratford-upon-Avon'dan ayrılıp meslek hayatına atılmak için Londra'ya gelmesiyle başladığı söylenebilir.

O zamanlar tiyatro oyunlarının canlı bir şekilde filizlendiği Londra'da, yönetimin tiyatro amaçlı binalara izin vermemesi sebebi ile halk ilk başlarda yüksek platformlu, gezginci tiyatrolarda oyunlar sergilemekteydi. Ardından bu oyunların yaygınlaşması ile "The Globe Theatre" (Tiyatro) adı ile bilinen ve asıl amacı oyun sahnelemek olan bir binanın yapılmasıyla birlikte Londra'da sahne oyunları daha da yaygınlaştı ve her statüden seyirci, bu oyunları izlemek için gelmeye başladı. Bu sekizgen veya daire biçiminde inşa edilmiş, üstü yarı açık binada sahne zeminindeki kapaklar ile oyunlardaki sahne geçişleri yapılmaya çalışılmış ve oyuncuların sahneye girip çıkabilmesi için perdeler ile dekorasyonlar sağlanmıştı. Sahnenin karşısına konumlandırılan ve sahneyi çepeçevre saracak şekilde tasarlanmış olan seyirci locaları da günümüzdekinden daha dar ve konforsuzdu. Aynı zamanda daha ucuz olan sahne önü biletleri alan seyirciler ancak ayakta durarak oyunu izleyebiliyordu ve Londra'da sık sık yaşanan yağmurlu günlerde açık olan çatı sebebiyle seyirciler ıslanıyordu. Oyun sırasında seyircilerin arasında dolaşan satıcıdan fındık, fıstık, meyve gibi yiyecekler alarak oyunu izlemek ve oyunun beğenilmeyen kısımlarını ıslıkla yermek, beğenilen kısımlarını ise yüksek alkışla tebrik etmek, sahnede oyunu canlandıran kişilere laf atmak bu tiyatroların bir geleneği haline gelmişti. Belirli kurallara bağlanmamış olan bu mekanın seyircileri oyunu izlerken oyunculara dilediği gibi laf atabiliyor, tütün içebiliyor ve yediği çerezlerin kabuklarını yere atabiliyordu.





Shakespeare de bu sahnede ilk kez oynayan ve diğer oyunlarını sahnelendiren kişilerden biriydi. İlk oyunu olan V. Henry de ilk defa bu sahnede oynanmıştı. Bu tiyatronun Shakespeare'in başladığı yer olması dışında farklı bir özelliği daha vardı. Zaman içinde seyircilerin yere attığı fındık kabukları zeminde birikiyordu. Öyle ki çamurun ve üstüne basılmasının da etkisiyle yeri boydan boya kaplayan bir harç haline gelmişti. Bu zemindeki harç yağmur suyunu filtreliyor ve oyunu ayakta izleyen seyircilerin daha kuru bir zemine basmasını sağlıyordu.

Onun ilk defa sahne aldığı bu tiyatro binası, kira sorunları yüzünden söküldükten birkaç yıl sonra, Thames Nehri kıyısında tekrar inşa edildi. Bu inşa edilen yeni binanın zeminini kaplamak için 1997 yılında Giresun'dan 7,5 ton fındık kabuğu gönderildi.

Dünya büyük bir tiyatro sahnesi gibidir. Herkes bu sahnede rolünü oynar, rolü bitince de bu sahneyi sonsuza dek terk eder.

-Shakespeare