Müzik ve Zeka Arasındaki İlişki: Mozart Etkisi

Bir işle meşgulken müzik dinlemeyi kim sevmez ki? Özellikle de ders çalışırken dinlediğimiz klasik müziğin uzamsal zekayı arttırdığı bilinmektedir. "Mozart Etkisi" denilen bu kavramı ve bunun nasıl olduğunu öğrenmek için tıklayın!

Mozart Etkisi, Mozart’ın besteleri de dahil olmak üzere klasik müziklerin uzamsal zekayı arttırdığını ifade eden popüler bir bilimsel teoridir. Bu teoriyi destekleyen çalışmalar çoğunlukla çocuklar üzerinde uygulanmıştır ve onların klasik müzik dinlerken oluşan tepkileri dikkate alınmıştır. Uzamsal akıl yürütme, çoklu zekâ teorisinin alt birimidir ve nesnelerin farklı şekillerde görselleştirilmesini, detayların daha doğru ve dikkatli şekilde algılanmasını konu alır.

1993 yılında yapılan bir çalışmada psikolog Francis Rauscher, üniversite öğrencilerinin klasik müzik dinlerken test çözme yeteneklerini ölçmeyi amaçlamıştır. 36 üniversite öğrencisini gözlemlediği bu deneyde 10 dakika boyunca Mozart piyano sonatı çalmış ardından öğrenciler uzamsal akıl yürütme testine girmiştir. Sonuçlara bakıldığında Mozart’ın sonatını dinlemenin testlerde başarı oranını arttırdığı ve öğrencilerin daha yüksek puan aldığı tespit edilmiştir.             

Bir başka çalışmada ise bilişsel bir psikolog olan Dr. Hetland, okul öncesinde ve ilkokulda okuyan 700 çocuk ile 15 araştırma yapmıştır. Bir grup çocuğa haftada 15 dakika klasik müzik dinletilmiştir. Araştırmaların analizinde müzik dinletilen grubun uzamsal akıl yürütme puanlarında büyük bir fark gözlemlenmiştir. Müzik dinlemenin ayrıca erken çocukluk döneminde de çok faydalı olacağı bulunmuştur.

Hamile kadınlarda da araştırma yapılmış ve klasik müziğin, bebeğin zekasını kesin olarak artırmasa da beynini daha aktif hale getirdiği belirtilmiştir. 2013 yılında anne karnındaki bebeklerin müzik dinlemesinin bebeklerde uzun vadeli etkisini gösteren çalışmalar yapılmıştır. Yeni doğan bebekler anne karnında iken dinledikleri müzikleri hatırlayabilmişlerdir.

Müzik dinlemek ve uzamsal akıl yürütme beyinde benzer şekilde işlenmektedir bunun için bu iki kavram birbirleri ile ilişki içerisindedir. Müzik dinlemek, beynimizdeki çeşitli alanları harekete geçirerek problem çözme ile ilgili aynı alanların aktive olmasını sağlar. Yapılan çalışmalar, müzik ne kadar uzun vadeli olursa etkisinin de o kadar uzun olacağını ve o kadar uzun süre uzamsal akıl yürütme ye sahip olunacağını göstermektedir.

Uzamsal zekanın yanı sıra bazı hastalıklarda da müzik dinlemenin olumlu etkileri gözlemlenmiştir. Örneğin epilepsi hastalarına dinletilen klasik müziğin, nöbetlerin şiddetini azalttığı kanıtlanmıştır. Alzheimer hastalarında ise uzamsal IQ sürekli olarak yükseltmiştir.

Müzik dinlemek ve müzikle ilgilenmek beynimiz için faydalıdır. Siz de ders çalışırken veya herhangi bir iş ile uğraşırken müzik dinleyerek iş veriminizi arttırabilirsiniz.