Hobbit ile Orta Dünya'ya Yolculuk

Her hikayenin bir başlangıcı olduğu gibi Orta Dünya'nın başlangıcı da Hobbit'tir. Hobbit'in kitabı ile film triolojisini karşılaştırarak külliyatı tekrar hatırlamaya ve bu vesile ile Orta Dünya'nın derinliklerine inmeye hazır mısınız? 

Topraktaki bir oyukta bir hobbit yaşardı. Solucan kuyruklarıyla ve sulu çamur kokusuyla dolu, iğrenç, pis, ıslak bir oyuk değil, oturacak veya yemek yiyecek bir yeri olmayan kuru, çıplak, kumlu bir oyuk da değil: Burası bir hobbit kovuğuydu ve bu da konfor demekti.

Tüm Orta Dünya hayranlarının çok iyi bildiği bu sözlerin geçtiği kitap olan Hobbit 21 Eylül 1937'de yayımlandı. Bir çocuk masalı olarak yaratılan Hobbit yayımlandığı ilk andan itibaren çok sevildi. Öyle ki Tolkien'den Hobbit hikayesinin devamını yazması istendi ama Tolkien için Hobbit hikayesi sonlanmıştı ve gönlünde Silmariller yatıyordu. Maalesef o dönem Silmariller yayın kurulundan döndü ve Hobbit'in devamı olabilecek bir hikaye için ısrar sürdü. Tolkien hikayenin bittiğini düşünüyordu ta ki "Dört Gözle Beklenen Bir Toplantı"ya dek. Her hikayenin bir başlangıcı olduğu gibi Orta Dünya'nın başlangıcı da Hobbit'tir.

    Hobbit'i sinemaya uyarlanmış halini izlemeden önce kafasında pek çok defa canlandırmış birisi olarak filmlerini de sevdiğimi söyleyebilirim. Elbette bir kitaptan üç film çıkarmak için araya serpiştirilmiş olan kurgu dışı Jackson eklemeleri ve sebebini net olarak anlayamamış olduğum Jackson'ın Thranduil nefreti dışında. 

  Hobbit filmi serisi beyaz perdede yayınlandığı zaman Orta Dünya hayranları filmin yönetmeni Peter Jackson’ı ana hikayeye bağlı kalmamakla ve ticari kaygılardan dolayı kitaptan bambaşka bir film çekmekle suçlamışlardı. Gerçekten koskoca bir yapıt olan LOTR serisinden üç film uyarlanırken 300 sayfalık bir hikaye kitabı olan Hobbit’ten de üç film çekmek için büyük müdahaleler gerektiği çok açık.

  O zaman Hobbit'in kitabı ile film triolojisini karşılaştırarak külliyatı tekrar hatırlamaya ve bu vesile ile Orta Dünya'nın derinliklerine inmeye, Dumanlı Dağlar'da kavga eden devlerin ortasında kendinizi bulmaya ve Ayrıkvadi'ye gidip Elf şarkıları dinlemeye hazır mısınız? 

1) Hobbit: Unexpected Journey

• Filmde Gandalf Bilbo’nun çocukken maceraperest olduğunu hatırlamış ve Shire'a gelmişti. Kitaptaysa Gandalf Bilbo ile Çıkınçıkmazı’daki ilk karşılaşmalarında Bilbo’yu annesi Bellodanna Took yüzünden aradığını söylemişti çünkü Took'larda maceraperest bir taraf vardı. Bilbo’nun Took tarafı Thorin ve arkadaşlarıyla macera yaşayıncaya kadar ortaya çıkma fırsatı bulamamıştı.

• Filmde Bilbo'nun evinde yemek yenilip bulaşıklar toplandıktan sonra Thorin gelmişti ama kitapta Thorin geç kalmamış hatta kapıdan girerken Bombur, Bifur ve Bofur Thorin'in üzerine düşmüş ve Durin tahtının varisi üç cücenin altında kalmıştı.

• Filmde Troller cüceleri yakalayıp çubukta kızartırken Bilbo Gandalf’ın yaklaştığını görmüş ve trollerin dikkatini dağıtmıştı. Sonra Gandalf büyük bir taşın üzerinde belirip asasını yere vurup trolleri taşa çeviren güneş ışığını peydahlamıştı. Kitaptaysa Gandalf trollerin seslerini taklit ederek onların tartışmasını ve zamanı unutmalarını sağlamıştı. Böylece troller güneşin doğduğunu fark etmeyip ve taşa dönüşmüştü.

• Filmde Gandalf trollerin mağarasını araştırırken bir kısa kılıç bulup Bilbo’ya vermişti ama Bilbo almakta gönülsüzdü. Sonra Gandalf ona “Gerçek cesaret bir canı ne zaman alacağını bilmek değildir, ne zaman bağışlayacağını bilmektir.” demişti. Kitaptaysa Bilbo kılıcı deri bir kılıfın içinde kendisi bulup almıştı.

• Filmde Balin Bilbo’ya Thorin ve diğer cücelerin Smaug’un onları Erebor’dan kovalamasının ardından Moria’yı ele geçirme denemelerini anlatmıştı. Geçmişi anlatan bir dizi sahnede Thorin Moria orklarının şefi olan Azog ile dövüşmüş ve kolunu kesmişti. Azog intikam peşindeydi ve böylece filmin ilerleyen dakikaları içerisinde karşımıza sıkça çıkan, güçlü bir düşman hâline gelmişti. Onun Thorin ve grubunu takip etmesi filmin aksiyon sahnelerini oluşturmuştu. Kitaptaysa Azog ölmüştü. Azog’un oğlu Bolg ise Beş Ordular Savaşı’nın sonunda yani hikayenin sonuç kısmında ortaya çıkmıştı.

• Filmde Gandalf Radagast’ın Ölüm Büyücüsü hikayesini anlatmasıyla ilk kez bu düşmanı duymuştu. Kitaptaysa Gandalf daha önce Ölüm Büyücüsünün zindanında bulunmuştu. Oradayken ona Erebor’un haritasını ve anahtarını veren Thorin’in babası Thrain’i bulmuştu.

• Filmde Radagast sevimli kişiliği ile yer tutarken kitapta hiçbir bahsi geçmemişti. Sadece Gandalf'ın kafileyi bir süreliğine terk edip yaptığı yolculukta diğer büyücülerle birlikte Ölüm Büyücüsü’nü ormandan sürdüklerinden bahsedilmişti.

• Filmde Bilbo’nun bir yüzük bulduğuna dair Gandalf hariç kimsenin bilgisi yokken kitapta Bilbo tüm ekibe bir yüzük bulduğundan ve bu yüzük ile görünmez olabildiğinden açıkça bahsetmişti.

2) Hobbit: The Desolation of Smaug

• Filmde arkentaşı kitaba göre çok daha önemli bir yere sahipti. Filmin daha en başında arkentaşı ile ilgili Gandalf ve Thorin'in konuşmalarına şahit olurken kitapta arkentaşından son 30 sayfada bahsedilmişti.

• Filmde Legolas ve Tauriel karakterleri ile sık karşılaşmıştık. Kitaptaysa iki karakterin de bahsi geçmemişti. Tauriel adında bir elf olmadığı için de Kili'nin de aşık hallerini okumadık. Burada bir dipnot eklemek gerekirse Legolas filme Tolkien'in notlarından eklenmiş.

• Birinci filmin analizinde de bahsettiğim gibi orklarla olan mücadele seride çok geniş yer kaplamıştı hatta Kili orkların oku ile ölümcül biçimde yaralanmıştı ama kitapta bu olayların hiçbiri yoktu.

• Filmde Thorin ve kafilesi Göl Kasabasına Bard'ın yardımıyla gizlenerek girmişti. Kitaptaysa Thorin, Bilbo, Fili ve Kili Göl Kasabasına nöbetçi askerlerle beraber girip halka kimliklerini açıkladıklarında halk tarafından büyük bir sevinçle karşılanmışlardı.

• Filmde Göl Kasabası'ndaki Bard ile kitaptaki Bard arasında büyük farklar olduğunu da söylemek gerek. Kitapta Bard'ın ailesinden söz edilmemişti. Ayrıca kitapta Bard bir asi değil, yüzbaşıydı.

• Filmde cücelerin ve hobbitin Erebor'a girdikten sonra olan sahneleri de çok farklı açıkçası. Film Smaug ile cücelerin mücadelesi ile geçse de kitapta Smaug'un cücelere direkt bir müdahalesi yoktu. Sadece Bilbo Smaug ile bilmecelerle dolu olan konuşmasının ardından ejderhanın alevinden birazcık payını almıştı. Ardından Smaug uzun süren bir sessizliğe gömülmüştü ta ki ansızın atlara ateş püskürtüp kuyruğuyla dağı dövüp Göl Kasabası'na gidene dek. 

3) Hobbit: The Battle of Five Armies

• Film Smaug’un Laketown’u yok etmesiyle başlamıştı. Bard oğlunun yardımıyla Smaug'u öldürmüştü. Filmde Smaug’un ölümü gayet hoş sergilenmiş farklılıklar olsa bile. Kitaptaysa cüceler bir kuzgundan Smaug’un öldüğünü duymuşlardı. Bilbo cücelere Smaug’un göğsündeki açıklıktan bahsettiğinde onu ardıç kuşu dinlemişti ve bu kuş savaş sırasında oklarıyla Smaug’u vurmaya çalışan Bard’ı ziyaret edip kulağına durumu fısıldamıştı. Bard’ın soyu Dale’dan olduğu için Bard da kuşu anlamıştı. Diğer bütün kara oklarını kullandıktan sonra kalan tek okuyla onu vurmuş ve Smaug ölmüştü.

• Filmdeki savaş sahnelerinde de eklemeler var. Ork ordularının hiç beklenmeyen bir şekilde savaş alanına gelmesini sağlayan toprak yiyenler kitapta yer almamıştı.Kitapta Beş Ordunun Savaşı çok az anlatılmıştı.

• Filmde arkentaşını Bard gösterirken Thorin'e, kitapta Gandalf gizli bir kılıkta arkentaşının bulunduğu sandığı taşımıştı. Thorin'in Bilbo'ya olan öfkesi sonrasında da Gandalf araya girmişti.

• Filmde Fili'yi Azog öldürmüştü. Kili de Tauriel'i kurtarmak isterken ölmüştü. Kitaptaysa Fili ile Kili Durin soyundan Thorin'i (Aynı zamanda annelerinin kardeşi) savunup ona siper olurken ölmüşlerdi.

• Filmde Thorin Azog'u öldürürken kendi de ölmüştü. Kitaptaysa orklarla olan mücadelesi sırasında ölmüştü ama bu ork Azog değildi. Kitapta Azog geçmiş hakkında kurulan bir cümle haricinde aslında hiç yer etmemişti.

• Filmde Bilbo'nun Gandalf ile olan dönüş yolculuğu daha kısa anlatılsa da kitapta bir süre Beorn ile kaldıklarını daha sonra da bir süre Ayrıkvadi'de konakladıklarını biliyoruz.

  Hikayenin sonunda kendine düşen paydan çok küçük bir bölümünü alan Bilbo Gandalf ile birlikte Shire'a dönmüştü fakat hiçbir zaman eski, kaygısız Bilbo Baggins olmamıştı.

  Film ile kitabın kurgu yönünden karşılaştırmasını tamamladığıma göre öznel olarak birkaç değerlendirme yapmak istiyorum. Film serisini kitaptan bağımsız değerlendirdiğimde gerçekten çok beğendim ama burada hikayeye sadık kalmaması gerçekten büyük bir sorun bana göre. Filmdeki Thorin kitaptakine göre çok daha sağlam duruşlu bir portre çiziyor. Kitapta Durin tahtının varisi bu kadar öne çıkmıyor. Aynı şekilde başta da yazdığım gibi kitaptaki Thranduil ile filmdeki arasındaki ciddi farklar var. Jackson'ın ne yapmaya çalıştığına anlam veremedim. Bir karaktere eklemeler yapmak ile onu olduğundan farklı gösterip başka bir karakter yaratmak arasında uçurum olduğunu düşünüyorum. Seri kitaptan uyarlanmış olmasa onu çok daha fazla sevebilirdim açıkçası. Kurgu dışı abartılı eklemelerine kızsam da P.Jackson'ın bir kez daha yönetmenliği ile göz doldurduğunu söylemek yalan olmaz. Ayrıca hiçbir oyuncu için bu karakteri başkası oynasa daha iyi olurdu diyemiyorum. Hepsi rolleri ile bütünleşmişler.

  Dumanlı Dağlar'ın ardına gidip en tehlikeleri maceraları yaşayıp döndüğümüze ve ilk sıcak yuvayı da ardımızda bıraktığımıza göre sözü Bilbo Baggins'e bırakıyorum.