Çocuklar, İktidar ve Kötülük: Sineklerin Tanrısı

William Golding'in meşhur kitabını sizin için inceledim. İktidar, çocuklar, ve kötülük üçgeni arasında geçen olaylarıyla Sineklerin Tanrısı en önem verdiğim bölümleri ile yazımda.

Sineklerin Tanrısı İngiliz yazar William Golding’in 1954’te yazdığı ilk romanı. Roman söylentilere göre çoğu yayınevi tarafından distopik ve karamsar yapısı sebebiyle reddedilmiş. William Golding 2. Dünya Savaşı’ndan önce öğretmenlik yapmış, dünya savaşı sırasında ise Normandiya Çıkartması da dahil olmak üzere pek çok çatışmaya dahil olmuş, bu sırada savaşın acımasız ve korkunç yüzüyle defalarca karşılaşmış, bu karşılaşmanın getirdiği insanlığa karşı umutsuz bakış açısıyla Sineklerin Tanrısı kitabını yazmış. Sineklerin Tanrısı kitabında bu umutsuz bakış açısı, iyi-kötü ve iktidar çatışması çoğu defa karşımıza çıkıyor ve hatta hikayenin altyapısını oluşturuyor.

Sineklerin Tanrısı, gerçekçi bir anlatımla yazılmış olmakla beraber aslında bir alegoridir. Kitabı okurken en başta R. M. Ballantyne’ın 1858’de yazdığı Mercan Adası kitabının modern bir uyarlaması sanmak mümkün fakat kitap ilerledikçe okuduklarımız hiç de bu ütopyaya benzemiyor. Golding’in kitabında da bir mercan adası ve İngiliz çocukları vardır. Gelecekteki atom savaşında daha güvenli bir yere gitmek amacıyla bindirildikleri uçağın mercan adasına düşmesiyle çocuklar bu muhteşem adaya düştüklerine sevinmiş, hatta özgürce ve oyun oynayarak geçirecekleri birkaç günün sonunda kurtarılacaklarına inanmışlardır. Fakat İngiliz çocukları bu cennet adasını her anlamda bir cehenneme dönüştüreceklerinin daha farkında değillerdir.

Golding aslında bize “çocuklar saflığın ve iyiliğin temsilidir” düşüncesinden yola çıkarak temel bir soruyla geliyor, kötülük doğuştan olabilir mi? Sineklerin Tanrısı’nda kötülüğün insan yaratılışında doğuştan varolduğu düşüncesi yaygın inanış üzerine masum olduğu düşünülen çocuklar üzerinden bu derece sert bir dille yazılması okuyucu tarafından dehşetle karşılanmış, kabullenilmesi zor olmuştur.

Kitabın karakterlerinde küçük bir ermiş olan Simon "bizden başka canavar yok belki” derken gerçekte “insanlığın başlıca hastalığını” dile getirmek ister. Kitaba adını veren Sineklerin Tanrısı aslında bu hastalığı, insanların içindeki kötülüğü temsil eder.

Bu kitap dünya savaşına katılmış, insanın zalimliğini deneyimlemiş biri tarafından yazılmış bir distopyadır. Golding herkesin kötü olabileceğini söylemediği gibi, kitapta iyi ve kötüyü bir arada tutmuştur. Tamamen iyi ve tamamen kötü iki karakter dışında herkesin içinde hem iyilik hem kötülük bulunur.

Sineklerin Tanrısı, anlatımıyla, sosyolojik ve psikolojik tabanıyla nadide bir eser. Defalarca okunup her okumada farklı detayları keşfedeceğiniz çok katmanlı bir öykü. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları baskısı, Mina Urgan’ın muhteşem çevirisi ve notlarıyla mutlaka okunmalı.