Ayzıt Hatun ve Ruhları

Kredi: Pinterest

Ayzıtlar; kadınları, çocukları, yavru hayvanları ve dişi hayvanları korurlar. Burada dikkat çeken ayrıntı ise Ayzıt’ın sadece dişileri ve yavru çocuk/hayvanları koruması. Bundandır ki kadınlar Ayzıt ile aralarında güçlü bir bağ kurmuştur. Geçmişe dönüp Ayzıt Hatun ile aranda bağ kurmaya ne dersin?

Ayzıt, Türk mitolojisinde yakut insanlarının inanışlarında yaratıcı anlamına gelen koruyucu, kollayıcı ve bereket veren dişi anlamına gelmektedir. İnanışlarına göre gebe kadının çocuğunun erkek ya da kız farketmeksizin dişi Ayzıt tarafından korunduğunu ve onu dünyaya getirmesini sağladığı düşünülür. Ayzıt Hatun ve ruhları anne karnındaki bebeğe üfleyerek can verirler. Kuğular, Ayzıtları temsil ettiği için kutsal kabul edilirler. İyi ruhlar zümresini oluşturan Ayzıtlar, kendilerine tek bir ilah olarak Ayzıt Hatun'a inanırlar. Ayzıt Hatun ayrı ayrı ruhlara ayrılarak çocukları, gebe kadınları, dişi hayvanları korur ve üremelerini sağlar. Bu durumu göz önüne aldığımız zaman aslında kadınların hemcinslerinden oluşan bu tanrısal kadına inanma gücünü bu yüzden aldıklarını söyleyebiliriz. Aslında kendilerine görünmez bir arkadaş buldukları da söylenebilir. Kulağa eğlenceli gelen bu inanış zaman içinde doğal olarak kaybolmuştur. Ayzıt hakkında başka bilgilere bakacak olursak:

• Neşe ve sevinçle aynı değere sahiptir. 
• Doğa ve çevreye etkileri ise, yazın güneş ışıklarında insanın içinde sıcaklık uyandırır ve mutlu hissettirir.

Kadınların evlerinde olmadıkları ortamlarda ayin yapmaları onlara bir hayli iyi hissettirecektir ve Ayzıt'a olan bağlılıkları artacaktır. Peki ayin nasıl yapılır buna bir bakalım.

Ayzıt güneşin doğduğu yerde bulunur ve karı-kocanın yatağının üzerine oturur. Yapılan ayinde, şamanın solunda 9 genç kız, solunda 9 delikanlı bulunur. 

Yakut kadınları, doğuma yakın ve doğum zamanları Ayzıt'ın geleceğini düşünürler ve her yeri temizlerler. Onu temiz karşılamak verdikleri değeri de gösterir bu sayede. Yine yakut kadınları doğumun üçüncü günü Ayzıt çıkarma ayini yapar ve plesentanın gömülme töreni yapılır. Buradan anlıyoruz ki plesenta ve Ayzıt da birbirine eşdeğer anlamdadır. Ayzıt ruhu bebekle beraber anne karnında oluşmuş, bebeği beslemiş ve dünyaya getirmiştir. Doğumdan sonra plesentadan kurtulunsa bile Ayzıt doğan kişiyi hayatı boyunca korur ve zor zamanlarında ona yardım eder. Ayzıt Hatun’un ruhlarının üstünde oldukça büyük yükler vardır. Bunları düşündüğümüzde eğer Ayzıt olmasaydı anneler çocuklarını belki bu kadar rahat bir şekilde büyütemeyeceklerdi. Ayzıt, Yakut kadınları için bir nevi güvence haline gelmiştir. Bu sayede kendilerini sıkmadan, Ayzıt'a güvenerek yaşam sürdürmüşlerdir. Yeni doğanın yardımcı ruhu onun öbür benliğidir ve her zaman dişidir. Yeni doğan dişi de olsa, erkek de olsa yardımcı ruh yani öbür benliği dişidir. Burada yardımcı ruh kişinin bireyleşme sürecinde ona oldukça yardımcı olur. Kişinin öbür benliğini bilmesi, fark etmesi ve onun her zaman var olduğunu bilmesi kişiyi oldukça geliştirir. Ayzıt Hatun ve ruhları, yakut kadınları için yavrularının gelişmesinde önemli rol oynar. Bunun yanı sıra dişi hayvanlar ve yavru hayvanlarda da Ayzıt ruhu olduğunu bilmek yakut kadınlarının o hayvanlara yaklaşımlarını da değiştirir. Yani onları da kutsal olarak kabul ederler. Aynı zamanda Ayzıt; aşk, parlaklık ve ışıkla simgelenmektedir. O zamandan günümüze kadar bu inanışın gelmesi ve bundan haberdar olmak, araştırmak oldukça etkileyici. Günümüzde Türk insanının hala bu şekilde devam eden inanışları elbette yok; fakat belki de bu konuda küçük batıl inançların olduğu söylenebilir.