Ataerkil Dünyanın Ataerkil Masalları: Pamuk Prenses

Kredi: Harvard University

Hepimizin yıllarca dinlediği ve masum gibi görünen masallar aslında koca bir yalan! Çocuklukluğumuzu şekillendiren bu ataerkil masallar bizleri nasıl etkiledi? Gelin hep beraber bakalım.

Küçükken hepimiz masal dinlemeyi ya da masal okumayı sevmişizdir. Bazen de büyüklerimizden bize masal okumalarını isteyip, o güzel masallarla güzel uykulara dalmışızdır. Küçükken fark etmediğimiz bu ayrıntıları keşfetmeye hazır mısınız? Gelin masum görünen ama masumlukla uzaktan yakından alakası olmayan ve cinsiyetlere göre rol biçen masallardan biri olan Pamuk Prenses'e göz atalım.

Pamuk Prenses güzelliği dillere destan olan, hatta üvey annesinin onu öldürmek istemesine bile yol açacak derecede güzel olan bir prenses. Çünkü ataerkil toplumda kadın sadece güzelliğiyle yer alabilir. Kadının toplumda yer alabileceği başka bir vasfı bulunmamakta, yapması gereken şey ise kendisine iyi bakıp günden güne güzelleşmektir. Üvey annesi onun güzelliğine tahammül edemez çünkü kendisinin de bir kadın olarak güzel olması gerekmektedir. Aynı zamanda bu üvey anne kötüdür ve çirkindir. İyi olan Pamuk Prenses ise dünyalar güzelidir. Buradan hareketle iyilik ve kötülük kavramlarını bile kadında güzellik ve çirkinlik kavramlarıyla eşleştirildiğini görüyoruz.

Velhasılıkelam, kendisinden daha güzel olduğu için Pamuk Prenses'i öldürmek isteyen çirkin ve kötü kalpli üvey anne bir cellat ile anlaşır. Ona Pamuk Prenses'in kalbini söküp getirmesini istediğini söyler. Lakin Prenses'in ne kadar iyi biri olduğunu gören cellat bu görevi yerine getiremez ve Pamuk Prenses iyi kalpli celladı sayesinde ölümün pençesinden kurtulup kendini ormanın derinliklerine atar. Bir hayvanın kalbini üvey anneye götüren cellat bu kalbin Pamuk Prenses'e ait olduğunu söyler ve kötü kalpli cadımız buna inanıp, dünyanın en güzel kadını artık o olduğu için sarayında çirkin kahkahalar atar.

Ormanda küçük kulübeye rastlayan Pamuk Prenses davet edilmediği halde içeri girer ama kimse yoktur. Evi temizler, yemek yapar ve ev sahiplerini bekler. Bir de ne görsün! Evin sahipleri yedi tane cüce. Cüceler Pamuk Prenses ile bir anlaşma yapar. Evi temizlediği, yemek yaptığı, çamaşır yıkadığı sürece o evde kalma hakkı kazanır Pamuk Prenses. Burda da kadının genel vasfının  bu olduğu, bundan başka elinden bir iş gelmediği ve gelmemesi gerektiği vurgulanır masalda. Yemek yapmak, çamaşır yıkamak, ev temizlemek...

Kötü kalpli cadı aynasına bir kere daha sorar bu sırada. Aynasının verdiği ''sizden daha güzel olan biri daha var, o da Pamuk Prenses!'' cevabından sonra  Prenses'in ölmediğini anlar ve onu öldürme planlarına devam eder. Zehirli bir elma ile ormanın yolunu tutan cadı en sonunda Prenses'in yaşadığı kulübeye varır. Yaşlı biri kılığında ondan bir bardak su ister, iyi kalpli kahramanımız da su verir bu yolcuya. Karşılığında bir elma verir yaşlı teyze ona, sözde teşekkür amacında. Lakin zehirlidir bu elma ve Pamuk Prenses bir ısırıkta düşüp kalır orda.

Prensesimiz hayata nasıl mı geri döner? Tabii ki yakışıklı, güçlü ve beyaz atlı bir Prens'in öpücüğü sayesinde! Diğer masallardan da alıştığımız üzere prensesler hiçbir zaman kendi başlarına kurtulamazlar, kendilerini kurtarmaya gelen Prens'leri beklerler çünkü ataerkil topluma göre kadınlar erkeklere muhtaçlardır. Tek başlarına içinde bulundukları durumdan kaçamazlar. Her zaman onları kurtarmaya gelen güçlü ve kuvvetli bir Prens vardır. Bir öpücükle Pamuk Prenses hayata geri döner. 

Kadınlara yüklenen anlamlarla, vasıflarla çok uzun süredir savaşıyoruz. Kadın ve erkeğin birbirinden bir farkı olmadığını ve cinsiyetlerin eşit olduklarını her an savunuyoruz. Kadınlar sadece güzellikleriyle ön plana çıkmak zorunda değiller. Kadınlar sadece ev işlerinden anlamazlar, aynı zamanda erkeklerin yapabildiği her şeyi yapabilirler. Kadınlar kurtarılmak zorunda olan prensesler değiller. İçlerinde oldukları durumdan kendileri de kurtulabilirler. Bir kahramanlara ihtiyaçları yok, kendi hikayelerinin kahramanları olurlar.

Bu masum görünen masalları çocuklarımıza okumadan önce bir kere daha düşünelim. Bu masallar yerine kadınların ve erkeklerin eşit olduğu - normalde de olması gerektiği gibi - hikayeleri, masalları seçelim. Bir şeyleri değiştirmek elbette bizim elimizde.