Turing Testi Nedir?

Yapay zeka hayatımıza girdiği andan itibaren çok hızlı gelişmeler göstermiştir. Günümüzde sürücüsüz araçlardan insansı robotlara kadar birçok şeyi konuşurken Alan Turing'in bir fikri sayesinde yapay zeka kavramı daha çok şekillenmiş oldu. Gelin hep beraber bakalım.

Bilgisayarlar Düşünebilir mi?

Alan Turing 1950 yılında Mind adlı dergide "Computing Machinery and Intelligence" başlıklı makalesini yayımladı. Makalenin bir alt başlığının ilk bölümü “Makineler düşünebilir mi? sorusunu ele almayı öneriyorum.” cümlesiyle başlıyordu. Düşünen bir makine kavramı o zamanlar için insanları pek ikna etmiyordu ama Turing'in bu öngörüsü ilerleyen yapay zeka atılımlarıyla kabul gördü ve araştırılması gereken bir konuya dönüştü. 

Turing Testi Nasıl Çalışır?

Turing Testiyle bilgisayar üzerindeki bir yazılımın kendisini insanmış gibi göstererek sorgulayıcıyı ters köşe yapması amaçlanır. Bu testi aşağıdaki görseller ile örnekleyerek açıklayacak olursam:

     

 

 

 

 

 

Turing Testinde A,B ve C olmak üzere 3 tane terminal bulunmaktadır. Bunlardan A, makine yani bilgisayarda çalışan bir yazılım; B, gönüllü gerçek bir insan; C ise A ve B'yi görmeyecek şekilde konumlandırılmış sadece monitör ve klavye ile katılımcılara soru sorarak aldığı cevapları değerlendiren bir hakem (gerçek bir insan) yani sorgulayıcıdır. Sorgulayıcı kimin insan kimin yazılım olduğunu anlamak için istediği soruları bu kanal üzerinden mesaj yoluyla A ve B'ye sorar. B kişisi sorulara normal cevaplar vermelidir, A ise sorulara insan gibi cevap verip sorgulayıcıyı kandırmaya çalışmalıdır. Dizi halinde 5 dakikalık tekrarlar ile sorgulayıcılar verdikleri kararlarda %30'un üstünde A makinesinin insan olduğunu söylerlerse (yazılım sorgulayıcıları kandırırsa) Turing Testi geçilmiş olur.

İnsanların Tüm Davranışları Zekice Değildir

İnsanlar hata yapabilirler, her konuda yüzde yüz doğru olmak zorunda değiller ve yanılabilirler. Turing Testi de bu konuda yapay zekanın zeki olmasına değil insan davranışlarını ne derece gerçekleştirebildiğni inceler.

Hatta makinede hakaret etme, yalan söyleme eğilimi, yazım hataları vb. gibi insancıl davranışların da bulunması beklenir. Bir makine bu şekilde bir insanı taklit edemezse Turing Testini geçemez.

Turing Testi Geçildi mi?

2014 yılına kadar bu testi hiçbir yazılım geçemedi ama 2014 senesinde Rus Vladimir Veselov ve Ukraynalı meslektaşı Eugene Demchenko tarafından geliştirilen 13 yaşındaki bir çocuğu canlandıran Eugene Goostman isimli bilgisayar yazılımı hakemlerden %33 oy olarak ilk kez Turing Testini geçmeyi başardı. 

Turing Testinin Yarattığı Etki

Turing Testini eleştirenler, düşünme yeteneğine sahip fakat kendine ait bir zihni olmayan bilgisayarların yapılabileceğini savunuyor. İnsan düşünce sürecinin karmaşıklığının kodlanamayacağına inanıyorlar. Fikir ayrılıklarına bakılmaksızın, Turing Testi tartışmalı bir şekilde teknoloji alanında daha fazla yenilik için kapılar açtı.