Monitör Alırken Nelere Dikkat Edilmeli: Monitör Rehberi

Hızla gelişen teknoloji her geçen gün hayatımıza büyük yenilikler katmakta ve her ihtiyaca yönelik özel cihazlar kullanıma sunulmakta. Bu hızla gelişen teknolojilerden biri de hiç kuşkusuz bilgisayarlar. Bilgisayarların bu kadar hızlı gelişmesi, buna bağlı olarak diğer bilgisayar bileşenlerinin de gelişmesine katkı sağladı. Bunlardan biri de monitörler.

Hızla gelişen teknoloji her geçen gün hayatımıza büyük yenilikler katmakta ve her ihtiyaca yönelik özel cihazlar kullanıma sunulmakta. Bu hızla gelişen teknolojilerden biri de hiç kuşkusuz bilgisayarlar. Bilgisayarların bu kadar hızlı gelişmesi, buna bağlı olarak diğer bilgisayar bileşenlerinin de gelişmesine katkı sağladı. Bunlardan biri de monitörler.    

Bir bilgisayar monitörü satın almak isterseniz karşınıza çıkan TN, IPS ve VA panellerden birine seçmeniz gerekiyor. Eğer bu terimlere hâkim değilseniz hangi panel türünü seçeceğiniz ise karmaşık bir hal alıyor. Özellikle oyun sektörünün gelişmesi, oyuncularında ihtiyacına yönelik özel monitörlerin satışa çıkmasına sebep oldu. Sizde hangi monitörü seçeceğiniz konusunda emin olmak istiyorsanız. Bu yazımızda, ihtiyacınıza uygun monitörü seçmeniz için bilmeniz gereken her şeyi bulabileceksiniz.

Monitör Panel Tipleri?

Yukarıda da değindiğimiz gibi, seçebileceğiniz üç çeşit panel tipi bulunmakta. Bunlar TN, IPS ve VA paneller. Şunu da belirtmek gerekir ki gelişen teknoloji ile birlikte bu panel tiplerinin arasındaki farklar büyük oranda kapanmaya başladı. O yüzden en iyi panel şudur gibi kesin bir yargı kullanmak imkânsız bir hal alıyor. Yine de seçilecek en iyi panel ise kullanıcının ihtiyacına göre değişiyor.

Eğer siz günlük veya ofis kullanımı için bir monitör arıyorsanız fiyat olarak daha uygun orta segment özelliklere sahip bir monitör tercih edebilirsiniz. Eğer bir oyuncuysanız yüksek yenileme hızı ve kısa tepki sürelerine sahip bir monitör tercih etmeniz gerekir. Bir tasarımcıysanız ise yüksek kontrast oranı ve renk gamına sahip bir monitör tercih etmeniz sizin için daha uygun olacaktır.

TN Paneller

TN paneller en eski panel türüdür. IPS ve VA panellere kıyasla daha düşük maliyetli olan bu panel hem masaüstü hem de dizüstü bilgisayar ekranlarında sıkça kullanılmaktadır. Bu monitör özellikle daha uygun fiyatlı bir seçenek arayan kullanıcılar için idealdir.

Özellik bakımından diğer panellere göre düşük olarak tanımlanmasına rağmen, bu panel tipi rekabetçi oyunlar oynayan e-spor oyuncularının tercih ettiği monitörlerdir. Yüksek yenileme hızı ve tepkime sürelerine sahip olmaları oynanan oyunlardaki bulanıklığı ve ekran yırtılmasını azaltıyor.

Yine de daha önce de belirttiğimiz gibi  yeni çıkan teknolojiler ile birlikte (Freesync, G-sync) bu yırtılmalar diğer panel türlerinde de büyük oranda giderildi ve TN panellerin bu konuda üstünlüğü yavaş yavaş ortadan kalkmaya başladı.

 TN Panellerin Dezavantajları

TN paneller, daha geniz izleme açıları, yüksek kontrast oranları ve daha yüksek renk aralığı gerektiren kullanım amaçları için uygun değildir.  Eğer bir tasarımcıysanız veya dizi/film izlerken renklere, görüntüye çok dikkat ediyorsanız TN panelleri tercih etmemelisiniz.

Renk bozulmaları kolayca anlaşılabilen bu monitörlerde, ekran boyutları büyüdükçe sorunlar daha çok ortaya çıkmaktadır.  Eğer gündelik işler veya ofis kullanımı için almayı düşünüyorsanız bu saydıklarımız önemsiz kalacaktır. Fakat bir tasarımcıysanız sizi oldukça rahatsız edecek ve yaptığınız düzenlemelerde doğru tonları yakalamanıza engel olacaktır.

TN Panellerin Avantajları

TN paneller diğer IPS ve VA panel tiplerine göre daha ucuzdur. Bu nedenle uygun fiyatlı bir monitör arayan kişiler için ideal bir seçimdir. E-spor oyuncuları ve hızlı grafik akışı isteyen kullanıcılar için doğru tercih olacaktır. Yüksek renk aralığına ihtiyaç duyan projelerle uğraşmıyorsanız bu panelleri tercih edebilir ve ihtiyacınız olan verimi uygun fiyata alabilirsiniz.

TN Monitörler Kimlerin Kullanımına Uygun

• E-spor oyuncuları
• Genel amaçlı kullanıcılar

IPS Paneller

IPS panel teknolojisi, TN panellerin eksiklerini gidermek için üretilmiştir. Özellikle yüksek renk doğruluğu ve süper geniş açılı görüş teknolojileri öne çıkan özellikleri arasındadır. Hangi açıdan bakılırsa bakılsın üst düzey renkler sunabilen IPS monitörler ile TN monitörler arasında en önemli farklardan biri de bunlardır.

IPS panellerin, TN panellere göre görüntü olarak çok daha iyi olduğu söyledik. Ancak, IPS panellerin, VA panellerdeki yüksek kontrast oranının altında kaldığını belirtmek gerekir. Ancak teknoloji hızla gelişiyor ve panel türleri arasındaki bu farklar da yavaş yavaş kapanıyor. Yine de bu panel tiplerinden birine tercih ederken aralarındaki fiyat farkı fark ediliyor. Örnek olarak aynı yenileme hızına sahip bir IPS ve TN panel arasında gözle görülür bir fiyat farkı olacaktır.

IPS monitörlerin üst düzey renkler sunabildiğini söylemiştik. Özellikle Adobe RGB gibi profesyonel renk gamı teknolojilerini desteklemesi göze çarpan bir durumdur. Eskiden, yenileme hızı, tepki süresi, kontrast oranı gibi özellikler de zayıf olan IPS paneller, günümüzde gelişen teknoloji ile her profilden kullanıcıyı memnun edecek özelliklere sahip.

IPS Panellerin Dezavantajları

• Ortalamaya göre düşük sayılabilecek kontrast oranları.
• IPS Parlaması olarak da adlandırılan, karanlık içerikler de ekranın kenarlarından sızabilen beyaz ışık. (Çoğunlukla eski model, düşük kalite IPS monitörlerde görülür.)

IPS Panellerin Avantajları

• Üst düzey renk gamı.
• Renk doğruluğu.
• Oldukça geniş izleme açısı.
• Gelişen teknolojilere bağlı olarak kısa tepki süreleri.

IPS Paneller Kimlerin Kullanımına Uygun

• Tasarım işleri ile renk doğruluğunun büyük önem taşıdığı işlerle uğraşan kişiler.
• Görüntü Kalitesini tepki süresinden önemli bulan oyuncular ve günlük kullanıcılar.

VA Paneller

IPS paneller gibi, TN panellerin eksikliklerini gidermek için geliştirilmiş panellerdir. TN panellere kıyasla görüş açısı, renk gamı, kontrast oranı, izleme açıları gibi konularda çok daha iyidir. Bu özellikleri sayesinde TV üreticilerinin de tercih ettiği panel türüdür. IPS monitörlere göre çok daha iyi kontrast oranlarına sahip VA paneller genellikle 3000:1 kontrast oranına sahiptirler. Çok daha yüksek kontrast oranına sahip modelleri de bulunmaktadır. VA paneller, IPS panellerin sunduğu farklı açılardan üst düzey görüntü kalitesine erişemez fakat IPS panellerin yarattığı “IPS parlaması” sorunu bu panellerde olmaz.

VA paneller, TN panellere göre çok daha iyi renk üretimi sunmasının yanında, 240Hz gibi yüksek yenileme hızlarına sahip çeşitleri de vardır. Bu nedenle genel kullanım için uygundur.

VA panellerin çok yüksek kontrast oranlarına sahip olduğunu söylemiştik. Peki nedir bu kontrast oranı? Kısaca “bir monitörün üretebileceği en koyu siyah tonları ile en parlak beyaz tonları arasında ölçülen farktır.” Bu özellik sayesinde, VA monitörler daha yoğun siyah tonları ve daha zengin renkler sunabilmektedir.

VA Panellerin Dezavantajları

• VA paneller genel kullanımlar için uygundur fakat kısa gecikme süresi isteyen durumlarda gölgelenme ve hareketlerde bulanıklık yapma ihtimali vardır.
• Gelişen teknoloji her geçen gün bu açığı kapatsa da tepki süreleri TN panellere göre genel olarak daha düşüktür.
• IPS paneller gibi VA paneller içinde yüksek renk aralığına sahip modeller bulmak zor değildir. Fakat VA paneller IPS panellere göre bakış açısına göre görüntüde bulanıklık olma ihtimali daha yüksektir.

VA Panellerin Avantajları

• Geniş izleme açısı
• Üst düzey kontrast oranları
• Beklentiyi karşılayacak kadar tepki süreleri
• Uygun fiyat modellerinin bulunması

VA Monitörler Kimler İçin Uygundur

• Dizi/Film izlemeyi sevenler.
• Tasarım işleriyle uğraşanlar. (kontrast özelliğine ek olarak yüksek renk gamı destekleyen modeller ile)
• Günlük kullanım.