Korku Filmleri Izlerken Beynimiz Neler Yapıyor?

Korku filmlerini çoğumuz severiz. Hatta sevmeyenlerimiz dahi korkmaktan korktukları için sevmediklerini söylerlerken bile ona karşı bir çekim hissediyordur. İnsanın kendini korkutan bir şeye para verip gitmesi epey komik ve saçma gelse de işin aslı öyle değil. Gelin bakalım!

Çoğumuz şu sözü duymuşuzdur: "Hayat, konfor alanınızın bittiği yerde başlar." Bu sözü biraz açalım: 

Hayatta bizlere rahatsızlık veren, adrenalin salgılamamıza sebep olan, bizi heyecanlandırarak konfor alanımızın dışına çıkaran şeylere karşı konulamaz bir çekim içerisindeyiz. Bu tartışılmaz bir gerçek. Örneğin sadece korku filmleri mi ? Ekstrem sporlar ya da yukarıdan aşağıya hızla inen bir Roller Coaster veya bir Gondol'un hissettirdikleri ve bedenimizde yarattığı değişim hepimize çok çekici ve zevk verici geliyor. Ancak güvenliğimizi tehdit etmediği sürece. Korku filmleri de tam olarak insandaki bu açlığı karşılıyor. Yani ölmeyeceğiz, sağlığımıza bir zarar gelmeyecek, kimse bize dokunamayacak ama bir tehlikenin içinde olacağız. Bunu deneyimleyeceğiz. İşte bu bizleri korku filmine ya da gondol gibi tehlikeli gözüken aletlere iten yegane güç. 

İnsanın korku duygusundan aldığı bu hazzı doyurma amaçlı ortaya çıkmış olan eğlence araçlarınden sadece bir tanesi korku filmleri. Tüm filmlerde kahramanlar genelde güvende kalabilmek ya da mutlu sona ulaşmak için bir tür tehditle karşı karşıya kalmasına rağmen, korku filmleri nasıl baş edileceği bilinemeyen yaratıklar, aniden atılan çığlıklar, hayal gücünün sınırlarını zorlayan dehşet sahneleriyle diğer filmlerden çok daha farklı yönde özelliklere sahip.

Turku Üniversitesi’nde (Finlandiya) yapılan bir araştırma, bizi bu kadar dehşete düşüren ve korkutan korku filmlerinin neden eğlence amaçlı kullanıldığına cevap aramaya çalışmış. Araştırmacılar bu çalışmada son yüzyılın en iyi ve en korkunç 100 korku filmini ve bu filmleri izledikten sonra ortaya çıkan duyguları araştırarak çalışmada kullanılacak filmleri listelerine almışlar.

Yapılan bu araştırmaya göre her 10 kişiden 7’si 6 ayda en az bir kez korku filmi izlemektedir. Bu kişilere neden izledikleri sorulduğunda korku ve kaygıdan çok heyecan duygusunu deneyimlemek için izlediklerini söylemişlerdir. Bu araştırmanın başka bir ilginç sonucuysa, katılımcıların büyük bir çoğunluğunun korku filmlerini tek başına izlemeyi tercih etmemeleridir. Yani korku filmlerini bireysel eğlence veya içgüdülerimizi tatmin etmekten çok sosyalleşmek için bir araç olarak kullanmaktayız. Yapılan araştırmanın sonucuna göre gerilim ve psikolojik içerikli, gerçek olaylara dayandığı söylenen veya öngörülemeyen sahnelere yer veren korku filmleri izleyiciler tarafından en korkutucu bulunan korku filmi türleri arasında. Bu bulgu aslında bizlere insanın deneyimlediği iki tür korkuyu yansıtmaktadır. Araştırma koordinatörü Prof. Lauri Nummenmaa, bir şeylerin yolunda gitmediğini düşündüğümüzde deneyimlediğimiz içgüdüsel korkunun, aniden üstümüze atlayan bir yırtıcı hayvanı gördüğümüz andaki korku yanıtıyla benzer olduğunu söylemektedir. Yani yine eylemin kökleri evrimde ve tarihsel köklerimizde yatmakta.

Yine araştırmacılarımız yaptıkları saha araştırmasıyla kalmayıp bu korku sırasında beyinde oluşan olayları da gözlemlemek istemişler. Beynimiz korku filmlerinin yarattığı korkuyla nasıl başa çıkıyor? Sorusuna bir grup katılımcıya korku filmi izletirken MRI cihazlarıyla ölçümlediler. Kaygının yavaş yavaş yükseliş göstermeye başladığı anlarda beynimiz karşılaşılan tehditle ilgili ipuçlarını daha dikkatli yakalayabilmek için görsel ve işitsel algıyla ilgili kısımlarını daha aktif hale getiriyor. Yani adrenalin ve korku odağımızı pür dikkat arttırıyor diyebiliriz.

Araştırmanın sonucuna gelecek olursak insan beyni tehlikeli bir durumla karşı karşıya kaldığını düşündüğü anda sürekli uyanık ve alarm durumuna geçmekte olduğunu görüyoruz. Tabii bir de korku filmi yapımcılarının beynin bu işlevini etkili bir eğlence olarak kullandıklarını gösteriyor.

Bir başka içerikte görüşene dek, sağlıkla kalın!