Osmanlıdan Miras: Şerbet - Case101

İçinde bulunduğumuz bu sıcak ramazan günlerinde, hem faydaları saymakla bitmeyen hem de içimizi serinletecek şerbetin kültürümüzdeki yerine ve tarihine bir göz atalım.

Şerbet deyince şüphesiz aklımıza Osmanlı saray mutfağı geliyor. Şerbet, Osmanlı döneminde özel günlerde, kutlamalarda, bayramlarda ve özellikle Ramazan ayında sofralardan eksik olmayan bir içecekti. Temel olarak çeşitli meyvelerin suyunun sıkılmasına dayanan şerbet, içerisinde birçok şifalı bitki ve baharat da bulundurur. En yaygın olarak elma, nar, kızılcık, koruk gibi meyvelerin suyu ve gül, amber, karanfil, tarçın gibi bitki ve baharatlar kullanılırdı. Sağlık verici olduğu düşünülen şerbet o zamanlarda ilaç olarak da kullanılırdı. İçerdiği baharatlar ve meyve özleri ile birçok hastalık için rahatlatıcı olduğu bilinmektedir. Ramazan sofralarının vazgeçilmezi olan şerbetler, aynı zamanda sultanın sofrasının da olmazsa olmazıdır ve aynı zamanda misafirlere de ikram edilmek üzere her zaman mutfakta hazır bulundurulurdu.

ŞERBETİN SOFRALARDAKİ YERİ VE SAĞLIĞA FAYDALARI

Şerbet, şuruptan farklı olarak meyvelerin, çiçeklerin, baharatların; bal, pekmez ve şeker gibi tatlandırıcılarla karıştırılıp kaynatılması ile elde edilen şifalı bir içecektir. Şerbet yapıldıktan sonra taze tüketilmeli ve en fazla 3 gün dolapta bekletilmelidir. İçerisinde taze meyveler bulundurduğu için bekledikçe özelliğini kaybeder. Bu yüzden şerbeti satın almak yerine evde kendimiz hazırlayıp tüketmek daha sağlıklıdır. Osmanlı döneminde pilavın, kahvenin, ana yemeklerin, sahur sofralarının yanında mutlaka şerbet ikram edilirdi.

Şerbetin faydaları saymakla bitmiyor. Özellikle ramazan aylarında iftarda tüketilen şerbetin düşen kan şekerini dengelemeye ve açlık hissini bastırarak fazla yemek yenmesine engel olmaya yaradığı biliniyor. Mideyi rahatlatarak kolay sindirime yardımcı olan şerbet, ramazan sofralarında hazır meyve suyu ve gazlı içeceklerin yerine tüketilebilecek güzel bir alternatiftir. Gün içinde kaybedilen sıvıyı yerine koymaya yardımcı olurken içerdiği baharatlar yardımıyla da yemeklerin hazmını kolaylaştırıyor. Ayrıca hipertansiyonu engellediği ve kolesterolü dengelediği de biliniyor. Bunların dışında şerbetin içeriğindeki farklı meyve ve bitkilere göre ateş düşürücü, ağrı azaltıcı, öksürük kesici ve stresi azaltıcı gibi faydaları da vardır.

ŞERBET TARİFLERİ

Siz de evde kolaylıkla taze meyvelerle kendi şerbetinizi hazırlayabilir, bu ramazanda kurduğunuz iftar sofralarını renklendirebilir ve geleneğimizi sürdürebilirsiniz. Ben de sizler için iki farklı şerbet tarifi hazırladım.

GÜL ŞERBETİ

Malzemeler:

• Bir su bardağı dolusu gül yaprağı
• 1 su bardağı toz şeker
• 2,5 su bardağı su
• Limon suyu

Yapılışı:

Bir tencerenin içine suyu ve şekeri koyup şerbetini kaynatın. Kaynadıktan sonra altını kapatın. Başka bir kaba yıkanmış gül yapraklarını alın. Üzerine limon suyu dökerek ovun. Daha sonra hazırladığımız şerbeti üzerine dökün ve ağzını streç film ile örtün. Buzdolabında 1 gece kadar bekletin ve şerbetiniz hazır. Gül yapraklarını süzüp ve soğuk olarak servis edebilirsiniz.

ELMA ŞERBETİ

Malzemeler:

• 1 kg yeşil elma
• 1 kg kırmızı elma
• 2-3 adet karanfil
• 1 kg toz şeker
• 2 litre su
• 2 adet kabuklu tarçın
• 2 adet elma kabuğu rendesi

Yapılışı:

Elmaların kabuklarını soyup bir kenara ayırın. 2 adet elmanın kabuklarını rendeleyip başka bir kapta bekletin. Elmaları ikiye kesin ve derin bir tencereye yerleştirin. Soyduğunuz kabukları da tencereye ekleyin. Üzerine suyu ve şekeri ekleyin. Kaynatmaya başlayın. Şeker eridikten sonra tarçını ve karanfilleri ekleyip kıvam alana kadar kaynatmaya devam edin. Yaklaşık yarım saat pişirdikten sonra süzün ve rendelediğiniz elma kabuklarını ekleyip buzdolabına kaldırın. Soğuyana kadar bekletin ve şerbetiniz hazır. İsterseniz eklediğiniz rendelenmiş kabukları süzüp servis edebilirsiniz.