Osmanlı'dan Dünya'ya Uzanan Bir Lezzet: Türk Kahvesi - Case101

Uzun bir geçmişi olan kahve bir efsaneye göre keçiler tarafından keşfedilmiştir. İlginç değil mi? Peki ülkemizde kahve yetişmemesine rağmen lezzeti dünyanın dört bir yanına yayılmaya devam eden, markalaşan ve kültürel bir miras olan Türk kahvesinin sırrı ne?

Kahvenin üretimi için kendine özgü bir ağaçtan yararlanılır ve meyvesinde kahve çekirdeği oluşmaktadır. Bu ağaç ülkemizde de yetiştirilmeye çalışılmıştır fakat iklimin uymamasından dolayı hiç başarıya ulaşılmamıştır.

Yaklaşık 600 yıllık uzun bir geçmişi olan kahvenin ortaya çıkışı ile ilgili ilginç bir efsane bulunmaktadır. Efsaneye göre Etiyopya'da bir çoban hayvanlarını otlatmaya götürdüğü sırada keçisi oradaki bir ağacın meyvesini yer. Yedikten sonra belirgin bir değişiklik olur ve keçi çok hareketlenir, uyumak istemez. Bunu gözlemleyen çoban meyveyi toplar, heyecanla dervişlere götürür. Fakat dervişler heyecanlanmaz aksine çobanın getirdiği meyveleri önlerinde bulunan ateşe atarlar ve mükemmel bir koku yayılır. İşte bu koku kahve çekirdeklerinin kavrulmasında ortaya çıkan kokudur. Dervişlerin çok hoşuna gider, fikirlerini değiştirir. Böylece kahve Etiyopya'da keşfedilir Yemen'e gönderilerek orada bir içecek haline dönüştürülür. Ardından tüm dünyaya yayılmaya başlar. 

Kahvenin Osmanlı'ya gelmesi ile ilgili de rivayet bulunmaktadır. Rivayete göre, Kanuni döneminde Yemen valisi kahvenin tadını çok beğenerek İstanbul'a getirir ve saraya tanıtır. Kanuni de beğenir, zamanla da önemli bir yere sahip olur. Kahve pişirme dersleri verilir, saray mutfağında kahveci başı yetiştirilir. Kahveci başı kahveyi özenle bakır cezvelerde kısık ateşte yavaş yavaş pişirir ve bu şekilde kendine has bir lezzet oluşur. Aynı zamanda da telvesi ile servis edilen ilk kahve olma özelliğini taşır. Adı da "Türk kahvesi" olur. Bu kahve saraydakiler tarafından sevilir, sık sık yapılır. Dışarıda da insanların birbiriyle kahve eşliğinde sohbet etmesi için kahvehaneler açılır. Bu kahvehaneleri günümüzdeki yeni nesil kahve dükkanları gibi düşünebiliriz. Böylece pişirilme tekniği, sunumu ve lezzeti ile ayrı bir yere sahip olan Türk kahvesi zamanla bir kültür haline dönüşür. Osmanlı tarafından bu kültür Avrupa'ya tanıtılır. Uzun yıllar boyunca kahve Avrupa'da bu şekilde tüketilmiştir. 

Geçmişten bugüne Türk kahvesi gelenek ve göreneklerin başlıca unsuru haline gelmiş ve önemini de hala korumaktadır. Hatta 2013 yılında Türk kahvesi kültürü ve geleneği UNESCO 'nun "somut olmayan kültürel miras" listesindeki yerini almıştır. Bu gerçekten kahvenin ve kahve kültürünün dünyaya tanıtıldığına dair önemli kanıtlardan birisidir. Diğer önemli bir kanıt olarak geçtiğimiz günlerde gördüğüm Arzum markası tarafından New York'un ünlü Times Meydanı'nda yapılan bir outdoor çalışmasının haberini paylaşmak istiyorum.  

Nasdaq binasında yapılan çalışmada bina sakinleri dans edip, müzik dinleyerek Türk kahvesi içiyor. Bu Türk kahvesinin Amerika'ya tanıtılması ve sevdirilmesi açısından çok önemli bir adımdır. Böylece bizim kahvemizin tadı, kahve kültürümüz Amerika'da da merak uyandırarak her an konuşulabilir. Kültürel mirasımız çok başarılı bir şekilde dünyaya tanıtılmaya devam etmektedir. Tüm bunlardan anlaşıldığı gibi Osmanlı'dan bu yana süregelen uzun yıllardır sırrını koruyan bu özel pişirme tekniği günümüzde de hala korunmak istenmekte ve dünyanın bundan haberdar olması önemsenmektedir.