Lezzetlerin Tarihi: Kahve Nesilleri - Case101

3.nesil kahveciler günümüzün gözbebeği olan kahve zincirlerinin yaygınlaşmasında temel faktörler olarak gösteriliyor. Peki bu kahve zincirlerinin yaygınlaşmasında ve kahve çeşitlerinin zenginleşmesinde tarihsel süreç nasıl bir rol oynamıştır? Hep birlikte inceleyelim.

Yaklaşık 1500 yıllık geçmişe sahip olan kahve, keşfedildiğinde içecek formunda tüketilmiyordu. Son 500 yılda kahve içecek olarak tüketilmiş ve bu 500 yıl içerisinde yaşanan gelişmelerden her daim etkilenmiştir. Kahve, dönemin ihtiyaçlarından ve dönem içerisinde yaşanan teknolojik gelişmelerden etkilenerek insanların beğenisine farklı formlarla sunulur. Kahvenin popülerliğinin günden güne artmasıyla birlikte “kahve nesilleri” kavramı gündeme gelmiştir. Bu kahve nesilleri trendleri, kahvenin tarihsel gelişim sürecinin incelenmesi ve içinde bulunduğumuz dönemin yeme-içme kültürünü nasıl etkilediğini gösterir. 2021’de yaygın olan 3.nesil kahveciliği daha kolay kavrayabilmek için 1. ve 2.nesil kahveciliği de incelememiz gerekir.

1. Nesil Kahvecilik Nedir?

Kahve çekirdeklerinin suda çözünerek tüketilebilir hale gelmesiyle başlayan birinci nesil kahvecilik, 1900’lü yılların başına dayanıyor. Kahve çekirdekleri kimyasal işlemlere tabi tutularak toz haline getirilir ve su içerisinde çözünürdü. Birinci nesil kahvecilikte, kahvelerin uzun süre formunu korumasını sağlayan bir gelişme yaşandı. Bu gelişme; R.W Hills ile Austin’in vakumlu paketlerle kahveleri satma fikridir. Böylece kahveler çok daha uzun ömürlü oldu ve dolayısıyla tüketim oranı hızla arttı.

Vakumlu paketlerin yaygınlaşması ile birlikte artan kahve tüketim hızı, taleplerin de artmasına neden oldu. Hal böyle olunca kahve çekirdeklerinden daha hızlı toz üretimi için kimyasallara yönelim arttı. Çeşitli kimyasal işlemlerden geçirilerek hazırlanan kahve tozları, zararlı bir kahve kültürünün doğumuna yol açtı. Kimyasal işlemlerden sonra aromasını ve doğal kokusunu yitiren kahve, saf kahveden oldukça uzak bir yapıda sunuldu. Firmaların vakumlu paketlere yerleştirerek sunduğu kahveler, her ne kadar pratik olsalar dahi sağlık için zararlıdır. Lezzet açısından da yetersiz olan birinci nesil kahveciliğin ürünleri, sunum yönünden de basit kalıyor.

Birinci Nesil Kahveciliğin Artı Yönleri Nelerdir?

•   Birinci nesil kahvelerin en önemli artısı; suyun içinde çözünerek hızlı biçimde sunulabilmesidir.
•   Birinci nesil kahvelerin hazırlanması için herhangi bir ekipmana ihtiyaç duyulmaz. Kahve demlenmesi için bir işlemden geçmesi gerekmez. Dolayısıyla kahve posasını ve kullanılan ekipmanları temizlemek gibi ihtiyaçlar doğurmadan kolay biçimde kahve keyfi sunar.
•   Vakumlu paketlerde saklanan birinci nesil kahveler, bu sayede uzun süre saklanabilir.

Birinci Nesil Kahveciliğin Eksi Yönleri Nelerdir?

•   Birinci nesil kahvecilikte kullanılan kahvelerin içerisine eklenen katkı maddeleri çoktur. Dolayısıyla kafein ve kahve oranının düşük olmasına yol açar. Aroma ve koku olarak da beklentiyi karşılamayan kahveler, kafeinin faydalarını perdeler.
•   Suda çözünebilir hale gelmesi için pek çok kimyasal işlemden geçen kahveler sağlığa zararlıdır.

2. Nesil Kahvecilik Nedir?

  İkinci nesil kahvecilik, birinci nesil kahvelerin zararlı etkilerinin minimuma indirildiği bir trend olarak karşınıza çıkar. Bu trendde kahve türleri çeşitlenmeye başladı. Espresso, latte, mocha vb. türler popülerleşirken kahve aromaları zenginleşti.

  1966’da Alfred Peet’in Amerika’da Peet’s Coffee’yi kurmasıyla ikinci nesil kahvecilik trendi başlamış oldu. Bu trendle beraber paketlenmiş ve sağlıksız kahveler yerlerini doğal kahve aromalarına bırakmaya başladı. Demleme yöntemlerinin gelişerek ortaya daha kaliteli harmanlar bırakması ise ilgi çeken bir diğer nokta olmuştur.

  İkinci nesil kahveciliğin çıkış noktası; “Kahve içiminden daha fazla nasıl keyif alınabilir?” sorusunun cevaplar bulunmasıyla şekillenmiştir. Bu trend içerisinde kahve aromalı tatlılar üretilmiş ve soğuk demleme yöntemleri geliştirilmiştir. 1971 yılında Alfred Peet’in arkadaşlarının Starbucks’ı kurması üzerine kahve zincirleri çeşitlenmiş ve ikinci nesil kahvecilik gittikçe yaygınlaşmıştır.

  İkinci nesil kahveciliğin birinci nesil kahvecilikten sıyrılarak yeni bir akım oluşturmasındaki en önemli etken ise; insanların ev dışı ortamlarda sevdikleriyle birlikte kahve içebilecekleri mekanların ortaya çıkmasıdır.

İkinci Nesil Kahveciliğin Artı Yönleri Nelerdir?

•   Tekdüze kahve kültüründe uzaklaşan ikinci nesil kahvecilikte; sert aroma isteyenlere espresso, daha yumuşak bir kahve keyfi için latte gibi çeşitler sunulur.
•   Birinci nesil kahvelere göre daha sağlıklıdır.
•   Demleme ve hazırlama gibi işlemlere gerek yoktur.

İkinci Nesil Kahveciliğin Eksi Yönleri Nelerdir?

•   Birinci nesil kahvelere göre biraz daha pahalıdır.
•   İlk başta belirttiğimiz üzere bu akımın öncüleri ticari kahve zincirleridir. Ticari kaygılardan ötürü ucuz ve lezzetsiz kahve çekirdeklerini tercih edebilen kahve zincirleri olabilir. Fakat tadı hoşunuza gidiyorsa herhangi bir sorun yaşamazsınız.

3. Nesil Kahvecilik Nedir?

  Günümüzün biriciği olan üçüncü nesil kahvecilikteki temel amaç; kahvenin bir kültür olarak benimsenmesidir. Bu nesilde; kahve hem üretici hem tüketici bazında daha detaylı incelenerek kusursuza yakın lezzetler sunulması hedeflenir. Örneğin; “Hangi çekirdek filtre kahve için idealdir?”, “ Espresso için kullanılacak çekirdekler hangi oranda öğütülmelidir?” gibi sorular sorularak verilen cevaplar izlenerek kahveler hazırlanır.

  Günümüzde hakim olan trend üçüncü nesil kahveciliktir. Hatta kahve yapımıyla özel olarak ilgilenen barista gibi meslekler de son dönemde ön plana çıkmaya başladı. Kahvenin sadece yapımıyla değil, ekilmesiyle ve çekirdeklerin hazırlanmasına kadar her detayıyla ilgilenen üçüncü nesil; kaliteli kahve tohumlarını kahve tiryakileriyle buluşturur.

Üçüncü Nesil Kahveciliğin Artı Yönleri

•   Zevkinize ve içme alışkanlıklarınıza göre en lezzetli kahveyi hazırlamanıza imkan verir. Çeşitlenen kahve çekirdekleri arasından damak zevkinize uygun olanı seçerek dilediğiniz lezzete kavuşabilirsiniz. Doğal kahve lezzetinin muhteşem aromalarla buluştuğu kahveler, istediğiniz şartlarda hazırlanabilir. Örneğin; 85 derecede, laktoz içermeyen süt ile hazırlanan bir kahve tercih edebilirsiniz.
•   Ne içtiğinizi bilmenizi sağlayan kahvelerde; hangi ülkede yetiştiğini, nasıl kavrulduğunu ve demlendiğini anlatan bilgiler yer alır. Böylece daha sağlıklı olan üçüncü nesil kahvelerde, güvenli içim keyfi sunulur.

Peki 4. Nesil Kahvecilik Yakın Gelecekte Mümkün Mü?

  Suda çözünerek tüketildiği ilk günden bu yana gelişerek daha doğal bir yapıya kavuşan kahveler, nesilden nesile kimyasallardan uzaklaşmıştır. Üçüncü nesil kahvecilik günümüz şartlarındaki maksimum seviyeyi sunarken en kaliteli aromaları kaliteyle birleştiriyor. Üçüncü nesilden daha ileri bir seviye olacaksa bu seviye, herkesin kendi evinde kahvesini yetiştirebileceği bir düzey olabilir. Bu biraz ütopik bir düşünce olsa da geleceğin neler göstereceği elbette bilinmez.