Neden Hep Aynı Tip İnsanlar Beni Bulur?

Neden hep aynı sorunların bizi bulur, neden hep aynı tür ilişkiler yaşarız? Freud buna tekrarın ironisi diyor. Peçeteleri hazırladıysak hazır mıyız çocukluğumuza inmeye!

Bazen şöyle bir durup geçmişe baktığımız zaman sanki patiye kalmış bir araba gibi aynı çukurda debelendiğimizi görürüz. Aynı sorunlardan, aynı acılardan, aynı döngülerden çıkmak için dönüp durur fakat yalnızca bulunduğumuz çukuru daha da derinleştiririz. Peki ama neden? Neden bu sınavı bitirip önümüze bakamayız?

Mr. Robot izlerken gördüğüm bir replik aslında bu durumu özetliyor. "Bildiğimiz şeytanlar bilmediklerimizden daha iyidir."

 Final haftasında girdiğim online bir sınavda başıma bir problem geldi, bir sonraki soruya geçmek için ileriye tıkladığım halde tekrar ve tekrar karşıma aynı soru çıktı. Hatta birkaç arkadaşımın karşısına o kadar uzun süre aynı soru gelmiş ki sınavı bitirememişler. Çözülmemiş bir problem vardı. Çözülmemiş problem o soruda mıydı peki? Maalesef hayır. Problem çok daha köklerdeydi. Tekrar ve tekrar aynı insanlar bizi buluyorsa, aynı sorunlarla boğuşuyorsak da sorun o soruda, o kişide, o gecede, o iş yerinde, o okulda değildir. Problem çok daha derinlerdedir. Evet, klasik olacak ama çocukluktadır.

Bize yalnız hissettiren bir ebeveynimiz olduysa bizi yalnız hissettiren sevgililer ve dostlar buluruz. Bizi sürekli eleştiren bir ebeveynimiz varsa sanırız ki seven eleştirir. Çok acı ama şöyle bir anekdot hatırlıyorum, nerede okuduğumu hatırlamadığım. Bir kadın psikoloğa gidiyor ve şöyle diyor, "Kocamın evlendikten sonra beni artık sevmediğini düşünüyorum." Psikolog nedenini soruyor. "Çünkü beni artık dövmüyor," diyor kadın. Ne kadar ironik değil mi? Freud da ironik buluyor. Tekrarın ironisi diyor, tekrarlama zorlantısı.

Elimizde bir rehber olmadan bu hayatta yolumuzu bulmaya çabalıyoruz, hiçbir şey bilmeden yol alıyoruz. Ve öyle yanlış hayat dersleri çıkartıyoruz ki ilerlerken, dalımız budağımız kırılmış. Yanlış çıkarımlarımızın hayatın doğruları olduğuna inanıyoruz. Bu yanlış kabullerimizin yanlış olduğunu çözmeden de ilerleyemiyor aynı sorunlarda debelenip duruyoruz.

Sizin çocukken öğrendiğiniz en temel doğrular neler? Hayatı nasıl bir yer olarak tanımlıyorsunuz? İnsanları, arkadaşlıkları, aşkı, dostluğu, aileyi... Muthemelen esas sorun o tanımlamalarınız içinde gizli. Hayatı nasıl tanımlıyorsanız, karşınıza o tanımın doğru olduğunu size kanıtlayacak insanlar çıkacak ve bu döngü bir birini besleyerek kısırlaşacak. 

Hayatı yeniden keşfetmemiz gerekiyor. Hayatı yeniden öğrenmemiz gerekiyor. Yoksa bir kere yaşadığımız bu hayatı, çoğun hatırlamadığımız çocukluğumuzun yaralarını sarmaya ama ufacık bir kabuk bağladığı zaman yara korkup yeniden kanatmaya devam ederek tükeneceğiz. Yolunuz açık olsun!

Daha fazlası için Hayatı Yeniden Keşfedin isimli Jeffrey Young'ın kitabına ve  Psikolog Tülay KÖK'ün youtube kanalına bakabilirsiniz.