Trafik Kazalarında Hayvanlara İlk Yardım Nasıl Yapılır?

Kredi: tulare county animal services

İlk yardımın ne kadar önemli olduğunu hepimiz biliyoruz. Peki hayvanlarda ilk yardım hakkında ne biliyoruz? Gelin trafik kazası durumunda hayvan dostlarımıza nasıl bir ilk müdahalede bulunmamız gerektiğini beraber öğrenelim.

1- İlk yardımda en önemli etkenlerden birisi sakin olmamızdır. Panik hali hem hayvanı hem bizi strese sokacaktır.

2- Sakinliği sağladıktan sonra hayvanın boynunda tasma varsa çıkartmalıyız.

3- Eğer hayvanda solunum güçlüğü yoksa hayvanın can havliyle saldırmasını önlemek için sargı bezi ya da tülbent gibi bir eşyayla hayvanın ağzını bağlamalıyız. Sargı bezine düğüm atarak bunu hayvanın ağzına, düğüm altta kalacak şekilde geçiririz ve enseden bağlarız. Bu yöntemi özellikle büyük hayvanlarda kullanmakta fayda vardır.

4- İlk yardımda en önemli önceliklerden biri nabız ve solunum kontrolüdür. Yalnız şunu asla unutmayın bir hayvanın solunumu varsa kalbi de atıyordur. Solunum kontrolünde baş fazla öne eğikse başı geriye doğru esneterek boynun ön kısmının gerdirilmesini sağlamalıyız. Hayvanda solunumun olup olmadığını anlamak için göğüs kafesinin hareketi izlenebilir veya elimizi hayvanın burnuna yaklaştırarak nefesin sıcaklığını hissedebiliriz. Eğer hâlâ solunumu hissedemezsek cep telefonunu hayvanın burnuna yaklaştırıp buhar olup olmadığına bakabiliriz. Hayvanın diş etleri pembe renginden mora doğru kaymışsa solunum yeterli veya düzenli değildir.

5- Hayvanlarda nabız uyluk kemiği denilen arka bacağın iç kısmından alınabilir. Bu bölgeye dört parmakla bastırılır. Parmaklarımızı geri çektiğimizde 1-2 saniye içinde eski rengine ve konumuna döner. Eğer eski halini almıyorsa mümkün olan en kısa sürede hayvanı veteriner kliğine veya hastanesine sevk etmeliyiz. Bu bölgeden nabız alınamıyorsa kalp masajı yapılmalıdır.

6- Hayvanda solunum yoksa suni teneffüs yapılmalıdır. Bunun için eğer yakınınıza varsa gazlı bez, tülbent gibi bir parçayı hayvanın burnuna doğru koyun ve sizin ağzınızla hayvanın burnu arasındaki direkt teması kesin. Böyle bir parça bulunmuyorsa elinizle direkt teması kesin. Daha sonra hayvanın burnundan hava üfleyin.

7- Hayvanda dolaşım yoksa hayvan sağ tarafının üzerine yan yatmalı ki sol taraf yukarıda kalsın. Kalbin yaklaşık yerini bulmak için sol ön bacakta dirseği normal pozisyonuna çekeriz ve dirseğin hemen gerisinde kalbin yaklaşık konumunu buluruz. Büyük hayvanlarda kalp masajı için dirseklerimizi, kollarımızı kırmadan karşıya uzatarak bir elimizi diğerinin üstüne koyar üstteki elimizi kenetleriz. Pozisyonu bozmadan, dirsekleri kırmadan kalbi hizalarız ve kalp masajına başlarız. Küçük hayvanlarda dört parmak göğüsün altında kalacak şekilde üstte de baş parmağımızla kalp masajı yaparız. Unutmayın hem dolaşım hem solunum yoksa 30 kalp masajı yapıp 2 suni teneffüs yaparız.

8- Hayvanda kanamanın olduğu durumlarda olabildiğinde steril, tercihen bir gazlı bezle kanama bölgesine bastırılır. Baskı yaptığımız gazlı bezin yeterli gelmediği durumda kullandığımız bezlerin üstüne ilave bez koyabiliriz. Dikkat, bezleri komple değiştirmiyoruz. Sadece gerektiği durumda üstüne ekliyoruz.  

9- Damar kesilmesi gibi çok ciddi kanama durumu olduğunda kanamanın olduğu bölgeye yakınlığına bağlı olarak arka bacakta uyluğun iç kısmındaki damara, koltuk altındaki damara ya da kuyruk dibindeki damara parmaklarımızla baskı uygularız. Buradan geçen damarlar büyük damarlar olduğu için kanamanın durmasında bize çok fayda sağlarlar.

10- Turnike hayvanlarda çok önerilmez ama bacak ya da kuyruk kopması durumunda mecbur kalınırsa kullanılır. Turnike yaparken sargı bezi gibi hatta varsa daha kalın bir bezi bölgenin üstünden koyup uçlarını alttan geçirerek bir düğüm yaparız. Kalem ya da dal parçası gibi bir cisim koyarak tekrar bir düğüm daha atılır. Daha sonra bezin uçlarını kaleme üç kere dolayıp son bir düğüm daha atılır. Turnike 20 dk’da bir gevşetilir, 2-3 dk beklenir ve tekrar sıkılır.

11- Yüksekten düşme, ani ve sert çarpmalarda; göz kapakları ve diş etleri solgunlaştığında, kulaklar ve diş etleri soğumaya başladığında ya da ağız, burun, kulak gibi dışa açılımlı organlardan kan geldiğinde iç kanamadan şüphelenilir. Böyle bir durumda en kısa sürede hayvanı veteriner hekime ulaştırmak gereklidir.

12- Hayvanı taşımak için ortamda sedye yoksa sert mukavva gibi eğilmeyen eşyalar kullanılmalıdır. Eğer bu da yoksa battaniye, çarşaf, gibi eşyalar da kullanılabilir ama böyle bir durumda çarşafın altından destek vermek gerekir ki hayvan olabildiğince düz bir şekilde taşınsın. Hayvanda kırık varsa bölgenin olabildiğince sabit kalmasına dikkat etmek gerekir. Açık kırıklarda bölge enfeksiyona çok yatkın olduğu için hayvanı en kısa sürede temiz bir yere almaya çalışmalıyız.

Dipnot: Bilinçli ilk yardım hayat kurtarır.