İyi Niyeti Kötüye Kullanmak: İstismar Türleri

Türk Dil Kurumu'na göre anlamı "iyi niyeti kötüye kullanmak, sömürmek" olan istismar henüz 18 yaşını doldurmamış çocuklarda hangi şekillerde gerçekleşir? Gerçekleşen istismarın belirtileri nelerdir? İstismar, mağdurun hayatını nasıl etkiler? Buyurun yazıma!

İSTİSMAR TÜRLERİ

Çocuk istismarı ekonomik düzey, yaş ve ırk fark etmeksizin maruz kalan her çocuğu etkiler. Çocuğun daha öncesinde tanıdığı kimseler (bakıcı, aile dostu, akraba, ebeveyn) tarafından cinsel saldırı mağduru olmasına ise yabancı bir kimsenin cinsel saldırısına oranla daha fazla rastlanılır.

Çocuğu hedef alan istismar türleri: fiziksel istismar, duygusal  istismar ve cinsel istismar olmak üzere üç başlıkta ele alınır.

Fiziksel İstismar

Fiziksel istismar ebeveynlerin, çocuğun tanıdığı kimselerin veya yabancı bir kimse tarafından çocuğun bedenine zarar vermek amacıyla bir davranışta bulunmasıdır. Çocuğun bedeninde tekrarlayan şüpheli yaralanmalar, yanıklar (sigara yanığı gibi) ve darbenin olması, çocuğun tedaviye geç getirilmesinin mantıklı ve geçerli bir açıklamasının olmaması, çelişkili ve fiziksel belirtilerle örtüşmeyen öykü, genital bölgede sıyrık ve yırtılmalar, oturmada güçlük gibi şikayetler fiziksel istismar belirtileri arasında gösterilmektedir. Fiziksel istismar mağduru çocuklarda yeme bozuklukları, uyku bozuklukları, intihar girişimleri, depresyon, düşük özsaygı, evden uzaklaşma isteği, çevreye karşı aşırı uyarılmışlık, iletişim kurma problemleri, dikkat dağınıklığı gibi hayatını önemli ölçüde etkileyen sorunlar görülmektedir.

Duygusal İstismar

Duygusal istismar fark edilmesi ve kanıtlanması açısından her ne kadar zor olsa da oldukça sık görülen bir istismar türüdür. Çocuğun çevresindeki yetişkinler tarafından gerçekleştirilen duygusal istismar, çocuğun duygusal bütünlüğü ve kişilik gelişimine büyük oranda zarar vermektedir.

Çocuktan esirgenen sevgi ve ilgi, çocuğa o yokmuş gibi hissettirilmesi (hiçe saymak); çocuğun gelişimini tehdit eden başkalarının önünde aşağılama, suçlama, özgürlüğünü kısıtlayan cezalar verme (çocuğun arkadaşlarıyla iletişimini kesmek, engel olmak gibi) davranışlarında bulunmak duygusal istismardır ve mağdur duygusal istismarın beraberinde cinsel ve/veya fiziksel istismara da maruz kalabilmektedir.

Duygusal istismar sonrasında çocukta birçok duygusal (sosyal ilişkilerde zayıflık), bilişsel (akademik başarısızlık), davranışsal (alışkanlık bozuklukları, nevrotik bozukluklar, suça meyil, yaşından büyük/küçük davranma gibi) ve fiziksel (iletişim ve konuşma bozuklukları, fiziksel gelişimde yavaşlama, var olan hastalıkların şiddetlenmesi gibi) bozukluklar ortaya çıkmaktadır.

Cinsel İstismar

Çocuğun bir erişkin veya kendinden yaşça büyük bir kimse tarafından cinsel ihtiyaç ya da isteklerini karşılamak amacıyla araç olarak kullanılmasıdır. Cinsel istismar açığa çıkması en zor olan çocuk istismar türüdür ve açığa çıkmasındaki en önemli adım çocuğun kesin ve açık ifadesidir.

Cinsel istismar mağduru çocukta travma sonrası stres bozukluğu, uyku bozuklukları, yeme bozuklukları, kaygı bozuklukları, fobiler, kabuslar, aşırı uyarılmışlık, zihnin geviş getirmesi olarak da nitelendirilebilen "ruminasyon", bedensel yakınmalar, yüksek oranda depresyon gibi problemler yaşanmaktadır.