işaret Dili Nedir?

Kredi: EnvatoTuts

Dünyanın her yerinde aynı olmayan, hatta bir ülke içerisinde bile bölgeden bölgeye farklılık gösterebilen işaret dili hakkında birçok doğru bildiğimiz yanlışlar bulunmakta. Tıpkı Doğu Anadolulu veya Karadenizli bir insanın konuşma yapısındaki farklılık gibi... Gelin işaret dili hakkında doğru bildiğimiz yanlışları düzeltelim!

SESSİZ ÇIĞLIKLAR

İletişim kurmak, insanlar arasındaki zorunlu durumlardan biridir. Her insan kendini anlatmak ve karşısındakini anlamak için ortak bir iletişim paydasında buluşmak zorundadır. İnsanlarla iletişim; dilsel ifadelerle, vücut diliyle ve karşılıklı etkileşim ile gerçekleşir. Dilsel ve işitsel yetileri bulunmayan insanlar iletişim kurmak için belli el hareketlerini, jestleri ve mimikleri kullanırlar. İşitme engelli insanların kullandığı bu ortak dile işaret dili denir. 

Sözel dillerde bulunan gramer yapısı işaret dilinde de bulunur. Her ülkenin kendine ait sözel bir dili olduğu gibi işaret dili de vardır. Beden dili tüm ülkelerde ve dillerde aynıdır ve ortak bir dildir fakat işaret dili böyle değildir. Türk işaret dilinin sözel gramer yapısı ile işaret dilinin gramer yapısı oldukça farklıdır. Örneğin sözel dilde "Ben gidiyorum." denir, işaret dilinde "Ben gitmek." şeklinde söylenir. Türk işaret dilinde sıfatları ve fiilleri olumsuz yapmak için değil ifadesi kullanılır; gitmek değil, aynı değil, kolay değil... 

İşaret dilinde doğru bildiğimiz yanlışlar da çokça vardır. İşaret dili, dünyanın her yerinde aynı değildir. Hatta bir ülke içerisinde bile işaret dili bölgeden bölgeye farklılık gösterir. Tıpkı Doğulu veya Karadenizli bir insanın konuşma yapısındaki farklılık gibi şiveler buna örnek olarak sayılabilir. İşaret dili sadece ellerin dili değildir. İşaret dilinde ellerin çok önemli olduğu doğrudur fakat ellerden daha önemli birçok şey de vardır. Jest ve mimiklerimiz de bunlara örnek olarak sayılır. Bunlar işaret dilinde çok önemlidir çünkü gözlerimizi, yüzümüzü, başımızı ve vücudumuzu kullanamazsak, işaret dilini tam anlamıyla öğrenemeyiz. Örneğin olumsuz bir cümleyi işaret ediyorsak başımızı çoğu zaman arkaya doğru kaldırmamız gerekir. Yüzümüz her zaman sabit ve donuk kalıyorsa, cümlemiz tamamlanmış olmaz.

Dünya Sağlık Örgütü'nün hazırladığı rapora göre, dünyada 32 milyonu çocuk olmak üzere 360 milyondan fazla insan işitme kaybı ile yaşıyor. Türkiye'de bu sayı yaklaşık olarak 2,2 milyondur. Ülkemizde bu kadar çok işitme engelli insan varken işaret dili bilmemek üzücü bir durumdur. Elbette hayatımızın bir anında mutlaka yollarımız böyle insanlarla kesişecektir. Şimdi gözlerimizi bir dakikalığına kapatıp hayal kuralım. İşitme engelli biriyle karşılaşıp, işaret diliyle konuşabildiğimizi ve iletişim kurup bir sorununu giderdiğimizi düşünelim. Birine yardım etmenin mutluluğunu harika hissettirir insana... Şunu unutmayalım ki hepimiz bir engelli adayıyız bu yüzden onların sessiz çığlıklarını duyalım...