Dünyamızı Korumanın Yolları: Enerji

Kredi: Environmental concept in paper style with town and windmills Free Vector

Dünyamızın gün geçtikçe siyah ve griye dönüşmesinde hepimizin payı var. Dünyamızı korumak için değişmeliyiz. Kullandığımız enerjileri, alışkanlıklarımızı değiştirmeliyiz. Bu yazıda değişim yapbozunun en önemli parçası, enerjiyi anlatacağım.

Dünya'ya zarar verişimizin temel sebebi; Dünya'nın, yerine koyması bizim tüketimimizden çok daha yavaş olan kaynakları tüketiyor olmamız. Bizler tüketici canlılarız, tabii ki tüketeceğiz. Ancak tükettiklerimizi seçeceğiz. Dünya'ya en az zararı vererek tüketeceğiz.

Yenilenemez Enerji Kaynakları

Yenilenemez enerji kaynakları sürdülebilir kaynaklar değillerdir. Bitki ve hayvanların kimyasal dönüşümleri sonucu oluşurlar. İçlerinde bulunan S (kükürt), N (azot), C (karbon) bileşimleri yakıldığında CO, CO2, NO2, SO2 gibi maddeleri açığa çıkarır. Bu maddeler küresel ısınmada, insan sağlığında ve çevre sağlığında olumsuz rol oynayan gazlardır.

Kömür

18. yüzyılda Sanayi Devrimi'yle hayatımıza giren ve coğrafik dağılımı epey geniş olduğu için çok büyük önem kazanan kömür, yenilenemez enerji kaynaklarının başında gelir. Kalan kömür rezervlerinin, tüketim hızımıza göre hesaplandığında yaklaşık ömrü 150-200 yıldır. Kömürden elde ettiğimiz enerjinin yaklaşık %70'ini elektrik enerjisi üretmek için kullanıyoruz.

Petrol

19. yüzyılın sonlarına doğru keşfedilen petrol, Dünya enerji kaynakları tüketim oranında %33,6'lık bir pay ile Dünya'nın lider enerji kaynağıdır. Dünya çapında petrol içerdiği kesinleşmiş rezervlerin tüketim hızımıza göre hesaplandığında yaklaşık ömrü 47-50 senedir. Petrolden elde ettiğimiz enerji, araçlarda yakıt olarak kullanılır. 2018 yılında Türkiye'deki araçların %36,85'i dizel, %24,92'si benzinli olmak üzere toplam %62'si petrolü yakıt olarak kullanır.

Doğalgaz

Doğalgaz, çoğunluğu CH4 (metan) olan evlerimizde ve sanayide ısınma amaçlı kullandığımız verimi düşük bir gazdır. Doğalgaz, Türkiye'de yaklaşık 16 milyon konutta ısınma amaçlı kullanılıyor. Doğalgazın halk arasında temiz bir enerji olduğu düşünülse de bu maalesef doğru değildir. Fosil kaynaklı yakıtlar içerisinde en zararsızıdır ancak yakıldığında ortaya çıkan gazlar atmosferdeki gaz oranlarını değiştirir. Bu değişiklik küresel ısınma gibi büyük felaketleri tetikler.

Yeşil Enerji

Yenilenemez enerji kaynaklarına baktığımızda hayatımızda önemli ihtiyaçları gideriyorlar. Ancak ihtiyaçlarımızı karşılarken yuvamıza, Dünyamıza geri dönülmez zararlar veriyorlar. Artık yenilenemez enerji elde etme yollarından kurtulmanın, tertemiz ve yemyeşil bir sayfa açmanın vakti geldi. Enerjideki değişim kişilerden çok, şirket ve yönetimleri ilgilendiriyor gibi dursa da, her şey arz-talep ilişkisine dayalı. Değişime kendimizden başlayalım, yenilenebilir enerjileri tanıyalım ve kullanmak için adım atalım!

Güneş Enerjisi

Sabahın ilk ışıklarının sahibi, Dünyamızın minik görünen aslında kocaman olan biricik ısı ve ışık kaynağı. Her gün sabah dağların ardından çıkıyor ve saatlerce Dünya'ya enerji aktarıyor. Tepemizde dev gibi bir jeneratör var ve biz toprağın altını kazıp enerji çıkarmayı tercih ediyoruz. Güneş enerjileri atık üretmeyen, güneşten gelen fotonların elektronları hareketlendirerek atomlarından ayrılmasını, uyarılmasını sağlayarak elektrik üretir. Standart güneş panellerinin %17 civarlarında verimleri olsa da bu verimliliği uzun yıllar korurlar. Çok ekonomik, temiz ve dünya için zararsızdır.

Ülkemiz için baktığımızda rüzgar ve güneş enerjisi kullanımı 2020 yılında %12 seviyelerinde olsa da 2021 yılında Türkiye'nin güneş enerjisine olan desteği %67 azaltılmıştır.

Hareket Enerjisi

Rüzgar enerjisi, dalga enerjisi ve hidroelektrik enerjisi gibi genel prensipte hareketten kaynaklanan enerjiyi elektriğe dönüştüren sistemlerdir. Ülkemizda özellikle rüzgar gülleriyle ilgili pek çok proje yürütülmektedir. Bu enerji üretim yolları bizim bireysel olarak kullanabileceğimiz türlerden değiller. Bundan genel olarak şirketler ve belediyeler sorumludur.

Bizler her şeyi değiştiremiyor olsak da hepimiz küçük birer tüketiciyiz. Tükettiğimiz ürünlerin üretildiği şirketleri araştırmalı ve sürdürülebilir üretime destek veren, yenilenebilir enerjiyi kullanan şirketleri tercih etmeliyiz. Küçük gezintiler için araç kullanıp petrol tüketmek ve dolayısıyla havaya, Dünya'ya zarar vermek yerine; bisiklet sürmeli, yürüyüş yapmalıyız.

Küçük değişimler, büyük inavosyanları doğurur ve doğuracaktır da. Tertemiz bir Dünya için, gereksiz tüketim yapmaktan kaçınalım. Kendimizi sevdiğimiz kadar Dünyamızı da sevelim!