Çağımızın Popüler Sorunu: Kafein Bağımlılığı

Günümüzde birçoğumuzun odaklanmak ve uykuyu açmak için başvurduğu yolların başında yer alan kahve tüketiminin bir bağımlılık haline gelebileceğini ve çoğumuzun bunun farkında olmadığını biliyor muydunuz?

Yalnızca kahvede değil kakaolu yiyecekler, çay, asitli kutu içecekler ve kolada da çokça bulunan kafein günümüzde birçok kişi için mutluluk verici bir madde haline gelmiştir. Gün içinde almamız gereken miktarı ise 300 mg civarıdır. Bu yaklaşık olarak 3-4 fincan kahveye tekabül eder. Fakat kafein bağımlısı haline gelenlerde günlük alınan miktar ortalama 700 mg dır.

Günlük alınan miktara göre vücut bir tolerans geliştirmeye başlar ve bir süre sonra aynı etkileri gösterebilmek için daha fazlasına ihtiyaç duyar. Bu doğrultuda kafein bir zaman sonra bağımlılık haline gelir fakat birçok kişi bunun farkına varmaz. Sebebi ise kafeini diğer bağımlılık yapıcı maddelerden (nikotin, alkol vb.) saymamalarıdır. Fakat sabahları uyanabilmek için içilen kahvelerin de herhangi bir bağımlılık yapıcı madde kadar etkisi bulunur. Bununla birlikte sigara içen kişilerde kafeinin nikotin ile birleşerek bağımlılık yapma riski daha fazladır.

Peki bağımlılık belirtileri nelerdir, bağımlı olduğumuzu nasıl anlarız?

• Baş ağrısı
• Yorgunluk
• Halsizlik
• Uykusuzluk ya da uykulu olma hali
• Sersemlik hissi ve sık esneme
• Konsantrasyon eksikliği, motivasyon ve dikkat eksikliği sebebiyle meydana gelebilecek düşük performans gibi işte karşılaşılabilecek zorluklar
• Mutsuzluk, can sıkıntısı, tedirginlik gibi huzursuzluk hisleri
• Üzüntü, halsizlik, endişe, isteksizlik, küskünlük gibi depresyon belirtileri
• Sinirlilik
• Düşünsel aktivitede ve hafızada yavaşlama
• İdrar artışı (kafein kan akışını hızlandırır ve kan damarlarını genişleterek böbreklerde daha fazla idrar üretimine neden olur.)

Kafein bağımlılığının zararları nelerdir?

Kafein vücuda alındıktan 15 dk sonra kalbi hızlandırmak gibi uyarıcı etkiler gösterir. Gerekenden fazla alındığında ise kalbi hızlandırmanın yanı sıra yüksek adrenalin hormonu salgılanması ile birlikte bazı kişilerde anksiyeteye yol açar. İkinci olarak yaygın görülen rahatsızlık uyku düzeninin bozulması ve diğer uyku problemleridir. Bir diğer zararı mide asidini etkilemesi sonucu ülseri tetiklemesidir. Kafein bağımlılığı olan kişilerin diğer insanlara göre daha depresif ruh halleri olduğu da bilimsel araştırmalarla kanıtlanmış bir gerçektir. Kolesterol ve kan şekeri de fazla kafeinden etkilenir.

Bağımlılıktan nasıl kurtuluruz?

Bilinen en etkili yol çay, kahve tüketimi yerine bunlara ihtiyaç duyulduğunda vücuda başka sıvılar almaya dikkat etmektir. Örneğin bitki çayları güzel bir alternatiftir. Vücuda ne kadar çok kafeinsiz yiyecek ve içecekler alınırsa daha önceden alınmış olan kafeinin zararları da o kadar çabuk vücuttan atılır.