Budizm Nedir ve Nasıl Ortaya Çıkmıştır?

Budizm, günümüzde hala inanılan bir dindir. Bu yazımda, Budizm'in nasıl ortaya çıktığını, dini temellerini ve ilkelerinin neler olduğundan bahsettim.

Budizm, bugün dünya üzerinde yaklaşık 500 milyonu aşkın inananı bulunan bir dindir. İlk önce Hindistan’da ortaya çıkmış, daha sonra zaman içinde Güneydoğu ve Doğu Asya’da (Çin, Japonya, Kore, Moğolistan, Nepal, Sri Lanka, Tayland ve Tibet gibi ülkelerde) yayılmıştır.

Budizm, Hindistan' da Brahmanizm'in hakim olduğu zamanlarda ortaya çıkmıştır. Brahmanizm'in sert hükümleri karşısında, Buda tarafından son derece insani hükümler getiren kurulmuş bir dindir.

Budizm'i tanrısı olmayan tek din olarak kabul edebiliriz. Brahmanizm'de puta tapma çok yaygınken Budizm'de tanrı da olmadığından böyle bir şey söz konusu değil. 

Budizm'in kurucusu Buda zengin bir ailenin çocuğudur. Onun döneminde var olan kast sistemine göre çok iyi bir konumda olmasına rağmen Budizm'i kurarak zengin-fakir her kesimin eşit olduğunu belirtmiştir. 

Budanın kurduğu bu dinin temelleri 4 noktada toplanıyor. Bunlar:

1) Yaşamın temeli elem ve ızdıraptan oluşur.

2) Bu elem ve ızdırapların sebebi tutkulardır. 

3) Bu elem ve ızdıraplardan kurtulmak gerekir

4) Bunun için şu sekiz ilkeye uyulmalıdır: Doğru düşünüş, doğru söz, doğru karar, doğru inanç, doğru hareket, doğru yaşama, doğru içdenet, doğru çaba

Bu ilkelre uyan kimse sonsuz huzura yani "Nirvana"ya ulaşır. 

Hemen hemen her dinde olduğu gibi Budizm'de de bir süre sonra mezhepler ortaya çıkmıştır. En bilindik 2 mezhep Mahayana ve Hinayanadır.

Mahayana'nın Türkçe karşılını Büyük Arabacılar olarak belirtebiliriz. Bu mezhep Budizm'in taraftarlarının en çok olduğu mezhebidir. Büyük Arabacılar olarak adlandırılmalarının sebebi ise herkesi bu arabalarla Nirvana'ya ulaştırmayı amaçlamasıdır. Yani herkesin bu mezhepte yeri olduğu anlamına geliyor. Bu mezhepte bu anlayıştan da anlaşılacağı üzere bencil bir anlayış tamamen reddedilmiş. 

Hinayana'nın Türkçe karşılığını ise Küçük Arabacılar olarak çevirebiliriz. Bu mezhebe mensup insanlar ise en kısa yoldan kendilerini Nirvana'ya ulaştırmayı hedeflemiştir. Yani arabalarında başkalarına yer olmadığını belirtmek istemişlerdir. Bu mezhepte de Mahayana'ya göre daha bencil anlayışın hakim olduğunu görebiliyoruz.  

Budizm, Siddhartha Gautama'nın ölümünden sonra 500 sene boyunca Hint Yarımadası'nda, daha sonra Asya ve Dünya'nın geri kalanında yayılmaya başladı. Hindistan'da zamanla etkisini yitiren Budizm, Güneydoğu Asya ve Uzak Doğu kültüründe etkisini günümüze kadar devam ettirmiştir.