Atomik Alışkanlıklar

Hepimizin edinmek istediği bazı alışkanlıklar var. Bunlara bir hevesle başlansa da ne yazık ki birçoğu uzun soluklu olmamakta. Peki yeni bir alışkanlık edinirken sadece uyguladığınız metotları değiştirdiğinizde onları kolayca edinebileceğinizi biliyor muydunuz?

Sahip olduğumuz alışkanlıklar, edinmek istediğimiz alışkanlıklar ve bırakmak istediğimiz alışkanlıklar… Alışkanlıkların hayatımızı farklı alanlarda büyük oranda etkilediği tartışılmaz bir gerçek. Bazılarını farkında olmadan günlük hayatımıza kolayca entegre edebildiğimiz gibi bazılarını da bir türlü hayata geçiremiyoruz. Bizde bir sorun olduğunu, yeterince disiplinli olmadığımızı düşünüyor; sonunda da vazgeçiyoruz. Peki ya yeni bir alışkanlık edinme konusunda sadece uyguladığımız metot yanlış ise?

James Clear’ın kaleme aldığı “Atomik Alışkanlıklar” kitabı yeni bir alışkanlık edinme konusunda sıkıntı çekenler için bir yol haritası görevi görmekte. Başlangıçta çok çok küçük adımlar olarak görülen değişiklikler, onlara sadık kalındığında hatırı sayılır sonuçlar ortaya çıkarmakta. Yani “atomik adımlar” ile istenilen sonuca varmak düşünülenden çok daha kolay! Peki bu atomik adımların alametifarikası nedir? 

1. Atomik Adımlar

Yılbaşından itibaren her gün 30 sayfa kitap okuyacağım, yarından itibaren yeme düzenimi değiştireceğim, pazartesiden itibaren her gün 1 saat spor yapacağım gibi cümleleri en az bir kere kurmuşuzdur. Bunların çok ufak bir kısmı alışkanlık haline getirilebilse de çoğu yarı bırakılıyor veya hiç başlanmıyor. Bunun nedeni de aslında çok açık, aceleci davranarak bir anda var olan alışkanlıkları bırakıp yerine yenilerini koymaya çalışıyoruz. Devam ettirme konusunda da haliyle pek istikrarlı olamıyoruz. Halbuki yeni bir alışkanlık için hemen yarından itibaren her gün sadece yüzde 1’lik bir iyileşme kaydetseniz, tam bir yıl sonra başladığınız güne göre o işte 37 kat daha iyi olursunuz. İlk başta ufak ve önemsiz gelebilir fakat bu atomik adımlar birkaç gün veya birkaç hafta süren değişikliklerden çok daha kalıcı ve verimli olmakta. Neredeyse fark bile etmeden istenilen alışkanlık edinilebilmekte. Üstelik üstün bir çaba harcamanıza da gerek yok!

James Clear’a göre alışkanlık edinmek 4 önemli yasaya bağlı. Bunlar;

1. Görünür kılmak
2. Cazip kılmak
3. Kolaylaştırmak
4. Tatmin edici kılmak

   ---

   

 

 

 

 

1.1. Görünür Kılmak

• Edinmek istediğiniz alışkanlığı gün ve saat belirleyerek görebileceğiniz bir yere not alın. Not alırken önemli olan zaman konusunda mümkün olduğunca makul olmak. İspanyolca öğrenmeye başlayacaksanız günde 1 saat değil de 5 ila 10 dakikanızı ayırarak başlayın.
• Halihazırda edinmiş olduğunuz bir alışkanlıktan hemen sonrasına edinmek istediğiniz bir alışkanlığı ekleyin. Ve bunu not alın. “Her sabah yatağını topladıktan sonra 5 dakika meditasyon yapacağım.” (edinilmiş alışkanlık + edinilmek istenilen alışkanlık)
• Ortamınızı uygun hale getirin. Daha fazla su tüketmek istiyorsanız şişelere su doldurup gün içinde evde en çok nerelerde bulunuyorsanız oralara birer şişe su bırakın.

1.2. Cazip Kılmak

• Edinmek istediğiniz alışkanlığı normalde olduğundan daha cazip bir hale getirin. Sağlıklı beslenmeye başlamak istiyorsanız yapacağınız tariflere kendi yaratıcılığınızı da katın.
• Alışkanlıklar, dopamin kaynaklı geri bildirim döngüleridir. Alışkanlıkları cazip kılarak beyindeki dopamin salgısı arttırılır. Böylece yaptığınız şeyden haz almaya başlarsınız.
• Etrafınızı sizde olmasını istediğiniz alışkanlıklara sahip olan insanlarla çevreleyin.

1.3. Kolaylaştırmak

• Bir faaliyeti ne kadar çok tekrarlarsanız beyin yapınızın o kadar büyük bir kısmı o faaliyette etkin hale gelir.
• Mümkün olduğunca kolaylaştırılan alışkanlıkların tekrarlanması çok daha olasıdır.
• Yüzde 1 ile başlayın, aceleci olmayın.
• Bir alışkanlığı gerçekleştirme süreniz onu kaç kez gerçekleştirdiğiniz kadar önemli değildir.
• Oluşabilecek zahmetleri ve pürüzleri azaltın.

1.4. Tatmin Edici Kılmak

• Bir deneyimi tatmin edici kılmak haz alınmasını sağlayarak deneyimin tekrarlanma olasılığını arttırır.
• Alışkanlık takibi yapın. Belli aralıklarla kendinizi ilk başladığınız gün ile karşılaştırın ve gelişiminizi kendi gözlerinizin önüne serin. 
•  Alışkanlığınızı tamamladığınız zaman kendinize hızlı bir ödül verin. Alışkanlıkların uzun vadede yarattığı değişimleri görmek elbette harika. Fakat bu herkes için her zaman yeterli bir tatmin nedeni olmamakta. Bu yüzden kendinizi kısa vadede de ödüllendirin. Mesela yeni bir deri ceket almak istiyorsunuz. Bunun için bir birikim hesabı açın, sosyal medyasız geçirdiğiniz her gün için de o hesaba belli bir mevla yatırın. Böylece hem yeni bir deri cekete sahip olun hem de sosyal medyada geçirdiğiniz süreyi kısaltın.

Ve unutmayın, yeni bir alışkanlık edinirken kişiliğiniz, genleriniz ve yaşadığınız ortam gibi birçok faktör bu süreçte etkilidir. Bu yüzden herkesin inşa etmeniz gerektiğini söylediği alışkanlıkları inşa etmeniz gerekmiyor. En popüler olanı değil, size en çok uyan alışkanlıkları seçin.