Sherlock'un Hafıza Sarayı Nasıl Yapılır?

Yaratıcılık - 26 Nisan, 2021 - Okuma Süresi: 7 Dk.

26 Nisan, 2021

Sherlock'un Hafıza Sarayı Nasıl Yapılır?

Kelimeler dilinizin ucunda ama bir türlü aklınıza gelmiyor mu? Haftalık olarak yapmanız gereken işlerin sırasını hep karıştırıyor musunuz? Sınav konularını ezberlemek çok mu zor? Ya da sadece not almadan alışveriş mi yapmak istiyorsunuz. O zaman bir hafıza sarayına ihtiyacınız olabilir!

 Bilgiyi hafızada tutma tekniği ''Method of loci'' Antik Yunan’da ortaya çıkan Latin kökenli bir kelimedir. Location kelimesinden türeyen loci burada mekânı ifade eder. Mekân metodu gibi de çevrilen bu kelime aslında günümüzde Sherlock Holmes ile beraber ünlenen ‘Hafıza Sarayı’ tabiriyle kullanılmaktadır. Antik Yunan zamanlarında yazılı arşivlerin yok olduğu dönemlerde insanların ihtiyacından doğan ve uzun yıllar boyu kişiler tarafından kullanılan bu yöntem aslında göründüğünden daha basit ve anlaşılırdır. Sherlock Holmes dizisini izleyenler buna aşina olacaktır ki Sherlock sıkıştığı, hatırlamakta zorlandığı ya da herhangi bir mekânda gördüğü şeyleri hatırlamak için hafıza sarayına gider. Öyle ki bu sayede birçok vakayı da çözümlendirmiştir. Bu teknik Sherlock gibi bir başka dizi/film/kitap karakterleri tarafından da kullanılmıştır. Hannibal'dan Hannibal Lecter, The Mentalist'ten Patrick Jane bunlara örnek olarak verilebilir. Ve yine günümüzde bir çok insan sunum yaparkeni sınava girerken, repliklerini ezberlerken ve hatta alışveriş yapacakken bu tekniği kullanıyor.

Sherlock'un Hafıza Sarayı Nasıl Yapılır?

Peki, hafıza sarayı nedir, neler için kullanabiliriz ya da kendimize nasıl bir hafıza sarayı oluşturabiliriz? Gelin tüm bunların cevabını söylemeden önce sizlerle ufak bir deney yapalım.

Örneğin ilkokuldaki, ortaokuldaki ya da lisedeki sınıfınızı düşünmekle başlayın. Diğer maddeleri okuduktan sonra düşünmeye gözleriniz kapalıyken devam edin. Okulunuzu düşlediniz, her gün dolaştığınız okul bahçesinden yürüyerek okulun içine girdiniz. Ardından eğer üst katta ise sınıfınız merdivenlerden çıkarak koridordan geçip sınıf kapısına kadar geldiniz. Kapıyı çalarak içeri girdiniz ve öğrenci sıranızı gördünüz. Her zamanki yeriniz orada sizi bekliyor...

Evet, neredeyse herkes bunu yapabilir değil mi? Bu anıyı yıllar önce bile yaşamış olsanız, en son o mekânı yıllar önce görmüş bile olsanız gözünüzü kapattığınızda o mekânda bulunmak çok kolaydır. Bu bizim görsel zekâmızın mükemmelliği ile ilişkilidir. Çünkü deneyimlemek, tecrübe etmek, yaşamak teorik öğrenmeden çok daha etkilidir. O dönemde belki tanıdığınız kişilerin isimlerini hatırlamak için çaba sarf etmeniz gerekirken böylesine bir yolculuk için gözlerinizi kapatıp düşünmek yeterli olacaktır. Görsel zekânın mekân ile ilişkilendirildiği bu metinde size bir de mekân kavramı ile ilişkilendirmeyeceğimiz birkaç kelime vereceğim. Ve bu kelimeleri okumayı bıraktıktan hemen sonra bakmayı bırakıp kaç tanesini doğru sırayla hatırladığınızı ölçeceksiniz. Kelimeler şu şekilde olacak;


SU
KAYGAN
SERT
RÜZGAR
AVİZE
SEVGİ
ÇİLEK
AYNA
TAŞ
MERDİVEN
LİLA
UYARI LEVHASI
BALIK



Evet, ilk okumanın hemen ardından düşündüğünüzde kaç tanesini doğru sırayla hatırlayabildiniz? Muhtemelen en ilginizi çeken birkaç kelimeyi ya da baş ve sonu hatırladınız. Çünkü bu kelimeleri defalarca tekrar etmeden yahut bir teknik kullanmadan kısa sürede ezberlemek çok zordur. İşte burada bir hafıza sarayına ihtiyaç duyarız. Hafıza sarayı kişiden kişiye değişebilir. En temelde bir mekân vardır ve bu mekânın odaları isteğe göre arttırılabilir. Öyle ki oda sayısını arttırdıkça artık burası birbirine hollerle bağlantılı koca bir saray halini alır. Nereden nereye gideceğiniz, nasıl gideceğiz, hangi yönü izleyeceğiniz ve sarayınıza ne koyacağınız da sizinle ilgilidir. Şimdi size bir hafıza sarayı nasıl oluşturulmalıdır bunlardan bahsedeceğim.

Sherlock'un Hafıza Sarayı Nasıl Yapılır?Sherlock'un Hafıza Sarayı Nasıl Yapılır?

1- Mekân Seçimi

Öyle bir mekân seçin ya da oluşturun ki bu mekânın her bir köşesini bilin. Mekânın içindeki eşyalar her zaman aynı yerde ve birbirinden farklı olsun. Eşyalar konusunda abartmaktan kaçınmayın, örneğin özel güçleri olan ya da fizik kurallarına aykırı olan malzemeleri tercih edebilirsiniz. ( bknz: uçan yumuşak duvarlar)

Sherlock'un Hafıza Sarayı Nasıl Yapılır?

2- Yolculuk Yapın

Seçtiğiniz mekânda kendinize hep aynı yönde olacak şekilde bir rota belirleyin. Öyle ki bu rota her bir hikâye için aynı yolu izlemeli. Örneğin; odanızdan çıktıktan sonra banyo ikinci, koridor üçüncü ve oturma odası dördüncü şeklinde bir yol izleyin. Farklı mekânlar için bu yol saat yönleriyle de tarif edilebilir. Mesela kendinizi sürekli sarayda saat yönüne doğru gidecek şekilde ayarlayın.

Sherlock'un Hafıza Sarayı Nasıl Yapılır?

3- İlişki Kurun

Eşya ve mekân ile abartılı bir ilişki kurun. Öyle ki bu hatırlamanızı kolaylaştıracaktır. Yani örneğin ‘sünger’ kelimesini aklımızda tutmak istiyorsak mekânımızı bir sünger eve dönüştürebilir ve içine gömüldüğümüzü hayal edebiliriz. Çeşitli görseller ekleyebilir, onlara dokunabilir, öfkelenebilir, heyecanlanabilir, mutlu olabilir hatta üzülebilirsiniz. Fazladan kuracağınız her bir ilişki kelimeyi hatırlamanızda bir o kadar olumlu sonuç verecektir. 

Sherlock'un Hafıza Sarayı Nasıl Yapılır?

4- Sürekli Tekrar Edin

Hafıza sarayını sık sık ziyaret etmekten çekinmeyin. Öyle ki bir süre sonra bunu alışkanlık haline getirecek ve bu sizin için en basit hale bürünecektir. Bir alışveriş listesini kolaylıkla aklınızda tutabilecek kadar pratik hale getirmeye çalışın.

KENDİ HAFIZA SARAYIMIZI YAPALIM 

Az önce sizden sırasıyla ezberlemenizi istediğim kelimeleri oluşturacağımız hafıza sarayında yeniden konumlandıralım. Böylelikle her şeyin nasıl da kolay hale geldiğini görelim.

Sabah büyük bir gürültü koptuğunda su yatağımdan fırlayarak uyandım. Yatağımdan odaya su boşalıyordu. Sünger duvarlar suyu emerken sünger olmayan kaygan zeminde eşyalarım sürükleniyordu. Ardından büyük bir sinirle çelik kadar sert kapıyı bin bir zorlukla açarak banyoya yürümeye başladım. Yolda şiddetli bir rüzgâr yürümemi güçleştiriyordu. Öyle ki banyonun kapısını açtığımda avize birden yere düştü ve tüm parçaları gürültüyle etrafa dağıldı. Elimi ve yüzümü yıkadıktan sonra banyodan çıkıp salona geçtim. Balığıma büyük bir sevgiyle yem verdikten sonra mutfağa geldim. Büyük bir çürük meyve kokusu her yeri sarmıştı. Burnumu kapatarak dolabı açtığımda bunun çilekten geldiğini fark ettim ve onu hemen çöpe attım. Dışarı çıkmadan hemen önce mutfağın karşısındaki aynaya baktım. Gözlerimin altındaki taşlar halen parlıyordu. Evden çıkıp merdivenlerden inerken her yerde lila çiçeklerin yeşerdiğini gördüm ve sevindim ancak sevincim kısa sürdü. Çünkü İkinci kata indiğimde komşumun kapısına astığı uyarı levhası her şeyi değiştirmişti. Levhada gördüğüm balık bana sırıtıyordu.

Bu şekilde keni sarayınızda belli konumlara serpiştireceğiniz eşyaları kelimelerle ilişkilendirip hikayeleştirdiğinizde, yani aslında zihninizde bu abartılı tiyatroyu oynadığınızda her şey birden bire çok kolay bir hale gelecektir. Böyle bir tiyatroyu son derece hakim olduğunuz kendi sarayınızda denemek isterseniz de alakasız birden çok kelimeyi not alın ve sonra gözlerinizi kapatıp sarayınızda esrarengiz bir yolculuğa çıkın.

Haftalığın PeP'te!

İlk 15'a giren her içerik ile 200 TL kazan!

En popüler yazar sen ol!

Okunma puanını artır, kazan!

Liderlik Tablosu'na göz at!

Bu haftanın en çok okunanları.

E-bültenimize abone ol!

Haftanın en popüler içerikleri, en çok kazananlar ve staj haberleri bültenimizde.

Gizlilik Sözleşmesi'nde belirtilen hüküm ve koşulları kabul ediyorum.