Beynin Optik İllüzyonları

Mucizevi fonksiyonlara sahip beynimizin bize sunduğu eşsiz yeteneklerin yanı sıra bize oynamış olduğu esrarengiz optik illüzyon oyunlarını gelin birlikte keşfedelim. Beyin ve optik illüzyonlar hakkında daha fazlası için buyurun yazıma!

Şu anda okumuş olduğunuz üzerinde bu blog yazısının bulunduğu bu sayfa düz ve düz gibi hissediliyor. Ancak beynimiz bu durumdan tam olarak emin değil. Bunun temel sebebi beynimizin şu anki mevcut haline evrimleşme sürecinin tam olarak 30.000 sene öncesinden meydana gelmiş olması desek pek de yanlış sayılmaz. Fakat beyin bu süreç sırasında yalnızca kendisini ve düz şekilde bulunan zeminler veyahut düzeylerin üzerine düşen ışıklar aracılığıyla oluşan görüntüleri değil; 3 boyutlu cisimleri, nesneleri hatta özellikle de ona zarar verecek yırtıcı hayvanları fark etmek için geliştirdi.  Nihayetinde varacağımız kanı şu: beynimiz aslında bizlere zaman zaman oyun oynayabilir.

Örneğin aşağıdaki resimde bulunan masalar birbirlerinden farklı iki boyutta görünseler dahi aslında ikisi de birbirinin tıpatıp aynısı. Soldaki resimde bulunan masanın kısa kenarı, sağ resimde bulunan masanın kısa kenarı ile aynı; ancak perspektif sebebiyle daha yakın ve böylelikle daha küçük görünümlü bir şekilde bize yansıyor.

                                                                                                                                       

Benzer bir şekilde, sağ resimde bulunan masanın uzun kenarları, aslında sol resimde bulunan masanın uzun kenarları ile aynı boyutta. Yani buradan anlayabiliriz ki pek çok optik illüzyon, iki boyutlu halde bulunan görüntülerin üç boyuta hatalı dönüşümlerine bağlı olmasına rağmen mucizevi fonksiyonel özelliklere sahip beynimizin derinliği düz yüzeylere yansıtma eğilimi bazen gördüklerini doğru bir şekilde yorumlamasına yardımcı olabiliyor.

Gelin bunu bir deney ile birlikte pekiştirelim. Aşağıdaki görüntüye dikkatle odaklanalım ve bunun ardından telefon ekranını 180 derece çevirip altındaki görüntüye odaklanalım. İki görüntüde harf parçalarının birebir aynı olmasına rağmen gri bantlarla kesilmiş olan parçalarda yazılan harfleri okumanın daha kolay olduğunu fark etmiş olmalısınız. Bunun sebebi beynimizin gri bantları harflerin önündeymiş gibi düşünmesi ve bantların kapattığı alanlardaki boşlukları kendi başına doldurup görüntüyü ayrı ayrı harfler olarak değil, tek bir kelime olarak yorumlamasıdır.

                                                                                                                                          

Uygulamış olduğumuz bu deneyin bir başka versiyonu daha var. Beynimizin engellerin arkasındaki boşlukları doldurma yeteneğine sahip olması yalnızca harfler ve kelimelerden ibaret değil. Sağ resimde bulunan küpün aslında aynı sayı ve şekildeki parçalardan oluşmuş olmasına rağmen soldakine oranla daha tam bir şekilde göründüğüne odaklanın. Oklüzyon etkisi olarak adlandırdığımız bu tür algısal anomaliler sinirbilimciler için beynin işleme mekanizması konusunda ufuk açıcı etkilere sahip.

                                                                                                                                             

Beynimizin çalışma prensibi konusunda birkaç fikre sahip olduğumuza göre artık yaşamımız boyunca yalnızca satır aralarını değil, satır arkalarını da okuyabildiğimizi artık anlayabiliyoruz.