Yunan Mitolojisi Evrenine Giriş: Yaratılış ve Gaia

Evrenin yaratılışı birçok farklı dinde ve inanışta farklı şekillerde anlatılmaktadır. Peki evrenin yaratılışı Yunan mitolojisinde nasıl açıklanmaktadır? Gelin öğrenelim.

Yunan Mitolojisi'nde Evrenin Yaratılışı ve Gaia 

Evrenin yaratılış hikayesine geçmeden önce kısaca mitolojinin ne olduğuna bir göz atalım. Bir tanım yapmak gerekirse; evrenin yaratılışı, düzeni, dini unsurları hakkında genelde gerçeklik payı bulundurmayan hikayelerin, söylencelerin tamamına mitoloji denmektedir. Geçmiş zamandan bu zamana söylenerek gelmiş hikayelerin ve efsanelerin bütünüdür. 
Neredeyse her milletin, ırkın kendine özgü mitolojik öyküleri vardır. Özellikle Yunan, Roma, İskandinav, Türk ve Mısır mitolojisi en çok bilinenleri ve popüler kültürde en çok karşımıza çıkan mitolojik kültlerdir.Genel kültürümüzü genişletmeye ilk olarak Yunan mitolojisi ile başlayalım. Okuyuculardan tek ricam bu ve bundan sonraki yazılarda gerekli yerlerdeki belirteceğim sembolizmleri anlayarak okumanızdır. Bu tarz sembolizmleri anlamak günlük hayatta da ufkumuzu genişletmektedir. Yunan mitolojisi, Antik Yunan kökenli olup, Tanrı, Tanrıça, kahramanların hayatı, evrenin yaratılışı hakkında söylenceleri içermektedir. Ayrıca Eski Yunan'da dini bir özelliği de bulunmaktadır.
Yunan mitolojisinde evrenin yaratılış hikayesi şu şekildedir: Evren var olmadan önce her şey bir kaos içindedir. Kaos denilen bu sonsuz boşlukta denizler var ancak su yoktur, gökyüzü vardır ama hava yoktur. Günün birinde Kaos'un içinden nasıl olduğu bilinmez bir şekilde Gaia yani Toprak/Yeryüzü dışarı çıkmıştır. Ve kendi kendine Uranus (Gökyüzü) ve Pontus’u (Denizler) doğurur, dağları yaratır. (Buradaki sembolizm ise her şeyin topraktan geldiğidir.)

Gaia kendi çocuğu olan Uranus ile birleşerek Okeanos, Krios, Hyperion, İapetos, Koios, Kronos, Theia, Rhea, Themis Phoebe, Tethys, Mnemosyne isimli 12 Titan ve üç kyklop, Brontes (Gök Gürültüsü), Steropes (Şimşek), Arges (Yıldırım) ve yüz kollu olarak tanımlanan Hekatonkheirler, Kottos, Briareus, Gyes doğar. 

Gaia'nın Pontus ile birleşmesinden ilk deniz Titanları doğmuştur. 

Kısaca Titanlar ve Tanrılar arasındaki farktan bahsetmek istiyorum. Titanlar, Yunan mitolojisine göre Altın Çağ denilen Olimposlu Tanrı ve Tanrıçalardan (Zeus, Hera, Poseidon vb.) önce dünyayı yöneten Tanrı ırkıdır. Titanlar, çoğunlukla evrenin bir unsuru olarak görülmelidir. Mesela bahsettiğim gibi Gaia, toprak gibi görülmelidir ya da Uranus gökyüzünün kendisi gibi. Ancak Tanrılar ve Tanrıçalar insan formunda olup tanrısal özelliklere sahip ırktır. Onlardan daha sonrasında detaylı olarak bahsedilecektir.  Ayrıca çok rağbet görmemiş bir hikayeye göre ise evrenin yaratılışı şu şekildedir; 

Yaratılış, evrenin henüz düzen oluşturmadığı zamanda, sonsuz bir boşluğun kişileştirmesi olan Kaos ile başlar. Kaos'tan ilk olarak Toprak Ana Gaia, ardından ölüler ülkesinin en derin yeri Tartaros, canlıların elini ayağını aşkla çözen Eros (aşkın evrenin yaratılışı zamanından beri var olduğu simgelenmiştir), yeraltı karanlığı Erebos ve yeryüzünün karanlığı Nyks (Gece) doğar.

Erebos ve Nyks’in birleşmesinden ise dünyayı saran hava tabakasının üstündeki ışıklı gök Aither ve gün ışığını simgeleyen Hemera (Gün,gündüz) oluşur. Nyks (Yeryüzünün karanlığı, gece) ile Erebos (Yeraltı karanlığı) birleşir ve Tahnatos’u "Ölüm", Hypnos’u “Uyku” ve “Düş”ü doğurur. Altın elma bahçelerini bekleyen Hesperides’leri, Kader Tanrıçaları olan Moiraları, insanlarda aşırılığı, ölçüsüzlüğü cezalandıran intikam Tanrıçası Nemesis'i ve kavga Tanrıçası Eris’i doğurur.

Bir sonraki yazımızda gözü iktidar hırsından çocuklarını bile görmemiş Uranus ve babasının tam tersi olmak isterken ondan bile beter biri olmuş Kronos hakkında olacaktır. 
İyi okumalar.