Uzun Süredir Kullanılmadığı için Yok Olan Diller

Tarih boyunca yaklaşık olarak 30.000 dil oluşmuştur. Günümüzde ise aktif olarak sadece 5.000 dil kullanılmaktadır. Geriye kalan 25.000 dil ise yüzyıllardır konuşulmadığı ve gelişen dünyaya ayak uyduramadığı için yok olmuştur. Gelin hep birlikte bu kaybolan dillerin birkaçına bakalım.

Şu anda dünya üzerinde konuşulan 5.000 dil olmasına rağmen geçmişe dönüp bakıldığında hem yazılışı hem de okunuşu zor ve emek isteyen dillerin mevcut olduğunu görürüz. UNESCO ise bugün konuşulan dünya dillerinin en az yarısının bu yüzyıl bitmeden öleceğini düşünüyor. 

Latince

Latince, fazlasıyla çekim eki içeren bir dil bilgisine yapısına sahiptir. Zaman zaman Türkçe çekim eklerininin yapısını andırsa da genel olarak Türkçeden daha farklıdır. Ölü bir dil olmasına rağmen günümüzde büyük bir önem taşımaktadır. Tıbbi terimlerde ve hayvan sınıflandırılması için hala kullanılmaktadır. Günümüzde Latinceyi resmi dil olarak kullanan tek ülke Vatikan'dır. Bunun nedeni ise birçok dini kitabın Latince yazılmış olmasıdır. Peki Latince ne zaman öldü? Aslında bazı kaynaklarda Latince'nin ölmediği sadece evrimleştiği söylenmektedir fakat belgeler Roma İmparatorluğu'nun çöküş dönemini göstermektedir.

Akadça

Asya ana grubunun içerisinde yer alan Sami dil ailesinin doğu kolunda yer alır. Akad bir Mezopotamya şehriydi. Yani Akad dilinin doğduğu yer burasıydı. Bilinen ilk sertifikalı Sami dili olan Akadça Sümer alfabesiyle yazılmıştır. Yazım tarzı çivi yazısıdır. Günümüz Türkçesindeki kelimelerin belli bir kısmı Akadçadan gelmiştir. M.Ö 10. yüzyılda dil, Babil ve Asur bölgelerinde Baburca ve Asur Akadçası olmak üzere ikiye ayrılmıştır. Zamanla evrim geçirememesinden dolayı ölü dil olarak kabul edilmiştir. Aynı zamanda Akadça dünya üzerindeki ölü dillerin efendisi olarak anılmakadır. 

Hititçe

Hint-Avrupa dil ailesi'nin Anadolu kolunda yer alan dil M.Ö 13. ve M.Ö 16. yüzyılları arasında kullanılmıştır.Tarihte belgelenmiş en eski Hint-Avrupa dilidir. Akadça'dan alındığı düşünülen Hitit çivi yazısı kullanılarak yazılmıştır. Resmi diplomatik yazışmalar ve saray arşivleri Akad çivi yazısıyla yazılırken kayalardaki kabartmalar ve yazıtlar için Anadolu hiyeroglifleri de denilen yazı sistemini kullanmışlardır. Aynı zamanda Hititliler yazılarını kil tabletere,taşlara ve ahşaplara yazmışlardır. Dil, Asur Akadçasında yer alan alıntı sözcük ve özel isimler baz alınarak kullanılmıştır. M.Ö 20. yüzyıla kadar dayanan bu dil Luviler'in Hitit devletine son vermesiyle ölü bir bir dil olarak kabul edilmiş ve yerini Luvice'ye bırakmıştır.

Luvice

Anadolu'nun en eski dillerinden biridir. Anadolu'nun yerli halkı olan Luviler'in kullandığı bir dildir. Aynı zamanda Hititlilerin hiyeroglif yazılarında kullanmış olduğu bir dildir. Daha çok mühürlerde ve kaya anıtları gibi büyük yazıtlarda kullanılmıştır. Hitit İmparatorluğu'nun yıkılışından sonra Hititliler'in çivi yazısı unutulmuş ve bundan dolayı Luvi dili ve yazısı biraz değişikliğe uğrayarak Anadolu'da varlığını sürdürmüştür. Hitit devletinin yıkılışından sonra aynı bölgede M.Ö. 8.yüzyıla kadar Luvice konuşulmaya devam etmiştir.Günümüzde Likçe denilen Likya dilinin Luvi dilinin türevi olduğu kabul edilmiştir. 20. yüzyılın başlarından itibaren Hitit Hiyeroglifleri'nin isimlendirilmesi günümüzde artık yanlış olduğu için Luvice dili ölü bir dil olarak kabul edilmiştir.

Fenikece 

İsrail ve Lübnan'da, Kıbrıs'ın belli bir kısmında ve Suriye'nin kıyı kesimlerinde kullanılmış bir dildir. İlk modern alfabeyi geliştiren Fenikeliler bugünki alfabenin bir kısmını oluşturmuştur. Fenike alfabesi 20 sessiz ve 2 sesli harften oluşmuştur ve sağdan sola doğru yazılmıştır. Yazılarını genellikle kağıt ve parşömen üzerine yazmayı tercih ettiklerinden dolayı yazılı eserlerinin büyük bir kısmı yaşadıkları yerlerin hava koşullarından dolayı günümüze kadar ulaşamamıştır. Günümüzde var olan eserleri ise taş ve çömleklerin üzerine yazılmış olan yazılardır. M.S 5. yüzyıla kadar kullanılmaya devam edilmiş fakat sonrasında toplulukların yavaş yavaş yok olmasıyla birlikte dilde beraberinde yok olmuş ve ölü diller arasına girmiştir.

Basit bir tanımla yeryüzünde o dili anadil olarak konuşan kimse kalmadığında o dil yok olmuş diyebiliriz. Bazı dillerin anadil olarak kullanımı bırakılmış olsada bazı amaçlarla hala kulanılmaktadır.