Romalı Gladyatörler Hakkında Gerçekler

Kültür ve Sanat - 20 Şubat, 2023 - Okuma Süresi: 4 Dk.

20 Şubat, 2023

Antik Roma'da gladyatör olmak hakkında doğru bilinen yanlışları öğrenmek ister misiniz? Buyurun yazıma!

Gladyatör denince akla hemen Romalılar gelir hatta aynı isimde çekilmiş, başrolünde Russel Crowe ve Joaquin Phoenix'in oynadığı ünlü "Gladyatör" filmi de gelebilir. Ancak gerçek gladyatörler filmde temsil edildiği gibi değildi. Antik Roma'da arena dövüşleri; spor, siyaset, din ve eğlence dünyaları arasında köprü kuran çılgınca bir gelenekti. Romalılar, gladyatörlerin büyük kalabalıklar önünde çeşitli silahlarla ve tehlikeli koşullar altında dövüşmelerini zevkle izlerdi. İşte, Romalı bir gladyatör olmak hakkında her şeyi gelin beraber öğrenelim!

Gladyatör Dövüşleri Cenaze Törenlerinde Başladı.

Gladyatörleri düşündüğümüzde, bir arenada kalabalığın eğlencesi olarak dövüşen savaşçıları hayal etme eğilimindeyiz ama durum biraz daha farklıydı. Oyunlar, halka açık bir etkinlik hâline gelmeden çok önce Roma'nın en zengin aristokratlarının cenaze törenlerinin bir parçasıydı. Savaşta kan dökmenin ölen kişinin ruhunu arındıracağına ve onu öbür dünyaya hazırlayacağına inanılırdı. Etrüsk kültüründen alınan bu ritüel, başlangıçta en zengin Roma vatandaşları için ayrılmış bir lüks iken zamanla popülerleşmiş ve devlet tarafından finanse edilen gösterilere dönüşmüştür.

Hayvanlarla Mücadele Oldukça Nadirdi.

Arenadaki gösteriler sadece insan dövüşleriyle sınırlı değildi. Timsahlar, filler ve aslanlar gibi vahşi hayvanlar da bu etkinliğin bir parçasıydı. Hayvanlar, birbirleriyle karşı karşıya gelebilir ya da bazen bir insana karşı savaştırılabilirdi. Bu hayvanlar normal gladyatörlerle değil, Venatores ve Bestiarii olarak bilinen savaşçılarla karşılaştırılırdı. Venatoresler, mızrak ve yaylarla donanmış yüksek eğitimli avcılar iken Bestiariiler ise özellikle iğrenç suçlarla itham edilen suçlulardı. Bu gibi maçlar genellikle oyunların açılış etkinliğiydi.

Kadın Gladyatörler Vardı.

Gladyatörlerin büyük çoğunluğu erkekti ama bazı kadın gladyatörler de vardı. Uygulamanın ne zaman başladığı bilinmemekle birlikte, kadınların da arenada dövüştüğüne dair kanıtlar bulunmaktadır. "Gladiatresses" olarak bilinen kadın gladyatörler çoğu zaman erkek gladyatörler kadar saygı görmedi. Genellikle kalabalığı güldürmek için parodi maçlarında kullanıldılar. İmparator Domitian'ın kadın gladyatörler ve cüceler arasında dövüşler düzenlediği bilinmektedir. Buna rağmen, bu gladyatörler arasında meşru yarışmalar da vardı ve onurlu bir şekilde dövüştükleri biliniyordu.

Gladyatörlerin Silahları ve Sınıfları

Gladyatörler genellikle kılıçlarla dövüşürken tasvir edilir ama gerçek hayatta çok çeşitli silahlar kullanırlardı. Bu silahların her biri, gladyatörlerin dövüş stilini şekillendiren avantajlar ve dezavantajlar sunuyordu. Bu da belirli bir savaşçıyı diğerlerinden daha unutulmaz kılabilecek bir kişisel marka yaratıyordu. Silahlar genellikle gladyatörlerin kendi kültürüne göre belirlenirdi. Örneğin, Trakyalılar kavisli kısa kılıçlar kullanırken Samnitler ise mızrak kullanırdı. Ayrıca gladyatörler silah ve zırhlarındaki farklılıklara ve deneyim seviyelerine göre sınıflara ayrılıyordu.

Her Gladyatör Maçı Ölümle Sonlanmaz.

Bilinenin aksine arenaya çıkan gladyatörlerin her maçı ölümle sonlanmaz. Gladyatörleri eğitmek oldukça pahalıydı, ayrıca beslenmeleri ve barındırılmaları da gerekiyordu. Bu mali kaygıların bir sonucu olarak, öldürme hepimizin inandırıldığından çok daha az yaygındı. Gladyatörlerin arenadan çıkabilmesine imkan veren birçok boşluk vardı. Örneğin, dövüş sıkıcı bir hal alırsa, etkinliğin bir sonraki maça geçebilmesi için çıkmaz ilan edilebilir ya da çok heyecanlı bir dövüş sergileniyorsa her iki gladyatör de ödüllendirilebilir ve onurla ayrılmalarına izin verilebilirdi. Yenilen bir gladyatör hayatı için yalvarabilirdi ve sonuç olarak kurtulabilirdi. İmparator her zaman hakemdir ama hazır bulunmadığı zamanlarda nihai karar oyun hakemine aittir ve genelde kalabalığın isteklerini dikkate alırlar.

Gladyatör Zırhı Farklı Kültürlerden Etkilenmiştir.

Roma İmparatorluğu'nun çok sayıda başka kültürle teması vardı ve bunların herhangi birinden gladyatör gelebilirdi. Bu nedenle, birçok gladyatörün kökenlerini yansıtan zırhları vardı. Mesela Cermen gladyatörler genellikle ağır zırhlar giyerken, Yunanlılar ve imparatorluğun doğusundan gelen diğer kişiler genelde hafif zırhlar tercih ederdi. Murmillo olarak bilinen gladyatörler ise çok parçalı zırhları, dikdörtgen kalkanları ve miğferlerine taktıkları balık şeklindeki armaları nedeniyle balıkçı gladyatörler olarak tanınırlardı.