Pygmalion ve Golem Etkisi

Kültür ve Sanat - 23 Ağustos, 2021 - Okuma Süresi: 3 Dk.

23 Ağustos, 2021

Pygmalion ve Golem Etkisi

Çevremizdeki kişilerin beklentilerinin, davranışlarımız ve motivasyonumuz üzerindeki etkisini Pygmalion ve Golem etkisiyle anlattığım yazımı gelin beraber inceleyelim!

Araştırmalara göre; günlük hayatımızda, sosyal ilişkilerimizde ve iş hayatımızda çevremizdekilerle ilişkilerimiz ve aldığımız geri dönüşler davranışlarımızı sandığımızdan çok daha büyük bir oranda etkilemektedir. Bu yazıda bu duruma ilişkin iki kavramı ele alacağım: Pygmalion ve Golem etkisi.

Pygmalion etkisi, bir diğer adıyla kendini gerçekleştiren kehanet, karşı tarafın yüksek beklentileri doğrultusunda oluşan davranışlardır. Pygmalion etkisine göre kişi, ebeveyn öğretmen veya patron gibi kendinden herhangi bir anlamda daha yüksek gördüğü kişininin yüksek beklentisinden etkilenir. Bu beklenti doğrultusunda performans ve motivasyonunda artış gösterir. Karşı tarafın beklentilerini ise önyargı başta olmak üzere, ilk izlenim, dış görünüm gibi faktörler etkilemektedir. Karşı tarafın, özellikle önyargıları temel alarak oluşan, beklentileri doğrultusunda oluşan davranışlarımız, karşı tarafın beklentisini pekiştirmekte ve Pygmalion etkisini bir döngü içerisine sokmaktadır. Bir başka deyişle, davranışlarımız karşı tarafta bir beklenti, bir önyargı, yaratmakta ve davranışlarımız bu beklentiler doğrultusunda şekillenmektedir. Oluşan davranışlarımız karşı tarafın beklentisi ile uyuştuğu için davranış-beklenti ikiliği kısır bir döngüye girmektedir.

 Pygmalion Etkisi

Kelimenin kökenine baktığımızda Pygmalion etkisi, adını Antik Yunan mitolojisinden almaktadır. Kısaca bahsedecek olursak mitolojiye göre: Pygmalion kadınlardan nefret eden Atinalı bir heykeltraştır. Bir gün Galatea adını verdiği bir kadın heykeli yapar. Yaptığı heykel o kadar kusursuz, o kadar ihtişamlıdır ki Pygmalion yaptığı heykele aşık olur ve heykeli diriltmesi için tanrılara yalvarmaya başlar. Aşk tanrıçası Afrodit bu eşi benzeri görülmemiş aşk karşısında Pygmalion’un dualarına yanıt verir ve heykel canlanır, Galatea gerçek bir insana dönüşür.

 Pygmalion ve Golem Etkisi

Kişilerin yüksek beklentileri nasıl ki davranış ve performansı geliştiriyorsa düşük beklentiler de davranış ve performansta düşüşe yol açar. Bu durum Pygmalion etkisinin tam tersidir ve Golem etkisi olarak adlandırılır. Pygmalion etkisinde olduğu gibi Golem etkisinde de kişi kendinden herhangi bir anlamda daha üstün gördüğü kişiden etkilenir ve davranışları da bu beklentiye göre şekillenir. Karşı tarafın düşük beklentisi olması ya da beklentisinin olmaması doğrultusunda kişi performansında gelişme gösteremez ve gerekliyse, sadece işi bitirmeye odaklanır. Golem etkisi ise adını Yahudi mitolojisinden almaktadır. Mitolojiye göre Golem, amacı yahudi halkına hizmet etmek olan, alnına yazılan ‘emet’ harfi ile canlanan ve düşünme kabiliyeti olmayan bir heykeldir. 

 Pygmalion ve Golem Etkisi

Pygmalion ve Golem etkisinin doğruluğunu kanıtlar nitelikte pek çok deney yapılmış ve gerçekten de olumlu geri dönüşlerin performansı arttırdığı, olumsuz geri dönüşlerin ise performansı düşürdüğü ya da performansta herhangi bir ilerlemeye neden olmadığı sonucuna varılmıştır. Bu deneylerde varılan bir başka sonuçlara göre, kişiler Pygmalion etkisinden çok Golem etkisinden etkilenmeye meyillidirler. 


 

Haftalığın PeP'te!

İlk 15'a giren her içerik ile 200 TL kazan!

En popüler yazar sen ol!

Okunma puanını artır, kazan!

Liderlik Tablosu'na göz at!

Bu haftanın en çok okunanları.

E-bültenimize abone ol!

Haftanın en popüler içerikleri, en çok kazananlar ve staj haberleri bültenimizde.

Gizlilik Sözleşmesi'nde belirtilen hüküm ve koşulları kabul ediyorum.