Bir Bardak Suyun Yolculuğu

İçme suyu olarak adlandırılan sular belirli fiziksel ve kimyasal aşamalardan geçerek evlerimize ulaşıyor. Kaynaklarda biriken sular iletim hattıyla arıtma tesislerine oradan haznelere ve şebekeler yardımıyla da evlerimize ulaşır.

Doğal veya yapay yollarla birikinti halindeki su direkt kullanım için uygun değildir. Bunun birçok sebebi vardır, örneğin; tadı, kokusu, içerisindeki bakteriler veya ağır metaller. Hayatımızın en önemli ihtiyaçlarından biri olan su, kullanıma hazır hale gelene kadar birçok fiziksel ve kimyasal süreçlerden geçer. Suyu nereden temin ettiğinize bağlı olarak izlenen adımlar değişkenlik gösterebilse de bu yazımda sizlere bir bardak suyun musluklarınıza kadar geliş sürecini kabaca anlatacağım. Keyifli okumalar!

1. Rezervuar (Kaynak)

Rezervuar kısaca birikmiş su kütlesidir. Aklınıza gelebilecek tüm birikmiş doğal veya yapay su alanları rezervuar olabilir. Örneğin göller, akarsular, barajlar vb. olabildiği gibi yer altı suları da ana su kaynaklarından biridir. Yağan yağmur suları yer altına sızarak birikebilir veya yüzeyde toplanarak bir su kaynağı oluşturabilir. Yüzey ve yer altı sularının içeriği ve konumlarının farklılıkları sebebiyle buralardan su alma işlemleri de farklılık gösterir.

2. İsale (İletim) Hattı

Evlerimizde kullanacağımız suyun kaynağı belirlendikten sonra arıtma tesislerine iletimi, isale hattı adı verilen taşıma yoluyla sağlanır. İsale hatları borular, açık kanallar, galeriler gibi yapılardan oluşurlar. Su bulunduğu konumdan daha aşağıda bir bölgeye iletiliyorsa yer çekimi kullanılarak kontrollü bir şekilde taşınır. Bulunduğu konumdan daha yüksekte bir bölgeye iletilecekse pompalar vasıtasıyla taşınır. Yani kaynaktan çıkan suyun ikinci geçiş noktası isale hattıdır.

3. Arıtma Tesisi

Yazımın başında belirttiğim gibi yüzey veya yer altı sularının içerdiği kimyasallar, tat, koku ve organik maddeler suyun hemen kullanımı için uygun olmayabilir. İçme suyunun özellikle canlı organizmalar ve ağır metaller gibi sağlığa zararlı kimyasal maddelerden mutlaka arınmış olması gerekir. Tüm bu etkenler suyun kalitesini belirler. Arıtma tesisleri, suyun arzu edilen kaliteye ulaşması için uğradığı üçüncü noktadır.

4. Hazneler (Depolama)

Su hazneleri, şehrin su tüketimine bağlı olarak suyu depolayan veya şehir şebekelerine gönderen yapılardır. Evlere dağıtılmadan önceki son adımdır.

5. Şehir Şebekeleri

Kullanma ve içme sularını haznelerden kente dağıtan yapılardır. Şehir şebekeleri ana yapıdan dallara ayrılan bir şekle sahiptir. Birden fazla şebeke tipi mevcuttur. Kapınızın önüne kadar gelen sudan sorumludur. Bu aşamadan sonra evlerimize su daha küçük çaplı borular yardımıyla taşınır, musluklarımızda hazır hale gelir.

Basit bir şekilde anlattığım bu yolculuk büyük emekler ve planlamalar sonucu gerçekleşir.