Bir Asya Felsefesi: GO Oyunu

Go oyunu, kökeni Çin’e kadar uzanan ve tüm Asya’da severek oynanan bir oyundur. Yaklaşık 4 bin yıllık bir geçmişe sahip olan oyun, dünyanın en eski zeka ve strateji oyunlarından birisidir. Peki go oyunu nedir, nasıl oynanır ve felsefesi nedir? Gelin hep beraber bakalım.

Go oyunu nasıl ortaya çıktı?

Çin efsanelerine göre kökeni kral Yao'ya dayanmaktadır. Yao, oğluna astronomi öğretmeye çalışmaktadır ancak oğlu yıldız sistemlerini anlayamamıştır. Bunun üzerine Yao bir tahtanın üzerine taşlar dizerek anlatmaya çalışır. Böylece go oyunu Çin’de bu şekilde ' wéiqí ' adıyla ortaya çıkar. Gonun kökenine ait kesin kanıtlar ise bundan 2500 yıl öncesine, Çinli kralların birbirleri ile savaştıkları yıla dayanır.

Go oyunu nedir ve nasıl oynanır?

Go, iki kişi tarafından oynanan bir oyundur. Tahta üzerinde oynanır, temeli zeka ve stratejiye dayanır.. Oyunda kullanılan taşlar siyah ve beyaz renklerde olup küçük ve yuvarlaktır. Oyuna siyah başlar. Siyah taşın kimin olacağına karar verilme yöntemi ise; ilk önce beyaz oyuncu sayısını bilmeden eline birkaç tane taş alır. Siyah oyuncu ise bu taş sayısının tek mi yoksa çift mi olduğunu tahmin etmeye çalışır. Doğru tahmin ederse siyah oyuncu siyah olarak kalır. Eğer bilemezse beyaz oyuncu, siyah oyuncu olur. Ardından siyah oyuncu oyuna başlar. Oyunun devamında ise; sırası gelen oyuncu kendi taşını oyun tahtasında mümkün olan bir yere yerleştirir. Böylece oyun devam eder. Tahtaya konulan bu taşlar esir alınmadığı zaman boyunca hareket etmezler. Tüm taşlar aynı öneme sahip olsalar da birbirleri arasında var olan stratejik konum oyunun yapısını belirler. Oyunun sonunda alanı en çok olan oyuncu oyunu kazanmış demektir.

Temel amacını ise şu şekilde özetleyebiliriz:

İki general bir bölgeyi kontrol altına almak istemektedir. Bunun için ilk olarak gözetleme kuleleri dikerler ve sonra da kendileri için güvenli bir pozisyon kurmaya çalışırlar. Oyunun amacı; rakibi tamamen ortadan kaldırmaktan veya taşlarını esir almaktan ziyade onun karşısında avantajlı bir konuma gelmek, sahip olduğunuz taşlarınızla mümkün olabildiğince çok alanı kontrol altında tutmaktır.

Go oyununun felsefesi nedir?

Go oyunun felsefi yönünü ve kültürel değerini açıklayan çeşitli efsaneler bulunmaktadır. Bu efsanelerde kendini, kişiliğini geliştirmek ve iki olgunun çarpışmasını resmetmek temeli vardır. Bunun yanında bu efsanelerin çoğu, go oyununun da temeli olan Yin ve Yang’a da değinirler. Goyu kavrayabilmek için sadece mantık yeterli değildir. Karmaşık ve derin bir yapıya sahip olması güçlü içgüdüler ve fazlaca tecrübe gerektirir. Bu noktada go, Budizm’in “mantığa dayanan bir aydınlanma sadece aldatıcı bir aydınlanmadır” felsefesiyle de uyuşmaktadır.

Go oyununda aşırı cesaret ile korkaklık, güvenlik ile risk, saldırı ile savunma arasında muhteşem bir denge vardır. Gonun diğer oyunlardan ayıran en önemli fark; tamamen kazanma veya rakibi tamamen yok etme diye bir olayın olmamasıdır. Kazanan oyuncunun diğer oyuncudan farkı, tahta üzerindeki egemenlik alanının daha büyük miktarda olmasıdır. Böylece kaybeden oyuncu tamamen yok olmuş değildir, sadece diğer oyuncudan daha az alan kontrol etmektedir.