Otodidakt: Kendinin Öğretmeni Olmak

Otodidak, Grekçe autos (kendi) ve didaktikos (öğrenmek) kelimelerinin bir araya gelmesiyle oluşmuştur. Otodidakt kişi, herhangi bir öğretmenin rehberliği olmadan öğrenmesini ve eğitim almasını gerçekleştirir. Kişinin kendisi çalışacağı konuyu, çalışma materyallerini, çalışma sıklığını ve çalışacağı zamanı belirler.

 Bir eğitim sistemi, ne kadar iyi olursa olsun eksiktir. Kişinin neyi öğrenmeye ihtiyacının olduğu ve hangi alana ilgisi olduğu tam olarak bilinemez. Çünkü eğitim sistemleri, toplumun genel ihtiyaçlarına bakılarak oluşturulur. Eğitim sistemi kişinin öğrenme ihtiyacından daha çok toplumun öğretme ihtiyacı için vardır.

 Bu sebeple, aldığımız eğitim ne kadar iyi olursa olsun, kendimizin öğretmeni olmayı bilmeliyiz.  Bunun yolu da otodidakt (özeğitimci) olmaktan geçer. Otodidak, Grekçe autos (kendi) ve didaktikos (öğrenmek) kelimelerinin bir araya gelmesiyle oluşmuştur.  Otodidakt kişi; herhangi bir öğretmenin rehberliği olmadan öğrenmesini ve eğitim almasını gerçekleştirir. Kişinin kendisi çalışacağı konuyu, çalışma materyallerini, çalışma sıklığını ve çalışacağı zamanı belirler. Otodidakt olmak için kişinin resmi bir eğitim alıp almaması önemli değildir.

 Ancak elbette otodidakt olabilmemiz için taşımamız gereken özellikler  var: özdisiplin ve yansıtma yeteneği. Kimi eğitimciler ise, otodidakt olmanın öğrencilere bir model olarak gösterilmesi gerektiğini söyler. Nüfusun çoğunluğuna bakıldığında bunun doğal ve kendiliğinden gelişen bir eğilim olmadığını söylerler. Bunu iddia eden eğitimcilere katılmıyorum. Otodidakt olmak, yalnızca bazı kişilerde bulunan bir yetenek değildir. Herkes, kendi kendine öğrenebilir. Bu yüzden, biz farkında olmasak da çocukluğumuzda kendi kendimize birçok şey öğrenmişizdir. Dil gibi…

Kitap zekâların eşitliğidir.

 Bilgiye ulaşma yollarımızın arttığı bir dönemdeyiz. Ulaşabileceğimiz bilgilerin içeriği bu çağda sınırsıza yakın. Bu pozitif etkiler olduğu kadar, okulların olağanüstü şartlar yüzünden kapalı kaldığı negatif etkileri de yaşıyoruz. Bu yüzden en kısa sürede otodidakt olmayı hepimiz öğrenmeliyiz.

 Otodidakt olmakta en çok kullanılan yöntem, bir örneğe bakarak ve kendi başına yapmaya çalışırken tekniği veya konuyu öğrenmektir.   Ben de bu yüzden sizlere otodidakt olmayı görebileceğiniz en önemli kitabı, Jacques Ranciere tarafından yazılan "Cahil Hoca Zihinsel Özgürleşme Üstüne Beş Ders" isimli kitabı okumanızı önereceğim. 

Jacques Ranciere yazdığı Cahil Hoca kitabında otodidaktlığı anlatılıyor diyebiliriz. 1818 yılında Joseph Jacotot, Belçika’da Fransız edebiyatı okutmanı olarak iş bulur. Ama bir problem vardır. Fransızca bilmeyen Flamanlara, kendisi de tek kelime Flamanca bilmeden öğretmenlik yapmak zorundadır. Telamak’ın iki dilli bir baskısını bulur. Bu kitabı öğrencilerine aldırır. Öğrencilerinin ‘kendi kendilerine’ Fransızca öğrenmelerine şahitlik eder. Kitabın yazarı otodidakt kişilğe sahip Jacques Renciere’in hayatına baktığınızda, aldığı eğitimlerin ne kadar gelişmiş olursa olsun ona yetmediğini  göreceksiniz.  

 Not: Tırnak içindeki alıntılar kitaba aittir.