21. Yüzyılın En Sinsi Rahatsızlığı: Maladaptive

Kredi: Sude Temel

Gündüz düşleri olarak da bilinen maladaptive, aslında insana hayal dünyasının kapılarını aralasa da bir taraftan da onu gerçek yaşamdan yavaş yavaş uzaklaştıran bir gerçek. Bu yazımızda maladaptive nedir ve belirtileri nelerdir gibi çeşitli sorulara değineceğiz.

Maladaptive Nedir? 

Maladaptive yani bir diğer adıyla daydreaming günümüzde birçok insanın dile getirmeye çekindiği bir rahatsızlık. Kişilerin bulundukları yaşamdan kendilerini soyutlaması ile ileri boyutlara ulaşabilecek olan bu rahatsızlık aslında tam olarak bir hastalık olarak kabul edilmiyor. Peki nedir bu maladaptive? İlk kez Hayfa Üniversitesi’nde profesör olarak görev alan klinik psikolog Eliezer Somer tarafından dile getirilmiştir. Kişiler, vakitlerinin büyük çoğunluğunu hayal kurarak geçirir ve gündelik yaşantılarında yapmaları gereken işleri aksatırlar. İnsanlar ile iletişim kurmak yerine zamanla kendilerini toplumdan soyutlayarak, hayal dünyalarına sığınırlar. Gerçeklikten bu şekilde sıyrılmaya çalışarak bir dizi şeklinde hayallerini devam ettirir ve kendilerine kurmuş oldukları bu yeni dünyadan kopmak istemezler. Kontrolden çıkan bu hayal kurma alışkanlığı onları zamanla kendi başlarına daha mutlu olduklarına inandırarak, kendilerini hayal dünyalarındaki kaleye, gerçek hayatta ise yalnızlığa hapsetmektedir. 

 

Maladaptive Belirtileri Nelerdir? 

Maladaptive’den şikayetçi insanların söylemlerine göre onların hayal kurmalarını tetikleyen film, kitap vb. birçok unsur var ancak en çok etkileyen elbette müzik. Belirti olarak ise, kurdukları hayallerde ana kişinin kendileri olmaları ve olayların onların etrafında dönmesi, hayallerin bir çeşit senaryo gibi ilerlemesi ve bazı anların tekrar edilmesi, kişinin bazen kendi kendisine konuşması veya mimikleri ile fiziksel tepkiler vermesi, hayal kurma işleminin saatler boyunca sürmesi ve sorumlulukların yerine getirilemeyecek derecede bu durumun vakit alması örnek olarak verilebilir. Sadece hayal kurmak için yalnız kalmaya çalışan bu kişiler, günlük hayatta yaşadıkları sorunlardan kaçmak adına kendilerine böyle bir güvenli alan inşa ederler. Hayal kurmak artık onlar için bir tutku halini almıştır. 

 

Maladaptive Tedavi Edilebilir Mi? 

Henüz hastalık olarak adlandırılmayan bu durum, kişinin kurduğu hayallerin gerçek olmadığını bilmesi ile şizofreniden ayrılır. Saptanabilmesi adına Eliezer Somer tarafından MDS adı verilen bir çeşit yöntem geliştirilmiştir ancak hala kesin olarak teşhis konulamamaktadır. Tedavisi olmamak ile birlikte terapi alarak da bu durumun üstesinden gelinebileceğini düşünenler vardır. Kimileri zamanla onları tetikleyen unsurları azaltarak, kimileri ise kendilerine farklı uğraşlar edinerek hayal kurabilecekleri boş vakti ortadan kaldırmayı hedefleyerek çözümler üretmektedir.