Yapay Zekâ Aslında Nedir?

Kredi: Yapay Zeka Aslında Nedir?

Yapay Zekâ nedir? Son zamanların en çok konuşulan konularının başında gelen yapay zekâ nedir ya da ne değildir biliyor musunuz? Ne sandığınız kadar hayatımızı ele geçirecek bir olay ne de göz ardı edilebilecek bir kavram. yapay zekâ yakın zamanda hayatımızın merkezine yerleşecek ve onunla yaşamayı öğreneceğiz.

Yapay Zekâ Nedir?

Basit bir biçimde ifade edilirse Yapay Zekâ (AI), çeşitli görevleri yerine getirmek için insan zekâsını ve hareketlerini taklit eden ve topladığı bilgilere göre sürekli olarak kendilerini iyileştirebilen sistemler veya makineler bütünüdür. Peki bu kavramı ilk defa kim ortaya attı? Tabii ki bunun da ucu Alan Mathison Turing'e kadar gidiyor. Bilgisayar biliminin kurucusu olarak kabul edilen Turing "Makineler düşünebilir mi?" sorusunu ortaya atarak 2020'lere kadar süregelen tartışmayı başlatmış.

Konuyu biraz daha açacak olursak, yapay zekâ insan davranışlarını taklit edebilen ve insan beyninin fonksiyonlarını çözen bir sistemdir. Konu yalnız insan ile sınırlı değil elbette. Yakın zamanda Boston Dynamics tarafından geliştirilen robot köpeklerin ortaya çıktığını hepimiz biliyoruz. Şu an bile geliştirilen robotlar bir çok insan aktivitesini yapabiliyor. Otonom araçlar, endüstride kullanılan işçi robotlar (taşıma, montaj, kalite kontrol vb. alanlarda), Siri, Google ve Alexa gibi asistanlar bu aktivitelerden sadece birkaçı. Yapay Zekâ bana göre tüm doğa fonksiyonlarını taklit edebilecek seviyeye eninde sonunda gelecektir. İnsanlığı en çok etkileyen taraf da elbette insani özelliklere sahip olan bir yapay zekâ olacak.

Yapay Zekâ Hayatımızın Neresinde?

Biz şimdilerde günlük hayatta basit işlerimiz için kullansak da iş dünyasında yapay zekâ'nın şirketlere büyük paralar kazandırdığını söylemek yanlış olmaz. Finans, sağlık, eğitim, otomotiv ve daha birçok sektörde aktif olarak kullanılıyor.

Kavrama az çok aşina olduğumuza göre örneklerle devam edelim. Özellikle siz de farketmişsinizdir google çeviri son 1 yılda çok iyi derecede çeviriler yapmaya başladı. Bunun sebebi de elbette yapay zekâ teknolojilerinin gelişmesi. Google Çeviri ile hepimiz birçok işimizi halledebiliyor ve bazen ona dualar da ediyoruz. Dünyanın her yeriyle iletişim kurmamızı basitleşitiriyor. Şu soruyu da kendime ve size sormak istiyorum; 10 yıl sonra 'dil öğrenmek' kavramı tamamen unutulabilir mi? Sınırsız gelişimin sonucu olarak bu soruya 'Evet' cevabını verebiliriz. Aslında çoğumuz bunun farkında bile değiliz. Farklı bir örnek olarak da Siriyi konuşalım. Iphone kullanıcıları her gün onlarca defa Siri ile konuşuyor ve işlerini ona yaptırıyorlar. Peki yıllar sonra bir arkadaşa ihtiyacımız eskisi kadar olacak mı? Yüzlerce gelişmiş ve farklı özelliklerde Siri olduğunu düşünün ve sizinle sohbet edip, sizi dinliyorlar. Ütopik gelebilir ama bu da gerçekleşecek bir durum fikrimce. Gelecekte, belki de 5-10 yıl içerisinde hayatımızın her alanında aktif olarak var olacak bir kavramı daha yakından tanımamız gerekmez mi?

Yapay zekânın uygulama alanlarından bazıları:

Önerici sistemler: Kullanıcıların geçmiş davranışlarına dayanarak yeni içerik önerilmesi. Örneğin, sosyal medya sitelerinde yeni arkadaş, mağazalarda başka bir ürün, gazetede başka bir haber önerileri.

Makine çevirisi: Bir dilde ifade edilen cümleyi farklı bir dile çevirmek. Örneğin, Google Translate, Microsoft Tercüman ve Yandex.Çeviri gibi çevrimiçi araçlar.

Sinyal işleme: Ses ve görüntü gibi sinyallerin işlenerek bilgi çıkarımı. Örneğin, yüz ve ses tanıma.

Prosedürel içerik üretimi: Rassal yöntemler kullanarak yapay içerik üretme. Örneğin, üretimsel müzik ve video oyunlarında prosedürel dünyalar.

Regresyon analizi: Geçmiş verilere dayanılarak bir değişkenin gelecekteki değerinin tahmin edilmesi. Örneğin, ekonomik öngörüler, üretim miktarı öngörüleri.

Yapay Zekâ Hakkında Fikirler?

"Yapay zekâ ya insanlığın basına gelen en iyi şey ya da en kötü şey olacak." - Stephen Hawking

"Yapay zeka insan medeniyetinin varlığına karşı temel risk taşıyor." - Elon Musk 

"Yapay zeka bir araçtır. Nasıl konuşlandırılacağına dair seçim bizimdir." - Ören Etzioni

"Yapay zeka ile ilgili birçok film, yapay zekaların çok zeki olacağını ancak insanların bazı temel duygusal niteliklerini kaçıracağını ve bu nedenle çok tehlikeli olacağını öngörüyor." - Ray Kurzweil

"Ben yapay zekadan kaygı duyanlar grubundayım. Önce makineler bizim için çok iş yapacak ve süper zeki olmayacak. Bunu iyi yönetebilirsek çok olumlu olacak. Ancak sonraki yıllarda zeka endişe yaratacak kadar güçlenecek. İnsanların neden kaygı duymadığını anlayamayan Elon Musk ve diğerlerine katılıyorum." - Bill Gates

Korkmalı Mıyız...

Yapay Zekâ hem korkulan hem de daha fazla gelişmesi istenen bir şey olacak her zaman. Yukarıda sözlerini okuduğunuz bilim ve iş insanlarının hepsi de yapay zeka'yı geliştirmek için çalıştığını söylemeliyim. Asıl korkması gereken de biziz sanırım. Şimdi siz de biraz korkmaya başladınız değil mi? İnsanın yerini alabilecek bir sistem gerçekten de korkutucu. Buradaki ironi ise bu sistemi oluşturanın bir insan olması. Kendi kendimizi yok edecek bir şeyi kim kabullenebilir? İnsanoğlu kendini bile düşünmeden sınırsız gelişime açık bir yaratılışa sahip. Ne yazık ki robotlar da ne insanları ne de kendilerini düşünmeyecektir. Geliştirmek için ne kadar çaba sarf edersek edelim olumsuz tarafını da unutmamamız gerekiyor. Korkalım ama korkuların da üzerine gidelim.

Bu yazıyı yapay zeka'ya bir giriş olarak kabul edebiliriz. Gelecek yazılarda bu konunun içine dalıp öğrenmeye ve gelişmeye devam edelim. Çünkü yapay zekâ hiç uzakta değil!