Uzay Mezarlığı: Point Nemo

Uzaydan çöp atmak isteseydin bunu nerede yapabilirdin? Dünyanın uzay çöplerinin çoğunun nereye gittiği gerçeği ilginç bir hikaye. Uzay mezarlığı Point Nemo hakkında daha fazla bilgi için yazıma tıkla!

Diğer tüm makineler gibi, uyduların da ömrü sonsuza kadar sürmez. Sonunda tüm uydular, tıpkı eski çamaşır makineleri ve elektrikli süpürgeler gibi yaşlanır, yıpranır ve ölür.

Bugün Dünya'nın yörüngesinde farklı yükseklikte ve eğimde dönmekte olan yüzlerce uydu vardır ve bunların sadece yarısı aktif ve yarısı ölü durumdadır. Bu kadar fazla sayıda uyduyu ve onların da etrafında dönen on binlerce cismi düşündüğünüzde, başa çıkılması gereken büyük bir uzay çöpü sorunu var demektir. Tam da bu noktada uzay aracı mezarlığı devreye girmektedir.

Dünya'ya daha yakın ve daha küçük olan uydular Dünya atmosferine doğru düşerken yanmaktadır. Bunun nedeni havanın sürtünmesinin yüksek ısı oluşturarak uydunun yanmasına neden olmasıdır. Atmosfere girerken tamamen yanmayacak daha büyük uzay araçları ve uzay istasyonları için NASA'nın Dünya'da enkazın insanlara zarar vermeyeceği bir alan bulması gerekiyordu. Bulunan o alan ise gezegendeki en uzak yer Point Nemo'dur.

Point Nemo, Latince 'hiç kimse' anlamına gelmekte, resmi olarak “okyanusun erişilemez kutbu” veya daha basit bir ifadeyle "okyanusa karadan en uzak nokta" olarak bilinmektedir. Pasifik Okyanusu'nda 48°52.6′ güney ve 123°23.6′ batı koordinatlarında yer almaktadır. Yeryüzünde herhangi bir popülasyondan, kara kütlesinden veya diğer herhangi bir noktadan daha uzak bir yerdir. Adını Jules Verne'nin Denizler Altında 20.000 Fersah kitabındaki Kaptan Nemo'dan almıştır.

Rakamlarla ifade etmek gerekirse eğer, bu en yakın kara kütlesinden yaklaşık 1.400 mil uzakta olduğu anlamına gelmektedir. Hiç kimsenin bulmasını istemediğiniz bir şeyi elden çıkarmak istiyorsanız, bunu yapmak isteyeceğiniz yer burası. NASA ve diğer uzay ajanslarının eski uyduları ve uzay araçlarını elden çıkarmak için mükemmel bir yer olduğuna karar vermelerinin sebeplerinden biri de tam olarak budur. Uzay çöpleri, yaklaşık 1971'den bu yana buraya atılmaya başlanmış ve uzay çöpleri için en önemli yer olmuştur.

Point Nemo, Güney Pasifik Okyanusu'nun Fransa'dan yaklaşık 34 kat daha büyük, deniz yaşamının neredeyse hiç evrimleşmediği düşünülen bir alanı ifade eder. Uzaklığı ve zayıf okyanus akıntıları, suda daha gelişmiş, daha büyük yaşam için yeterli besin yoktur. 

Point Nemo aslında görülemiyor ve bunun nedeni bir kara parçası olmamasıdır. Uçsuz bucaksız Güney Okyanusu'nda herhangi bir yönde karadan en uzak görünmez bir nokta... 

Bilim insanları için ise heyecan vericidir. 1990'lı yıllarda, Point Nemo'nun 1.250 mil doğusunda gizemli bir ses duyulmuştur. "Bloop" (1997 yılında ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi (NOAA) tarafından tespit edilen çok düşük frekanslı, yüksek genlikli bir su altı sesi) olarak adlandırılan ses, bir mavi balinadan daha yüksektir. Bunun bilinmeyen bir deniz canavarı tarafından yapıldığına dair spekülasyonlara yol açmıştır ve oşinografların (deniz bilimi) hepsini harekete geçirmiştir. Uzun bir korkudan sonra, NOAA (Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi) bunun dev bir buzdağının kırılma ve çatlama sesi olduğunu anlamıştır.

Genel olarak bir sonuca varmak gerekirse; uzay çöplüğünde yer alan parçacıklardan birinin bile kullanılan uydulardan birine çarpması, onları anında kullanılmaz hale getirebilir. Gelişen teknoloji ile uydu sayılarının ve buna bağlı olarak uzay çöpleri ve tehlikelerinin önümüzdeki yıllarda daha da artacağı söyleniyor. Herhangi iki enkaz parçasının birbirine çarpma şansı azdır ancak küçük bir kaza bile felaketle sonuçlanabileceği için uzay nesnelerini ister denizin dibine isterse uzayın yukarısına atalım, uzmanlar eninde sonunda birinin bu uzay ekipmanı parçalarıyla uğraşmak zorunda kalacağı konusunda hemfikir. Uzayda bu nesneler birbirine çarparak canlı uyduları veya uzay istasyonlarını etkileyebilirken, okyanusun derinlikleri ilgilenmemiz gereken değerli bir ekosistem olmaya devam ediyor.