Nobel Ödüllü Bir Türk: Aziz Sancar

Bugün sizlere kazandığı başarılarla hepimize ilham olan Aziz Sancar'dan bahsetmek istiyorum. Mardin'de dünyaya gözlerini açan Aziz Sancar, başarılarıyla ve dik duruşuyla hepimize ilham veriyor. Sizler de başarılarla dolu yaşam hikayesini merak ediyorsanız buyurun yazıya!

1946 yılında Mardin'de hayata gözlerini açan Aziz Sancar, sekiz çocuklu bir ailenin yedinci çocuğu olarak dünyaya geldi. İlk, orta ve lise eğitimini Mardin'de tamamladı. Futbola da oldukça ilgi duyan Sancar, yüksek öğretimine devam etmek için İstanbul'a gitti. İstanbul Tıp Fakültesi'ne 1963 yılında girdi ve 1969 yılında birincilik ile mezun oldu. Üniversite yıllarında o kadar fazla çalıştı ki yıllar geçtikten sonra içinde kalan uktenin çalışmaktan İstanbul'u gezememek olduğunu söylüyordu. Yaklaşık 2 sene kadar Mardin'de doktorluk yaptıktan sonra TÜBİTAK bursu ile önce Johns Hopkins Üniversitesi  sonrasında ise  Dallas Teksas Üniversitesi'ne gitti. Dallas'ta yaşarken üniversitenin moleküler biyoloji programına kabul edilmiş ve aynı zamanda Caude Rupert’ın laboratuvarına katılma fırsatı elde etmişti. Bu laboratuvarda danışmanı ile birlikte fotoliyaz olarak isimlendirilen bir geni klonlamış ve genetik mühendisliğinden de faydalanarak bakterilerde çok yüksek oranda yükseltmiştir. Bu genin kodladığı enzim ultraviyole ışıkların yardımı ile DNA onarımı yapar. Bu önemli buluş Sancar'ın önce yüksek lisans sonra da doktora derecesi almasına olanak sağladı.

Aziz Sancar’ın çalışmaları, ödülleri de arkasından getirmişti. 2005’te ABD Ulusal Bilimler Akademisi’ne seçilen ilk Türk olmayı başardı. 2006 yılında da Türkiye Bilimler Akademisi’ne asil üye olarak seçildi. Sancar, DNA'nın onarılması ile ilgili yaptığı çalışmalarından ötürü 2015 yılında Amerikalı Paul Modrich ve İsveçli Tomas Lindahl ile beraber 2015 Nobel Kimya Ödülü'ne layık görüldü. ABD Ulusal Bilimler Akademisi’nden aldığı ödül ve eşinin desteğiyle öğrencilerin hayatını kolaylaştırmayı amaç edinen Aziz-Gwen Sancar Vakfı’nı kurdu ve Carolina Türk Evi adıyla bir öğrenci misafirhanesi açtı. Nobel ödülünü aldığı anda yaptığı konuşmada ise DNA onarımının kansere karşı tedavide asıl önemli şey olduğunu çünkü kanser yapan etmenlerin DNA'da tahribata yol açarak bunu yaptığını vurgulamıştır. Kanseri tedavi etmek için kullanılan ilaçların çoğu, kanser hücrelerinin DNA’sını tahrip ettiğini belirtti. Aynı zamanda aldığı Nobel Ödülü ile madalya ve sertifikasını Anıtkabir'e teslim etmiştir. Ödül, Anıtkabir'deki Atatürk ve Kurtuluş Savaşı Müzesi'nde kendisine ayrılan özel alanda sergilenmektedir.

DNA onarımı yaparken kanser hücrelerinin nasıl onarım yaptıklarını haritalandırdığını belirten Sancar, kanser ilaçları üzerinde de çalışıldığını ifade etmiş. Nice başarılar görmek dileği ile!