Kripto Çılgınlığında Yeni Bir Boyut: NFT

NFT (non-fungible token) ya da Türkçe adıyla "değiştirilemez/takas edilemez jeton". Günümüzün sanal Mona Lisa'ları yani paha biçilemez eserlerinin sanal hale bürünmüş versiyonu. Peki NFT'yi değerli kılan ne? NFT nedir? Birlikte bakalım!

Bir insan neden internette herkesin indirebileceği, istediği zaman bakabileceği, hatta herkesin istese gayret etse bir kopyasını oluşturabileceği bir JPEG yani resim dosyasına 69 milyon dolar verir? Evet, milyon dolar!

Son zamanlarda sosyal medyada ve haberlerde hatta arkadaş ortamında otururken karşımıza çıkan. Günümüzün oldukça popüler konularından biri NFT (non-fungible token) en temelde yukarıda da girişini yaptığımız gibi dijital bir jetondur. Kelime anlamı olarak “takas edilemez jeton” manasına gelmektedir. Tüm dünyada adını duyurma serüveni ise Beeple adında bir sanatçının “Everydays: The First 5.000 Days” adında yapıtını 69,3 milyon dolara satarak bir resim dosyasının tüm dünyada adını duyurmuş olmasıyla oldu. İnternette yeni bir dijital çağ başlatma noktasında iddialı bir konuma geldi.

"Everydays: The First 5.000 Days" adlı esere ait görüntü. Görselin daha detaylı incelemesi için buraya tıklayın.

Nedir?

Gerçek hayatta bir sanat eserinin orijinal mi yoksa replika mı olup olmadığını anlamak için atılan imzalara bakılır. Çünkü bu imzaların taklidi nispeten zordur ve günümüz teknolojisiyle taklitler kolayca anlaşılabilir. Ayrıca tablonun replikası da olsa, o tabloyu yeniden yapmanın, renk paletini, tonunu, hatlarını, gölgeleri kopyalamanınn zor ve zaman alan bir iş olduğu da ortada. Oysaki sanal ortamda oluşturulan dijital bir eseri kopyalamak ve çoğaltmak oldukça kolay. Bunun için saatlerce zaman harcamanıza ya da bir yeteneğe ihtiyacınız yok. İkili bir tuş kombinasyonu ya da "iki tık" ile kopyalayabilirsiniz. Burada da şu soru aklımıza elbet geliyor: “Hangisi orijinal?” Yani internette kopyala yapıştır yapılmış bir eserin gerçekte kime ait olduğu nasıl belli olabilir ve diğerlerinden eşsiz kılınabilir? İşte bu vakte kadar yani NFT hayatımıza girene kadar bunun bir yolu yoktu.

NFT aslına bakarsanız kripto para birimlerinin kullandığı teknolojinin özünü temsil ediyor. Kripto para birimleri gibi bir jeton. Ancak takas edilemez veya değiştirilemez bir jeton. Örnek vermek gerekirse: Bitcoin ve Ethereum birer kripto para birimi ve bu birimleri birbirleriyle takas yapmak, satın almak mümkün. Zaten bu birimleri eşsiz kılan özellik de bu. Genellikle Ethereum altyapısındaki bu eserler ERC 721 ve ERC 1155 standartlarına göre oluşturuluyorlar. Dolayısıyla oluşturulan dijital eserler orijinal halleriyle başka hiçbir yerde bulanamıyorlar. İnternette bulunanlar bu eserlerin (bizim yukarıda verdiğimiz de dahil) fotoğrafları ya da ekran resimleri olabilirler sadece. NFT'ye ressamların eserlerine attığı imzaların dijital hali denebilir. NFT’nin bu imzadan en büyük farkı sadece sanat eserleri için değil istenilen her şey için kullanılabilir olmasından geliyor. Benzersiz olduğu düşünülen sanat, müzik, spor gibi alanlarda da kullanılabilir. Yani günümüzün imzası da sanal.

Bir başka içerikte görüşene dek, hoşça kalın!