İyi Düşün İyi Olsun: Pygmalion Etkisi

Pygmalion Etkisi, kendi kendini gerçekleştiren kehanet diye biliniyor ve beklentilerin zamanla algıya dönüşerek gerçekleşmesini ifade ediyor. Peki nasıl oluyor bu? Yazımda bu konu üzerinde durdum, iyi okumalar!

''Pygmalion Etkisi'' denildiğinde her ne kadar bizlere yabancı geliyor olsa da aslında bu etkinin içinde olduğumuz bir gerçek. Peki, Pygmalion Etkisi denen şey neyi ifade ediyor? Bir nesneye, insana ya da herhangi bir şey için oluşan beklentilerinizin zamanla algıya dönüşerek kendini gerçekleştirmesi etkisine verilen isimdir. Olumlu beklentilerin dönütü olumlu olurken, olumsuz beklentilerin dönütü de olumsuz olmaktadır. Bu sebeple bu etkiye ''kendi kendini gerçekleştiren kehanet'' de denmektedir. 

Yüksek beklentilerin karşılığının bireylerde performans artışına neden olduğunu söyleyen bu etkinin doğruluğunu kanıtlamak için Sosyal Psikolog Robert Rosenthal tarafından California İlkokulu'nda bir deney yapılıyor. Bu deneyde 600 öğrenci ve 18 öğretmen denek olarak kullanılıyor. Deneyin ilk adımı olarak öğrencilerin her birine IQ testi uygulanıyor ve çıkan sonuçlar doğrultusunda her öğrencinin normal zeka düzeyinde olduğu belirleniyor. Ancak bu sonuçlar öğretmenlere gösterilmiyor ve yalnızca sonuçlara göre öğrencilerin iki grup olarak ayrıldığından bahsediliyor. İlk grubun derslerine giren öğretmenlere o gruptaki öğrencilerin üstün zekalı olduğu söylenirken diğer gruba giren öğretmenlere herhangi bir şey söylenmiyor. Aradan bir yıl geçmesinin ardından IQ testi öğrenciler üzerinde tekrarlanıyor ve sonuçlar inceleniyor. Sonuçlar, deney öncesinde yapılan sonuçlarla karşılaştırıldığında öğretmenlere üstün başarılı olarak bahsedilen grubun IQ sonuçlarında yükselme, akademik başarılarında da inanılmaz derecede artış gözlemleniyor. Ancak diğer öğrenci grubunda herhangi bir artış gözlemlenmiyor. Oysa ki en başta yapılan IQ sonuçlarına göre tüm öğrenciler normal düzeydeydiler. Peki bu nasıl gerçekleşti? Rosenthal bunun sebebini şu şekilde açıklıyor:

• Öğrenme kapasitesinin yüksek olduğu düşünülen öğrencilere, öğretmenler tarafından daha fazla metaryel sunulması,
• Öğretmenler tarafından başarı beklentisinde bulunulan öğrencilerin yanlışlarının üzerinde daha fazla durulması,
• Öğretmenlerin başarılı olacaklarına inandıkları öğrencilere yapıcı yaklaşarak motive edici konuşulması.

Bu sebeplere bakıldığında; üstün zekalı olarak bahsedilen grubun öğretmenlerinin, derslerine girdikleri öğrenciler için olumlu beklentilere girdikleri ve beklentilerinin de algıya dönüşüp davranışlarına yansıması sonucunda olumlu dönütler aldıkları ortaya çıkmıştır. Öğretmen-öğrenci örneğinden biraz uzaklaşıp iş hayatındaki örneklere bakacak olursak yine aynı sonuçla karşılaşıyoruz. Örneğin; bir işveren, işçisini ne kadar motive eder ve beklentisini yüksek tutarsa performansında o kadar artış görür. Buradan çıkarılması gereken sonuç; beklentilerimiz davranışlarımızı, davranışlarımız ise performansımızı oldukça etkilemektedir. Bu yüzden her konuda ''iyi düşün iyi olsun'' denmesindeki sebep; olumlu beklentilerde bulunmanın bizlere olumlu dönütleri getireceğine inanılıyor olmasıdır. Sizce yanılıyorlar mı?