İmzalı Genler

Tüm genlerimizi ebeveynlerimizden aldığımız bilgisi doğru. Peki bu genlerin hangisi anneden hangisi babadan geliyor? Anne ve babadan gelen bu genlerin birkaçı farklı davranabiliyor. Bu duruma ‘genom imzalama ‘ ismi veriliyor. Gelin birlikte bu konunun detaylarını öğrenelim.

Daha annemizin karnındayken gelişme sürecinin başladığını biliyoruz. Anne ve babamızın genleri küçüklükten itibaren bize geçiyor ve saç rengi, göz rengi, boy, kilo, kan grubu gibi daha birçok özelliğin bizde toplanmasını sağlıyor. Bu genlerin hastalık yapıcı olanlarını da bu geçişe dahil etmeliyiz. Hastalık geni sadece bir kuşakta kalmayıp birkaç kuşak boyunca aktarılabilir. Bu durum anne ve babadan gelen genlerde olmasına rağmen bazen yavru bireyde görülmeyebilir. Bu durum çok ender rastlansa da mümkün olduğunu söylemek yanlış olmaz.

Genom imzalama genlerin nasıl kullanılabileceğini etkileyen DNA üzerindeki epigenetik işaretler nedeniyle oluşmaktadır. Sperm ve yumurtanın döllendiğinde iki hücrenin DNA'sı da ebeveynden çocuğa epigenetik izler taşıyor. Bu izler etkisini uzun süre sonra gösteriyor. Yumurta hücrelerinin imzalanmış genlere karşı savunma sağladığı bilinse de embriyo üzerinde önemli bir etkiye sahip olduğu söylenebilir. Yapılan araştırmalara göre bu genin bir çeşit proteinle kapatabileceği fikri oluşmuştur. Bu proteini anneye aktarıp üzerindeki etkiler gözlemlenmiştir. Sonuç ise bu proteinin annenin yavruları üzerinde en az beş kuşak daha aktarılabildiğidir. Bu durumda annenin proteini imzalanmış geni kapattı ve yavrulara sağlıklı bir şekilde aktarılmış oldu.Yapılan bu araştırma genom imzalama projesini genişletmiş olup ebeveynlerden çocuklara aktarılan sağlıklı genleri de etkilemiş oldu.

Araştırma basit bir gen aktarmanın yanı sıra birtakım hastalıklara da çözüm üretmeye yardımcı oldu. Bunda yeni ve güçlü genom analizi tekniklerini kullanma, çeşitli etkilerini ortaya koyma ve genin bir sonraki kuşaklara sağlıklı bir şekilde  aktarılıp aktarılamayacağını belirleme gibi etkenler de çalışmanın önemli faktörleriydi. Proteinin erken embriyoda incelendiğinde proteinin sessizleştiği ortaya çıktı. Bu da birçok yeni gen projesine kapı açmış oldu. Bu durumda proteinin hastalıklara nasıl etki ettiği, gelişim bozukluklarını düzeltmek  için nasıl bir tedavi izlenmesi gerektiği hangi ilaçların kullanılacağı gibi sorular merak edilmektedir. Yeni ilaçların gen konusunda nasıl etki edebileceği anlayışı oluşmaktadır. Bu yöntem annenin çocuklarının üzerinde iz bırakmasının yanı sıra onları bazı hastalıklara karşı koruyacağını ve bu durumun uzun bir süre devam edeceğini ortaya koymaktadır. Protein embriyonun içinde farklı genleri kapatarak çocuğun gelişimsel özelliklerini etkilemektedir.