Hipnofobi: Uykudan Korkma Hastalığı

Kredi: unsplash

Uyku, insan sağlığı için olmazsa olmazdır. Ancak ya uyuyamıyorsak ya da uyumaktan çekiniyor hatta korkuyorsak? Hipnofobi tam da bu durumu tanımlar. Bu ilginç hastalığı daha yakından tanımak için yazımı inceleyebilirsiniz.

Hem psikolojik hem fizyolojik açıdan uyku düzeni insan sağlığı için olmazsa olmazdır. Ancak ya uyuyamıyorsak ya da uyumaktan çekiniyor, hatta korkuyorsak? Hipnofobi tam da bu durumu tanımlar. Uyku düzeninin bozulması, uyku saatlerine yakın endişelenme gerilme durumu, uyuyamama, derin uyku çekememe hep tetikte olma durumu gibi belirtileriniz varsa siz de bu hastalığa sahip olabilirsiniz.

Hipnofobi en kısa tanımıyla uykudan korkma hastalığıdır. Kâbus görme ya da uyurken kendini güvende hissetmeme ve uyku felci bunun en yaygın nedenlerindendir. Uyku felci, halk arasında karabasan, kişinin uyanmaya başladığı evrede ve hatta uyandıktan birkaç dakika sonra hareket edememesidir. Bu hareket edememe daha çok endişe ve gerginliğe sebep olur. Bu da hipnofobiyi tetikler. Uyku felci kabuslarla birlikte de görülebilir. Bunun sonucunda kişi uykudan kaçmaya, mümkünse hiç uyumamaya çalışır.

Hipnofobi önemsenmesi gereken bir hastalıktır. Çünkü yeterli ve düzenli uyku kişinin sağlığını ve sosyal hayatını ne kadar olumlu etkiliyorsa düzensiz ve yetersiz uyku da bir o kadar sıkıntı yaratır. Birçok psikolojik etkiye ve sağlık sorunlarına neden olur.

Peki gerçekten bu hastalığa sahip olabilir misiniz? Yoksa sadece kısa süreli olarak mı etkilerini görüyorsunuz?

Bu hastalığın belirtileri genel olarak şöyledir:

• Uyku fikrine karşı endişe duyma
• Uyumaya karşı direnç gösterme
• Uyku saatine doğru panik atak gibi ciddi tepkiler gösterme
• Hafıza sorunları
• Düzensiz kalp atışı
• Stresse bağlı oluşabilecek belirtiler

Hipnofobi size İnsomnia yani uykusuzluk hastalığını anımsatabilir. Ancak bu iki hastalık birbirinden farklıdır.

- İnsomnia yani uykusuzluk, kişinin uyumak istediği halde uyuyamamasıdır. Kişi çok erken saatlerde uyanabilir, uykusu sürekli bölünebilir. İnsomnia hastaları genelde haftanın 3-4 günü bu sıkıntıları yaşarlar. Geceleri 3-4 defa uyanırlar. Sabah kalkarlar ve tekrar uyuyamazlar.

-Hipnofobi ise kişinin uykusunun olması ancak kişinin uykuya direnmesi, uyumaktan korkmasıdır. İnsomniadan farklı olarak kişi aslında uyuyabilir ancak uyumak istemez ve uyumamak için kendi kendine engeller koyar, stres olur ve gerilir.

Fakat bu iki hastalığın sonuçları da uykusuzluğa ve strese bağlı rahatsızlıklardır.  

Geçmişte yaşanmış bazı travmalar, sürekli kâbus görme, alkol kullanımı ya da çeşitli ilaçlar hipnofobiye sebep olabilir. Özellikle uyku durumunda depreme, yangına, trafik kazasına yakalanmış insanlarda, travmaları sonrası bu hastalığın görülmesi çok normaldir.

Peki bu hastalık ya da korku hiç geçmeyecek mi? Ne yapılabilir? Hipnofobiye karşı ne gibi tedavi yöntemleri uygulanabilir?

Tedavi yöntemleri çoğunlukla kişiye göre değişiklik gösterir. Bir ya da birkaç tedavi uygulanabilir. En sık kullanılan tedavi şekli, sanılanın aksine ilaç kullanmak değildir. İlaç kullanımına ileri derecede hipnofobi durumunda başvurulabilir ancak öncelikle farklı yöntemler denenir.

İlk evrelerde yeni bir hobi edinme, kişinin kendini yorması, yoga meditasyon gibi tedavi yöntemleri kullanılır. Kişinin kendini yorması ve çalışarak kafasını dağıtması önerilir. Yoga ve meditasyonla nefes aktiviteleri yapılarak kişinin korku durumunu kontrol etmesine yardımcı olunur. Aynı zamanda kişinin yatma saatine yakın kafein gibi uyku kaçırıcı maddeler içeren yiyecek ve içecekleri tüketmesi önlenir. Eğer ki bu tarz tedavi yöntemleri herhangi bir etki göstermezse kişinin yanında güvendiği birinin olması denenir. Ya da evcil hayvan beslemek ve kişinin yalnız uyumak zorunda kalmaması denenebilir.

Bir diğer yöntem ise psikoterapidir. Psikoterapi ile ise öncelikle bu korkunun temelinde neyin olduğu bulunur. Kaygının ortaya çıkması ile kişi doğru düşünmeye yönlendirilir ve kaygı yok edilmeye çalışılır. Bu kaygıyı ortadan kaldırmak hastalığın tedavisindeki en önemli aşamadır. Bazen psikoterapi ilaç ile desteklenebilir. Psikoterapi sonucunda genellikle hipnofobi tamamen ortadan kaldırılır.

Birçok hastalıkta olduğu gibi hipnofobide de tedavi çok önemlidir. Ne yazık ki toplum genelinde psikolojik ve psikiyatrik tedavi görmek utanç verici görüldüğü için psikolojik destek alması gereken kişiler bundan kaçınabilmektedir. Bu sebeple hipnofobi ve diğer tüm psikolojik hastalıklar için bir şüpheniz bulunuyorsa lütfen destek alın ve bundan utanmayın.

Psikolojik destek almak utanılacak bir şey değildir.